İmar Kanununda Öngörülen Para Cezalarından Doğan Davalar
Makale Başlıkları
İmar Kanununda Öngörülen Para Cezalarından Doğan Davalar
İmar Kanununda Öngörülen Para Cezaları Nelerdir?
İmar Kanunu’ nun 42.maddesinin 1. fıkrasında imar mevzuatına aykırlık teşkil eden fiil ve durumların tespit edilmesi halinde, bu tespit tarihinden itibaren 10 iş günü içinde, ilgili idare encümenince sorumlular hakkında, üstlenilen her bir sorumluluk türü için ayrı ayrı olarak yine aynı maddede belirtilen yaptırımların uygulanacağını belirtmiştir. Yasa koyucu burada sürenin iş günü olarak hesap edildiğini ifade ederek, tatil günlerinin süreye katılmayacağını vurgulamıştır.
Maddenin 2. fıkrasında, imar para cezasını gerektiren hallerden bir kısmı ile kimlerin bu cezaya maruz bırakılacağı hususlarına yer verilmiştir. Bu maddeye göre, yapı sahibine yapı müteahhidine, sorumluluklarını yerine getirmeyen fenni mesullere idari para cezası verilir.
İdari para cezasına konu olan eylemin aynı zamanda 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu uyarınca suç teşkil etmesi ve bu suçtan dolayı kişinin mahkûm olması halinde, tahsil edilen idari para cezası ilgilisine faizsiz olarak iade edilir. Burada mükerrer cezalandırmanın önüne geçilmek istenmiştir.
Para Cezalarına Karşı Başvurulabilecek Yargı Yolları Nelerdir?
3194 sayılı İmar Kanununa göre tesis edilen para cezası ve yıkım işlemlerine karşı dava açma süresi, tebliğ tarihinden itibaren başlamak üzere 60 gündür ve 60 günlük bu süre tebliğin ertesi gününden itibaren sayılır. İmar para cezasının muhatabı dava açmak için öncelikle idareye başvurmak zorunda değildir. Buna karşın ilgililer dava açmadan önce ve dava açma süresi içinde para cezası işlemini tesis eden idareye yazılı olarak müraacat ederek işlemin geri alınmasını, kaldırılmasını, değiştirilmesini veya yeni bir işlem yapılmasını talep edebilirler. Yapılan bu başvurular idari dava açma süresinin durdurur. Başvurudan sonraki 30 gün içinde bir hiçbir cevap gelmemişse itiraz reddedilmiş sayılır. İtirazın reddedilmesi veya 30 gün içinde cevap verilmemesi sebebiyle reddedilmiş sayılması halinde müracaat ile duran dava açma süresi kaldığı yerden işlemeye başlar. İmar para cezası ilgilisinin süre bakımından bir hak kaybı yaşamaması için İmar Kanununa aykırı yapı hakkındaki yapı tatil tutanağına, birinci ve ikinci para cezaları ve yıkım hakkındaki kararlara karşı dava açma süreleri her bir işlem için tebliğ edildikleri tarihler üzerinden ayrı ayrı hesaplanmalıdır. Belirtile bu davalar İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 5.maddesi hükmüne göre birlikte ya da ayrı ayrı olarak açılabilir.
İmar Para Cezalarına Karşı Açılacak İptal Davalarında Görevli ve Yetkili Mahkeme Neresidir?
İmar para cezalarından doğan iptal davalarında görevli mahkeme idare mahkemeleridir. Para cezaları ve yıkım kararlarının iptali için açılan davalar, para cezasına konu yapının bulunduğu yer idare mahkemelerinde, yapının bulunduğu yerde idare mahkemesi bulunmuyorsa yargı çevresinde bulunulan idare mahkemesinde açılır. Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilen İmar Kanununun 42. maddesinin 5. fıkrasında imar para cezalarına itirazda Sulh Ceza Mahkemelerinin görevli olarak düzenlenmiştir fakat iptal sonrası görevli mahkeme idare mahlemeleri olmuştur.