Kamu Davasının Açılmasının Ertelenmesi

Kamu davasının açılmasının ertelenmesi konulu yazımızı okuyorsunuz, daha detaylı bilgi için bizimle iletişime geçin. Kamu davasının açılması, iddia makamı olan savcılık makamının suç işlenip işlenmediği hususunda maddi gerçeği ortaya çıkarmak amacıyla açtığı davadır. Savcılık makamı bunu takibi şikâyete bağlı suçlarda şikâyet üzerine; takibi şikâyete bağlı olmayan suçlarda ise re’sen araştırma yaparak topladığı delillere göre suç işlendiği hususunda yeterli şüphe mevcut ise iddianame düzenleyerek kamu davası açacaktır.

Belirtmek gerekir ki kural olarak ceza muhakemesinde ceza davalarının kamusallığı ve mecburiliği ilkesi geçerlidir. Dolayısıyla savcılık makamı suç işlendiğinde araştırma yapmak, delilleri toplamak ve eğer yeterli şüphe varsa iddianame düzenleyerek dava açmak ve ceza mahkemesinde açtığı bu davayı da sonuna kadar takip etmek zorundadır. Ancak bu kuralın istisnası, savcılığın kamu davasının açılmasının ertelenmesine karar vermesi durumudur.

Önemle ifade etmek gerekir ki kamu davasının açılmasının ertelenmesi ile ceza veya infazın ertelenmesi kavramları farklı kavramlardır. İnfazın ertelenmesi, kesinleşen hapis cezasının infazının ertelenmesi olup hükümlünün cezasını cezaevinde infaz edeceği tarihin ertelenmesi anlamına gelmektedir. Cezanın ertelenmesi ise mahkûmiyet neticesinde verilen hapis cezasının cezaevinde infaz edilmeyip denetimli serbestlik süresi içerisinde dışarıda geçirilmesidir.

Kamu Davasının Açılmasının Ertelenmesi Nedir?

5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 171.maddesinin 2.fıkrası hükmüne göre uzlaştırma ve ön ödeme kapsamındaki suçlar hariç olmak üzere, Cumhuriyet Savcısı’nın üst sınırı 3 yıl ve daha az süreli hapis cezasını gerektiren suçlardan dolayı, yeterli şüphenin varlığına rağmen, kamu davasının açılmasını 5 yıl süre ile ertelemesidir. Dolayısıyla kamu davasının ertelenmesi kararı ile şüpheli hakkında açılan soruşturma askıda kalmakta ve şüpheli bu 5 yıllık erteleme süresi boyunca gözlemlenmektedir.

İlgili mevzuatı okumak için buraya tıklayın.

Kamu Davası Açılmasının Ertelenmesinin Şartları

Kamu davasının ertelenmesi şartları CMK madde 171/2 ve madde 171/3’te sayılmıştır. Buna göre kamu davasının ertelenmesi şartları:

• CMK madde 171/2’ye göre uzlaştırma ve ön ödeme kapsamındaki bir suçun olmaması gerekmektedir.
• CMK madde 171/2’ye göre adli para cezası veya üst sınırı 3 yıl veya daha az hapis cezasını gerektiren suçlar hakkında kamu davasının ertelenmesi kararı verilebilecektir. Ancak burada belirtmek gerekir ki Çocuk Koruma Kanunu’nun 19.maddesinin 2.fıkrası hükmüne göre kamu davasının ertelenmesi için gereken üst sınır, henüz 15 yaşını doldurmamış çocuklar bakımından 5 yıldır.
• CMK madde 171/3-a hükmüne göre şüphelinin daha önce kasıtlı bir suçtan mahkûmiyetinin bulunmamış olması gereklidir.
• CMK madde 171/3-b hükmüne göre yapılan soruşturma hakkında kamu davasının ertelenmesi kararı verilmesi halinde şüphelinin suç işlemekten çekineceği kanaatinin oluşması gerekir.
• CMK madde 171/3-c hükmüne göre, kamu davasının ertelenmesi kararının şüpheli ve toplum açısından kamu davasının açılmasından daha yararlı görülmesi gereklidir.
• CMK madde 171/3-d hükmüne göre, kamu davasının ertelenmesi kararının verilebilmesi için suç işlenmesiyle mağdur veya kamunun uğradığı ve aynı zamanda Cumhuriyet Savcısı tarafından tespit edilen zararın, aynen iade, suçtan önceki hale getirme veya tazmin suretiyle tamamen giderilmesi koşullarının birlikte gerçekleşmesi gerekmektedir.

Yukarıda belirtilen bu şartların tümünün gerçekleşmesi durumunda Cumhuriyet Savcısı, kamu davasının açılmasının ertelenmesine karar verir ve bu kararı bu kuruma özgü sisteme kaydeder.

CMK madde 171/6 hükmüne göre;

• Suç işlemek amacıyla örgüt kurmak, yönetmek veya bu örgütlere üye olmak ile bu örgütlerin faaliyetleri içerisinde işlenen suçlar,
• Kamu görevlisine karşı görevi nedeniyle veya kamu görevlisi tarafından görevi sebebiyle işlenen suçlar ile asker kişiler tarafından işlenen askeri suçlar,
• Cinsel dokunulmazlığa karşı işlenen suçlar, hakkında kamu davasının açılmasının ertelenmesine ilişkin hükümler uygulanmayacaktır.

Şüpheli veya Suçtan Zarar Gören Kamu Davasının Açılmasının Ertelenmesi Kararına İtiraz Edebilir Mi?

CMK madde 173/2 hükmüne göre, suçtan zarar gören veya şüpheli kamu davasının ertelenmesi kararına CMK madde 173 hükümlerine göre itiraz edebileceklerdir. 

CMK madde 173/1 hükmüne göre ise, suçtan zarar gören veya şüpheli kamu davasının ertelenmesi kararının kendisine tebliğ edildiği tarihten itibaren 15 gün içerisinde kararı veren Cumhuriyet Savcısı’nın yargı çevresinde bulunduğu ağır ceza mahkemesinin bulunduğu yerdeki sulh ceza hâkimliğine itiraz edebilecektir.

Erteleme Süresi, Yükümlülükler ve Zamanaşımı

Cumhuriyet Savcısı tarafından kamu davasının açılmasının ertelenmesine karar verilmesi durumunda şüpheli hakkında bir denetim süresi başlayacaktır. Bu bakımdan şüpheli, erteleme süresi olan bu 5 yıllık süre içerisinde kasıtlı bir suç işlememesi önem arz etmektedir.

CMK madde 171/4 hükmüne göre, kamu davasının ertelenmesi kararı ile dava zamanaşımı süresi işlemez, durur. Bu bakımdan erteleme kararı hukuki niteliği itibariyle dava zamanaşımı süresini ‘’kesen’’ değil, ‘’durduran’’ bir nedendir.

CMK madde 171/4 hükmüne göre, 5 yıllık erteleme süresi boyunca şüphelinin kasıtlı bir suç işlememesi durumunda şüpheli hakkında Cumhuriyet Savcısı kovuşturmaya yer olmadığı karı verir ve erteleme kararı da adli sicil sabıka kaydından tamamen silinir. Ancak şüpheli bu 5 yıllık erteleme süresi boyunca kasıtlı bir suç işlerse bu durumda Cumhuriyet Savcısı dosyayı tekrardan ele alarak iddianame düzenler ve kamu davası açar.

Kamu Davasının Açılmasının Ertelenmesi Kararı Adli Sicil Kaydına İşlenir Mi?

CMK madde 171/5 hükmüne göre, Cumhuriyet Savcısı tarafından verilen kamu davasının ertelenmesine ilişkin kararlar bunlara mahsus bir sisteme kaydedilir. Bu kayıtlar, ancak bir soruşturma veya kovuşturmayla bağlantılı olarak Cumhuriyet Savcısı, hâkim veya mahkeme tarafından istenmesi durumunda bu maddede belirtilen amaç için kullanılır.

Ayrıca belirtmek gerekir ki iş başvurusu veya başka başvurular için verilen adli sicil kaydında kamu davasının açılmasının ertelenmesi kararına ilişkin bilgiler yer almaz.

Daha fazla Ceza Hukuku konulu makaleleri okumak için tıklayın, daha detaylı bilgi için bizimle iletişime geçin.