Adli Tatil Nedir? Adli Tatil Süresi

Adli tatil, yılın belirli bir döneminde adli yargı organlarının resmi olarak tatil olduğu süredir. Bu dönemde, adli işlemler genellikle durur, ancak acil durumlar için belirli işlemler devam edebilir. Adli tatilin amacı, yargı mensuplarına dinlenme ve tatil imkanı sunmak, ayrıca adli yılı planlamalarına olanak tanımaktır.

Adli Tatil Süresi 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu (HMK) Madde 102’ye göre adli tatil, her yıl 20 Temmuz’da başlar ve 31 Ağustos’ta sona erer. Yeni adli yıl ise 1 Eylül’de başlar.

HMK Madde 103, adli tatilde görülebilecek davalara dair bilgi verir. Bu madde, hukuk davaları için belirlenmiş olup, ceza ve idari yargıda adli tatil süresince görülen davaları kendi kanunları belirtir.

Adli tatilde, ihtiyati tedbir, nafaka davaları, nüfus kayıtlarının düzeltilmesi, işçi davaları gibi belirtilen dava ve işlerle ilgili işlemler görülür. Ancak tarafların anlaşması halinde bu işler sonraki bir tarihe ertelenebilir.

HMK Madde 104’e göre, adli tatil süresinde biten süreler, tatilin sonunda otomatik olarak bir hafta uzar. Ancak bu sadece HMK kapsamında belirtilen süreleri kapsar.

Kısaca, adli tatil süresince hukuk davalarının yanı sıra ceza davaları da açılabilir ve sürelerin son günü adli tatilse, bu süreler bir hafta uzar.

Adli Tatilin Özellikleri:

1. Tarih Aralığı: Adli tatil, genellikle her yıl Temmuz ve Ağustos ayları arasında gerçekleşir. Ancak bu tarihler ülkeden ülkeye değişkenlik gösterebilir.
2. Durmayan İşlemler: Adli tatil boyunca acil olarak nitelendirilen işlemler durmaz. Örneğin, tutuklama, gözaltı ve arama kararları bu dönemde de uygulanabilir.
3. Yeni Dava Açılmaz: Adli tatil süresince yeni dava açılması genellikle mümkün değildir. Ancak bu, acil işlemler için geçerli değildir.

Sonuç: Adli tatil, adli yargı organlarının yıl içinde belirli bir süre tatil yaptığı, bu süre zarfında normal adli işlemlerin yapılmadığı bir dönemi ifade eder. Bu dönemin başlangıç ve bitiş tarihleri, ülkelere ve mevzuatlara göre değişiklik gösterebilir.

Adli Tatilde Hangi Dava ve İşler Görülür?

Adli tatilde sadece belirli dava ve işler görülür. Bu kapsamda:

• Geçici Hukuki Koruma İşlemleri: İhtiyati tedbir, ihtiyati haciz ve delillerin tespiti gibi işlemler adli tatilde görülür.
• Aile İşlemleri: Nafaka, soybağı, velayet ve vesayet gibi konularda açılan davalar adli tatilde ele alınır.
• İşçi Davaları: Hizmet akdi veya iş sözleşmesi nedeniyle işçilerin açtığı davalar adli tatilde görülür.
• İflas ve Konkordato: Bu konularla ilgili işler ve davalar adli tatilde ele alınır.
• Diğer Önemli İşler: Ticari defterlerin kaybı, çekişmesiz yargı işleri, keşifler, tahkim hükümlerine göre işler ve kanunla ivedi olduğu belirtilen işler de adli tatilde ele alınır.

Tarafların anlaşması veya bir tarafın yokluğunda görülen davalar, talep üzerine adli tatilden sonraya bırakılabilir. Adli tatilde, bu kapsamdaki işler dışında dava, karşı dava ve cevap gibi işlemler de yapılmaktadır.

Avukatlar Adli Tatilde Çalışır mı?

Avukatlar, serbest meslek mensuplarıdır ve doğrudan adliye çalışanı ya da memur değillerdir. Bu yüzden, adli tatil süresince de avukatlar ve hukuk büroları çalışmaya devam ederler.

Adli Tatilde Noterler Açık mı?

Evet, adli tatil süresince noterler faaliyetlerine devam eder. Adli tatil, noterlik hizmetlerini etkilemez.

Adli Tatilde İcra Daireleri Açık mı?

İcra daireleri hakkında sıkça sorulan bir soru, “İcra daireleri yaz tatiline giriyor mu?” şeklindedir. İcra daireleri adli tatil süresince faaliyetlerine devam ederler. Bunun nedeni, icra dairelerinin mahkeme niteliğinde olmamasıdır. Dolayısıyla, icra daireleri HMK m.102-104 kapsamında değerlendirilmez.

Adli Tatilde Arabuluculuk Görüşmesi Yapabilir miyim?

Evet, adli tatil süresince arabuluculuk hizmetleri de verilmeye devam eder. Bu süre zarfında arabuluculuk görüşmeleri yapabilirsiniz.

Adli Tatilde Görülmeyen Davalar

6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 103. maddesi, adli tatil sırasında hangi davaların görüleceğini belirtir. Bu maddeye göre, sadece bazı acil ve özel davalar bu süreçte ele alınır. Diğer davalar ise, adli tatil bitene kadar beklemek zorundadır.

Adli Tatilde Görülen Davalar

Adli tatilde görülen davalar şunlardır:

1. İhtiyati Tedbir ve İhtiyati Haciz: Acil olarak hukuki koruma ihtiyacı doğan durumlar için alınan önlemlerdir.
2. Delillerin Tespiti: Acil olarak belirli bir delilin kaybolma riski bulunduğunda yapılan tespitler.
3. Nafaka Davaları: Nafaka talepleri adli tatil döneminde de değerlendirilir.
4. Soybağı, Velayet ve Vesayet. Özellikle çocukların velayeti ya da vesayeti gibi acil konular adli tatil döneminde de ele alınır.
5. Nüfus Kayıtlarının Düzeltilmesi: Nüfusla ilgili acil düzenlemeler adli tatil süresince görülen davalar arasındadır.
6. İşçi Davaları: Hizmet akdi veya iş sözleşmesi sebebiyle açılan acil davalar.
7. Ticari Defter ve Kıymetli Evrak Kaybı: Ticari defterlerin veya kıymetli evrakın kaybı durumları için yapılan başvurular.
8. İflas, Konkordato ve Yeniden Yapılandırma: Sermaye şirketleri ve kooperatiflerin mali durumlarıyla ilgili acil işlemler.
9. Tahkim Hükümleri: Tahkim hükümlerine göre, mahkemenin görev alanına giren dava ve işler.
10. Çekişmesiz Yargı İşleri: Tarafların anlaşarak başvurduğu işlemler.
11. İvedi İşler: Kanunlarda acil denilen veya bir tarafın talebiyle mahkemece acil sayılan davalar.

Yukarıda belirtilen dava ve işler dışında, bazı özel durumlar da adli tatil süresince mahkemelerde görülebilir. Bu dönemde açılan veya devam eden davalar, acil ve özel nitelikteki işlemler dikkate alınarak yürütülür. Bu sayede adaletin gecikmesinin önüne geçilmeye çalışılır.

Mahkemenin Görev Alanı ve Tahkim Hükümleri

Modern hukuk düzenlemeleri içinde, “tahkim hükümlerine göre mahkemenin görev” konusu son dönemlerde öne çıkan meselelerden biri olmuştur. Tahkim, tarafların anlaşmazlık durumunda başvurduğu özel bir yargı mekanizmasıdır. Ancak “tahkim hükümlerine göre mahkemenin görev alanına giren” konular bazen belirsizlik taşıyabilir.

Bir diğer mesele de “kanunlarda ivedi olduğu belirtilen” dava ve işlerdir. Özellikle ticari ilişkilerde, taraflardan birinin “talebi üzerine mahkemece ivedi” olarak kabul edilen durumlarda, süreçler hızlanabilir. Ancak bu tip durumlar için “mahkemece ivedi görülmesine karar” verilmesi gerekmektedir.

Hukukun bir diğer ilginç yüzü de “soybağı, velayet ve vesayete” ilişkin dava konularıdır. Aile hukuku içinde bu tür meseleler, hem duygusal hem de hukuki açıdan hassasiyet taşır.

Son dönemde ekonomik düzenlemeler de gündemde yer bulmaktadır. Özellikle “konkordato ile sermaye şirketleri” ve “sermaye şirketleri ve kooperatiflerin yeniden yapılandırılmasına ilişkin işler” konusu, birçok firmanın mali yapısını etkilemektedir.

Bu ve benzeri konularda alınan kararlar, “hükümleri bölge adliye mahkemeleri” tarafından da incelenebilir. Özellikle karmaşık hukuki meselelerde “adliye mahkemeleri ile Yargıtay” arasında bir koordinasyon sağlanması önemlidir.

Sonuç olarak, hukuki süreçler karmaşık ve çeşitli adımlardan oluşur. Ancak tarafların “adli tatilden sonraya bırakılabilir” şeklinde bir talebi olursa, bu süreçlerde değişiklikler yapılabilir. Hukuk, toplumsal düzenin ve adaletin sağlanması için vazgeçilmez bir yapı taşıdır.

Adli Tatil Kimler İçindir?

Adli tatil sadece hakim ve savcılar için geçerlidir. 20 Temmuz – 31 Ağustos arasında sadece onlar tatile girerken, diğer adliye çalışanları çalışmaya devam eder. Ancak bu dönemde, diğer adliye çalışanları da isterlerse yıllık izinlerini kullanabilir. Hakim ve savcılar için ise bu dönem dışında ayrıca bir yıllık izin hakkı bulunmamaktadır.

Hukuk Mahkemeleri Adli Tatil Ne Zaman Başlar?

Adli tatil, her yıl 20 Temmuz’da başlar ve 31 Ağustos’ta sona erer. Bu süreçte, hukuk mahkemeleri bazı özel dava ve işleri görürken, birçok dava ve iş ise durur. 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’na göre bu süre zarfında hangi davaların görüleceği MADDE 103’te belirtilmiştir.

6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu MADDE 103 Açıklaması

MADDE 103 şu şekildedir:

1. Adli tatil süresince, sadece aşağıdaki dava ve işler görülür:

• Geçici hukuki koruma, deniz raporları, dispeçci atanması talepleri ve karşı itirazlar.
• Nafaka, soybağı, velayet ve vesayet ile ilgili davalar.
• Nüfus kaydı düzeltme işlemleri.
• İşçi davaları.
• Ticari defter ve kıymetli evrak kaybı talepleri.
• İflas, konkordato ve sermaye şirketlerinin yeniden yapılandırılması davaları.
• Adli tatil süresinde yapılacak keşifler.
• Tahkim hükümlerine göre mahkemenin görevine giren davalar.
• Çekişmesiz yargı işleri.
• İvedi olarak belirtilen veya tarafların talebi üzerine ivedi görülen davalar.

1. Tarafların anlaşması veya davanın tek taraflı görülmesi durumunda, yukarıda belirtilen davaların görülmesi ertelenebilir.
2. Adli tatilde, yukarıda belirtilmeyen dava ve işlere ilişkin dilekçeler, tebligatlar ve dosya gönderme işlemleri de gerçekleştirilir.
3. MADDE 103 hükümleri, bölge adliye mahkemeleri ve Yargıtay incelemeleri için de geçerlidir.

MADDE 104 Kapsamı

Adli tatil sürecinde sürelerin bitiminin tatil zamanına denk gelmesi durumunda, bu süreler otomatik olarak adli tatilin sona erdiği günü takip eden bir hafta uzatılır.

Ceza Mahkemeleri Adli Tatil Ne Zaman Başlar?

5271 Sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’na göre:

Adli Tatil – MADDE 331:

1. Ceza işlerini gören makam ve mahkemeler her yıl 20 Temmuz’dan 31 Ağustos’a kadar çalışmaya ara verirler. Bu döneme “adli tatil” denir.
2. Soruşturma ile tutuklu işlere ilişkin kovuşturmaların ve ivedi sayılacak diğer hususların tatil süresi içinde nasıl gerçekleştirileceği, Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu tarafından belirlenir.
3. Tatil süresince bölge adliye mahkemeleri ile Yargıtay, sadece tutuklu hükümlere ilişkin veya Meşhud Suçların Muhakeme Usulü Kanunu gereğince görülen işlerin incelemelerini yapar.
4. Adli tatile denk gelen süreler dikkate alınmaz. Bu süreler tatilin sona erdiği günden itibaren üç gün uzatılmış sayılır.

İdari Yargı Adli Tatil Ne Zaman Başlar?

2577 Sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’na göre:

Sürelerle İlgili Genel Esaslar

Madde 8:

Bu Kanun’da belirtilen sürelerin bitmesi çalışmaya ara verme zamanına denk gelirse, bu süreler aranın sona erdiği günü izleyen tarihten itibaren yedi gün uzamış sayılır.

Madde 61:

1. Bölge idare, idare ve vergi mahkemeleri her yıl 20 Temmuz’dan 31 Ağustos’a kadar çalışmaya ara verirler. Ancak, yargı çevresine dahil olduğu bölge idare mahkemesinin bulunduğu il merkezi dışında kalan idare ve vergi mahkemeleri bu aradan faydalanamazlar. Bu mahkemeler, 62. maddeye tabi olmadan görevlerine devam ederler.
2. Ara verme süresince, bölge idare mahkemesi başkanının önerisi üzerine, Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu tarafından her bölge idare mahkemesi merkezinde idare ve vergi mahkemesi başkan ve üyeleri arasından görevlendirilecek üç hakimden oluşan bir nöbetçi mahkeme kurulur. Nöbetçi kalanlardan en kıdemli olanı başkan, yoksa en kıdemli üye nöbetçi mahkemenin başkanlığını yapar.
3. Çalışmaya ara vermeden yararlanamayanlar ve nöbetçi kalanların yıllık izin hakları saklıdır.

Anayasa Mahkemesi’nde Adli Tatil

Adli tatil, Türkiye’deki çeşitli yargı organlarının belirli bir süre boyunca çalışmalarına ara verdikleri bir dönemi ifade eder. Ancak Anayasa Mahkemesi bu uygulamadan muaf tutulmuştur. Yani Anayasa Mahkemesi, adli tatil süresince de çalışmalarını sürdürmektedir.

Bireysel başvurular, anayasa haklarının ihlal edildiğini iddia eden kişilerin Anayasa Mahkemesi’ne başvurabileceği bir haktır. Bu başvurular için belirli süreler öngörülmüştür. Eğer bireysel başvurunun son günü adli tatil süresine denk gelirse, bu süre uzatılmaz. Başvurunun adli tatil süresince ve başvuru süresi içerisinde Anayasa Mahkemesi’ne iletildiğinden emin olunmalıdır.

Bu durum, başvuruların zamanında yapılmaması nedeniyle hak kayıplarının yaşanmaması adına oldukça önemlidir. Anayasa Mahkemesi’nin bu uygulaması, bireysel başvuruların ciddiyetini ve önemini bir kez daha vurgulamaktadır. Dolayısıyla, başvuruda bulunmayı planlayan kişilerin veya avukatların, başvuru sürelerini dikkatlice takip etmeleri ve adli tatil süresini de göz önünde bulundurarak hareket etmeleri gerekmektedir.

Nöbetçi Mahkemenin Görevleri

2577 Sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun Madde 62’ye göre:

Nöbetçi mahkeme, çalışmaya ara verme süresi içerisinde belirli işleri görme yetkisine sahiptir. Bu işler şunlardır:

a) Yürütmenin Durdurulmasına ve Delillerin Tespitine Ait İşler:

Bu madde kapsamında, nöbetçi mahkeme, bir idari işlemin yürütülmesinin durdurulması taleplerini değerlendirir. Ayrıca, bir davada kullanılmak üzere delillerin korunması veya tespit edilmesi gerektiğinde de nöbetçi mahkeme karar verir.

b) Kanunen Belli Süre İçinde Karara Bağlanması Gereken İşler:

Bazı dava ve işler kanunen belirli bir süre içerisinde sonuçlandırılmalıdır. Bu tür işler, adli tatil süresince de nöbetçi mahkeme tarafından değerlendirilir ve karara bağlanır.

Adli Tatilde Dava ve Duruşma

Adli tatil süresince birçok dava ve işlem durur. Ancak, bazı özel durumlar ve istisnalar söz konusudur. Bu istisnalardan biri de “ivedi” olarak nitelendirilen davalar ve işlemlerdir.

Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 103. maddesine göre, adli tatilde sadece belirli dava ve işler görülmektedir. Bu maddenin (h) bendinde “Kanunlarda ivedi olduğu belirtilen veya taraflardan birinin talebi üzerine, mahkemece ivedi görülmesine karar verilen dava ve işler” ifadesi yer almaktadır.

Bu maddeye göre, eğer bir dava kanunen ivedi olarak kabul ediliyorsa veya mahkeme, taraflardan birinin talebi üzerine bir davanın veya işlemin ivedi olarak görülmesine karar veriyorsa, bu dava veya işlem adli tatil süresince de görülebilir.

Özellikle acil ve beklenemez zararların söz konusu olduğu durumlarda, taraflardan biri, davanın veya işlemin ivedilik taşıdığını ileri sürerek mahkemeden bu konuda bir karar almasını talep edebilir. Eğer mahkeme bu talebi kabul ederse, dava veya işlem adli tatil süresince de devam eder.

Sonuç olarak, Adli tatil sırasında birçok dava bekletilir. Ancak bazı acil davalar bu kuralın dışındadır. Eğer bir dava kanunla veya mahkemece “acil” olarak belirlenirse, bu dava tatil sırasında da görülebilir. Hangi davaların acil olduğuna mahkeme karar verir.

Adli Tatilde Dava Açılır Mı? Duruşma Açılır Mı?

Adli tatil dönemi hakkında, toplumda “Adli tatilde dava açılamaz” şeklinde yanıltıcı bilgiler bulunmaktadır. Ancak bu doğru değildir. Hukuk Muhakemeleri Kanunu’na göre adli tatilde dava açılabilir ve buna ilişkin işlemler gerçekleştirilebilir. Ayrıca, kanunda belirtilen belirli iş ve işlemler kapsamında adli tatil süresince duruşma da yapılabilmektedir.

Adli Tatilde Zamanaşımı Süreleri İşlemez mi?

Usul hukuku kapsamında, adli tatilde bazı sürelerin uzadığı doğrudur. Ancak, diğer kanunlarda belirtilen zamanaşımı ve benzeri süreler için aynı durum geçerli değildir. Özellikle zamanaşımı süresinin adli tatil dönemine denk gelmesi durumunda, sürenin dolmasını engelleyecek bir uzama olmadığı için davanın zamanında açılması büyük önem taşımaktadır.

Adli Tatilde Yapılan Tebligatlar Geçerli midir?

Adli tatil döneminde, bazı süreler işlemese de, dilekçe verme, istinafa ve temyize başvurma gibi işlemler yapılabilmektedir. Aynı şekilde, bu dönemde tebliğ işlemleri de gerçekleştirilebilir. Eğer adli tatil süresince bir tebligat yapılırsa, bu tebligat geçerli sayılır. Ancak, tebliğ sonrasında karşı taraf için başlayacak olan süreler, tatilin bitimini takip eden belirli bir süreyle uzatılır. Bu uzatma süreleri, kanunlarda belirtilen 1 hafta, yedi gün veya üç gün gibi sürelerle sınırlıdır.