Sosyal Medya Hakaret Suçu

Sosyal Medya Suçları

Bir tür bilişim suçu olan sosyal medya suçları incelendiğinde, geleneksel suç tiplerinde bilişim teknolojisinin yalnızca araç olarak kullanıldığı görülmektedir.

En yaygın sosyal medya suçu hakaret ve tehdit olarak karşımıza çıkmaktadır. Bir kimseye onur, şeref ve saygınlığını rencide edebilecek nitelikte somut bir fiil veya olgu isnat eden ya da yakıştırmalarda bulunmak veya sövmek suretiyle bir kimsenin onur, şeref ve saygınlığına saldırmak şeklinde karşımıza çıkan ve kişinin hukuk düzeni tarafından “şeref varlığı” adı altında korunan toplumdaki sosyal değerlerine ve itibarına saygı gösterilmesinin sağlanmasını ve zarar verilmesinin önlenmesini amaçlayan hakaret suçu; bir başkasını, kendisinin veya yakınının hayatına, vücut veya cinsel dokunulmazlığına yönelik bir saldırı gerçekleştireceğinden bahisle tehdit etmek şeklinde karşımıza çıkan ve kişilerin bağımsız karar alma, özgürce düşünüp hareket edebilme yetisinin ve insana özgü bu mekanizmanın sekteye uğramadan işleyebilmesinin sağlanmasını amaçlayan tehdit suçu farklı niteliklerde olmalarına rağmen sosyal medyada genellikle birlikte işlenmektedir. Burada farklılık taşıyan husus failin sahte hesaplar üzerinden hakaret ve tehdit suçlarını işlemesidir. Aksi halde suçun unsurları oluştuğundan cezalandırma zaten mümkün olacaktır. Sahte hesap üzerinden işlenen suça ilişkin ise TCK 106/2-b “Kişinin kendisini tanınmayacak bir hâle koyması suretiyle…” hükmü gereği cezanın ağırlaştırılması söz konusu olacaktır.

Sosyal paylaşım sitelerinde kişilerin isim, kimlik bilgileri, cep telefonu numaraları, fotoğrafları gibi kişisel verilerinin rızaları dışında kaydedilmesi veya yayılması, şüphesiz ki kişisel verilerin hukuka aykırı kullanılması suçunu oluşturmaktadır. Her ne kadar kişi rızası dâhilinde kişisel bilgilerini paylaşmışsa da bu rıza bilgilerinin yayılmasını kapsamadığından suç oluşmuş sayılacaktır. Ancak failin dış dünyadaki hareketi tek fiil ve tek bir maddi sonuçtan oluşurken bu fiil ile soyut normlar dünyasında iki ihlal meydana gelmiş ise fail her iki suçtan dolayı değil, bu iki suçtan daha ağır olanı ile cezalandırılır. Yani kişi bir başkasının fotoğraflarını paylaşmışsa hem kişisel verilerin kaydedilmesi ve yayılması hem de özel hayatın gizliliğini ihlal suçları (TCK 134/2, 136) oluşacağından iki suçtan ceza verilemez. Bu durumda faile daha ağır ceza öngören suç olan özel hayatın gizliliği uyarınca ceza verilmelidir.

Bir başka sosyal medya suçu ise kişinin kendisiyle yapılan haberleşmenin içeriğinin diğer tarafın rızası olmaksızın ifşa etmesi ya da hesabına giriş yaptığı mağdurun hesabında bulunan ve başkalarıyla yaptığı görüşmeleri içeren mesajları paylaşması eylemleri ile gerçekleşen haberleşmenin gizliliğini ihlal suçudur.

Sosyal ağ üzerinden, bir kimseye karşı cinsel içerikli sözler söylemek veya bu amaçla görseller paylaşmak gibi fiiller yasa koyucu tarafından cinsel taciz suçu için failin fiziksel temasını aramadığından suçun oluşması sonucunu doğurmaktadır. TCK 226. maddesindeki düzenleme ile müstehcenliği; çocukları müstehcen görüntü, ses ya da yazıya maruz bırakmayı; müstehcen görüntü, ses ya da yazı içeren ürünlerde çocukları kullanmayı daha ağır suç olarak tanımlamakta ve cezalandırmaktadır. Sosyal medya suçları ile detaylı bilgiye https://mdmhukuk.com/sosyal-medya-suclari-nelerdir/ tıklayarak ulaşabilrisiniz.

Sosyal Medyada Hakaret Suçu ve Cezası

Günümüzde sosyal medya önemini artırmıştır ve hayatımızın önemli kısmını geçirdiğimiz bu mecralarda birçok suç işlenmektedir. Sosyal medya üzerinden özellikle 2010 sonrası hakaret eylemleri gittikçe artmaya başlamıştır. Özellikle Twitter, Facebook, İnstagram başta olmak üzere birçok sosyal mecra ve haber siteleri üzerinden hakaret eylemleri gerçekleştirilmektedir.

Hakaret suçu Türk Ceza Kanunu 125. maddede düzenlenmiştir.

Temel şekliyle hakaret: bir kimsenin onur, şeref ve saygınlığına yönelik somut bir fiil isnat etme veyahut bir kimseye sövmek suretiyle onur, şeref ve saygınlığına saldırıda bulunma eylemidir.

Bu eylemin “sesli, yazılı veya görüntülü bir iletiyle işlenmesi” halinde de temel ceza üzerinden hüküm kurulacaktır.

Cezada Artırım:

Alelen İşlenmesi

Kanunun 4. fıkrası “Hakaretin alenen işlenmesi halinde ceza altıda biri oranında artırılır.”şeklinde düzenleme ile onur, şeref ve saygınlığa yönelik eylemin herkese açık şekilde işlenmesini artırım sebebi olarak görmüştür. Sosyal medya üzerinden herkese açık şekilde yapılan hakaret içerikli paylaşımlar da bu kapsamda artırım sebebi oluşturmaktadır.

Kamu Görevlisine Karşı Görevinden Dolayı

Sosyal medyada bazen halkın yakından tanıdığı kamu görevlisi şahısların(örn: milletvekilleri) açıklamalarına karşı herkese açık şekilde hakaret içerikli paylaşım ve yorumlar yapılmaktadır. Bu husus cezada artırım sebebidir.

Siyasilere Yönelik Ağır Eleştiri:

Ayrıca günümüzde sosyal medya üzerinden yapılan hakaretlerin genelde kamuya mal olmuş kişilere karşı yapıldığı da bir gerçektir. Bu kişiler içerisinde siyasetçiler çoğunluğu oluşturmaktadır. AİHM ve Yargıtay kararları siyasetçilerin tahammül sınırının daha geniş olması gerektiğine vurgu yapmakta ve bu kişilere yönelik her fiilin hakaret olarak kabul edilmemesi gerektiğine hüküm kurmaktadır. Bu bağlamda yapılan fiillerin hakaret değil ağır eleştiri olarak kabul edilmesi gerektiğine karar verilmektedir.

Kişinin İsminin Belirtilmemiş Olması:

Sosyal medya üzerinden yapılan hakaretlerde fail savunma olarak söz konusu kişiyi hedef almadığını, başka bir arkadaşına şakalaşma olarak paylaşım yaptığını vs. nedenleri öne sürmektedir.

Ancak bazı durumlarda “Hakaret suçunun işlenmesinde mağdurun ismi açıkça belirtilmemiş veya isnat üstü kapalı geçiştirilmiş olsa bile, eğer niteliğinde ve mağdurun şahsına yönelik bulunduğunda duraksanmayacak bir durum varsa, hem ismi belirtilmiş ve hem de hakaret açıklanmış sayılır.” fıkrası gereği eğer suç isnat edilen veya sövme fiili gerçekleştirilen mağdurun ismi belirtilmemişse suçun varlığından bahsedilebileceği unutulmamalıdır. Ancak burada kanun hakaretin mağdura yönelik olduğunda “duraksanmayacak bir durum”un varlığını aramaktadır.

Uzlaştırma:

Hakaret suçu uzlaştırma kapsamındadır. Bu sebeple soruşturma aşamasında savcılık tarafından suçun oluştuğuna kanaat getirilirse tarafların uzlaşmaları için dosya uzlaştırma bürosuna gönderme kararı ile uzlaştırmaya gönderilir. Taraflar arasında uzlaşma olumsuz sonuçlanırsa savcılığa gönderilen dosya üzerinden iddianame ile ceza davası açılır.

Uzlaşma sağlandığında bu konuda artık hukuk davası (tazminat) açılamayacağı unutulmamalıdır. Sosyal medya hakaret suçu

Cezası: Üç aydan iki yıla kadar hapis veya adlî para cezasıdır. Sadece adli para cezasına hükmedilebilir. Sadece hapis cezasına da hükmedilebilir. Hem hapis cezası hem de adli para cezasına da hükmedilebilir.

İnternet Yoluyla Karşılıklı Hakaret Suçu

TCK md. 129/3’  uyarınca internetten hakaret suçunun iki kişinin karşılıklı işlemesi halinde karşılıklı hakaret suçu oluşur. Karşılıklı hakaretlerin aynı zaman diliminde olması şart değildir. Karşılıklı hakaret suçunun işlenmesi durumunda hâkim taraflardan birine ya da her iki tarafa birden ceza vermeyebilir veya cezanın 1/3 oranında indirilmesine hükmedebilir.

İnternet Üzerinden Hakaret Suçu Şikâyet, Zamanaşımı Ve Uzlaştırma

İnternet üzerinden hakaret suçunda şikâyet süresi hakareti ve hakaret edeni öğrenilmesinden başlayarak 6 ay olup bu suç şikayete tabi bir suçtur.

Kamu görevlisine görevinden dolayı hakaret suçu ise suçun temel şeklinden farklı olup şikâyete tabi değildir. Bu sebeple şikayet süresi de bulunmamaktadır. Bu suçta savcı resen soruşturma başlatır.

Kamu görevlisine görevinden dolayı hakaret suçu dışında, tüm hakaret suçları için taraflar arasında uzlaştırma yapılması gereklidir.

İnternet Üzerinden Hakaret Suçunda Görevli Mahkeme

İnternet üzerinden hakaret suçunda görevli mahkemeler asliye ceza mahkemeleridir.

Konuyla ilgili bilgi ve danışmanlık hizmeti almak için bizimle iletişime geçebilirsiniz.