Uyuşturucu Madde Nedir? Çeşitleri Nelerdir? Cezai Sonuçları Nelerdir?

Uyuşturucu madde, merkezi sinir sistemini etkileyerek algıları, duyguları, düşünceleri ve davranışları değiştirebilen ve genellikle fiziksel ve psikolojik bağımlılığa yol açabilen bir bileşiktir. Uyuşturucu maddeler, genellikle tıbbi kullanımları olan ilaçların yanı sıra, yasadışı maddeleri de içerir.

Uyuşturucu maddeler genellikle etkilerine göre üç ana kategoriye ayrılır: uyarıcılar, depresanlar ve halüsinojenler.

1. Uyarıcılar: Bu tür maddeler, merkezi sinir sistemini ve metabolizmayı hızlandırır. Kullanıcıları genellikle enerjik, uyanık ve hiperaktif hisseder. Örnekler arasında kokain, amfetaminler ve ekstazi bulunur.
2. Depresanlar: Bu maddeler, merkezi sinir sistemini yavaşlatır ve kasları gevşetir. Kullanıcıları genellikle rahat, huzurlu ve uyuşuk hisseder. Örnekler arasında alkol, benzodiazepinler ve opioidler (heroin, morfin) bulunur.
3. Halüsinojenler: Bu maddeler, algıları değiştirir ve kullanıcıların görme, işitme, tatma, dokunma ve koku duyularını etkileyebilir. Örnekler arasında LSD, sihirli mantarlar (psilocybin) ve peyote bulunur.

Uyuşturucu Madde Nedir?

Dünya Sağlık Örgütü’ne göre uyuşturucu madde ; sağlık için kullanımı dışında, canlı organizmada kullanıldığında, o organizmanın bir ya da birden fazla yetisini değiştirebilen madde olarak tanımlanmıştır. Tıpta “psikoaktif madde” olarak geçen, bağımlılık yapıcı içeriği ve birçok çeşidi olan bu maddeler; doğal, sentetik ve yarı sentetik şeklinde olabilir.

Merkezi sinir sistemini yavaşlatanlar, uyarıcılar, hayal gösterenler, Hint keneviri, buharlaşabilen kimyasal maddeler olarak gruplandırmalara ayrılabilir. İlk grupta merkezi sinir sistemini yavaşlatanlar başlığı altında; afyon, morfin, eroin, kodein vardır. Diğer grupta uyarıcılar vardır, bunlar: koka yaprağı, kokain, crack, amfetaminlerdir.

Hayal gösterenler ise; LSD, meskalin, psilosibin, DMT, STP. Hint keneviri çeşitleri: Hint keneviri, esrar, likit esrar. Son olarak buharlaşabilen kimyasallar grubu ise; başta gazyağı ve kerosenden oluşmak üzere organik çözücü olarak içe çekilebilen ve temizlik ürünlerinin içinde kullanılan maddelerdir.

Sentetik uyuşturuculara; Barbitüratlar, trankilizanlar, sedatifler, amfetaminler, metanfetamin, captagon, extacy, LSD, bonzai, skunk gibi bazı maddeler örnek gösterilebilir.  Doğal uyuşturuculara ise; afyon, morfin, eroin, kodein, koka yaprağı, kokain, crack, esrar, meskalin örnek verilebilir.

En Çok Bilinen Uyuşturucu Maddelerinin Etkileri Ve Özellikleri Afyon (Afyon Sakızı)

Afyon, haşhaş bitkisinin kapsüllerinden elde edilir. Eczacılıkta morfin yapımında kullanılır. Yaklaşık olarak içinde %10 morfin, %5 kodein, %6 narkotin bulunur.

Diğer uyuşturuculara göre daha az zehirlidir ancak ülkemizde üretimi yasaktır. Ana maddesi olan haşhaş üretimi ise devlet kontrolüyle yapılır.

Ame Maddesi Nedir?

“Ame maddesi” ifadesi, Türk Ceza Kanunu’ndaki TCK m. 43’te yer alan bir hükme atıfta bulunmaktadır. Bu madde, “Yakalama gereği doğan haller” başlığı altında yer alır ve kişinin suç işlemesi veya kaçması durumunda yakalanmasını sağlamak amacıyla, yetkili kolluk kuvvetlerine özel yetkiler tanımaktadır.

TCK m. 43, kolluk kuvvetlerine, şüpheli veya sanığın yakalanması amacıyla, gerekli gördükleri hallerde izin verilen önlemleri alma yetkisi tanımaktadır. Bu önlemler arasında, şüphelinin veya sanığın yakalanması için kullanılabilecek müdahale, takip ve araştırma faaliyetleri yer almaktadır. Ame maddesi, kolluk kuvvetlerine, yasal çerçeve içinde suçluların yakalanması için daha etkili bir şekilde hareket etme imkanı sağlamaktadır.

Ancak, ame maddesi, yetkili kolluk kuvvetlerinin bu önlemleri alırken yasalara ve hukuki sınırlamalara uygun hareket etmesini gerektirir. Aksi takdirde, hukuka aykırı müdahaleler veya kötüye kullanım durumunda, bu durumlar ayrıca hukuki sonuçları beraberinde getirebilir.

Özetle, “ame maddesi” ifadesi, kolluk kuvvetlerine suçluların yakalanması için belirli yetkiler tanıyan ve yakalama gereği doğan hallerde kullanılabilen önlemleri düzenleyen TCK m. 43’e atıfta bulunmaktadır.

Eroin

Eroin, haşhaş bitkisinin kurutulmuş özünden elde edilir ve morfinden sentezlenir. Uyuşturucular arasında bağımlılığı en yüksek uyuşturucudur. Eroin dozunun artmasıyla tehlikenin artması ve vücudun göreceği zarar doğru orantılıdır.  Beyaz, kokusuz, parlak ve kristalize görünümlü bir yapısı vardır.

Tarihte ilk kez tıp alanında ilaç olarak kullanılan eroin bağımlılık yapıcı bir madde olması sebebiyle sonralarında yasaklanmıştır. Eroin kullanan birey, kullanım anında büyük coşku hisseder ancak bu coşku yerine daha sonra trans haline bırakır. Bu halde kullanıcının göz bebekleri küçülür, zihni oyunlar oynar. Dozun artmasıyla, dokulara yeterince oksijen gitmez ve bu ciddi kalıcı hasarlara sebep olabilir.

Metamfetamin

Halk arasında özellikle görünüme verdiği zarardan ötürü bilinen metamfetamin, tamamen sentetik bir uyuşturucu olup laboratuar ortamında üretilir. Metamfetamin, beyinde noradrenalin ve dopamin salgılarını artırıp öfori sağlar. Kolay tedarik edilebilen bu madde kişide çok hızlı bir şekilde yükselme yaşattığı için etkinin devam etmesi adına doz artırımında bulunulması gibi bir durum olabilir. Metamfetamin kullanımında bazı durumlarda ölüm yaşanabileceği gibi, bazı durumlarda da; aşırı kilo kaybı, psikoz, panik atak, halisünasyon gibi durumlar da yaşanabilir. Uyuşturucular arasında en tehlikelisi olarak gösterilir. 

Kokain

Koka ağacının yapraklarından elde edilen; pudra, toz şeker, koko gibi isimlerle anılan bir maddedir.  Koka ağacı, Güney Amerika’nın doğusunda yetişen, çalı türünde bir ağaçtır. Bu bitkinin yapraklarının kurutulmasıyla kokain elde edilir. Beyaz ve toz şeklinde bir yapıya sahiptir. Kokain de yine geçmiş zamanlarda tıbbi amaçlarla kullanılmış ancak bağımlılık yaptığı ve olumsuz etkiler meydana getirdiği için yasaklanmıştır.

Bu maddeyi kullanan kişinin kalp ritmi yükselir, kan basıncı artar, göz bebeği büyür, burun kanaması olur, cinsel fonksiyonları azalır vs.

Esrar

Halk arasında ot, plaka, sarma, marijuana gibi farklı isimler alan bu madde dünyada en çok kullanılan uyuşturucu maddedir. Kenevir adlı bitkiden elde edilen bu maddenin üretimi çok kolaydır. Ülkemizde uzun yıllardır keyif verici olarak kullanılmıştır. Kenevir dişi ve erkek olarak iki farklı şekildedir. Esrar ise dişi olanından yapılır.

Birçok şekilde kullanılabilen esrar, ülkemizde genelde toz halinde kullanılır. Kalitesine göre farklı renkler alan bu madde çoğu zaman yeşil kurutulmuş ot şeklindedir.

Esrarın da diğer uyuşturucu maddeler gibi kullanım miktarına göre etkisi değişmektedir. Keyif alma hissi genelde birkaç dakika içinde kendini gösterir ve bu his 2-4 saat arası devam eder. Göz bebeklerinin büyümesi, gözlerde kırmızılık, ağız kuruluğu, kalp hızı ve basıncının artması, özgüvenin artması esrar kullanımında önde gelen etkilerdendir.

Crack

Genelde taş olarak da bilinen crack, pudra şeklindeki kokainin kristalize edilmiş halidir. Kokainin en tehlikeli hali olarak bilinir. Kokaine kıyasla minimum 10 kat daha hızlı etki eder. Tek kullanımında dahi bağımlılık yapabilecek bir etkiye sahiptir. Kullanım aşamasında mutluluk hissini tavana çıkartan bu maddenin etkisi geçtikçe depresyon haline sokmaktadır. Kişi depresyondan çıkmak için de tekrar crack kullanımına başvurur. Kullanıcıyı bu durum sürekli aynı döngüye sokar. Öldürücü etkiye sahip bu maddenin fiyatı çok yüksektir.

Diğer uyuşturucular gibi crack kullanımında da kan basıncı artar, burun kanaması olur, kalp atışında artış olur. Bunun gibi birçok etkisi vardır ancak uyuşturucu maddeler arasında en öldürücü etkiye sahip maddelerden biridir.

Uyuşturucu Kullanma ve Bulundurma Suçu

Türk Ceza Kanunu md. 191’e göre uyuşturucu maddeyi kullanmak için satın alan, kabul eden, bulunduran veya bulunduran kişi uyuşturucu madde kullanma ve bulundurma suçunu işlemiş sayılır. Kişisel dozu aşacak miktarda madde bulundurulması sonucu uyuşturucu madde ticareti suçu işlenmiş sayılır.

Uyuşturucu madde kullanma ve bulundurma suçunu işleyen kişi 2 yıldan 5 yıla kadar hapis cezasıyla yargılanır. Bu suçun okul, yurt, hastane, kışla veya ibadethane gibi tedavi, eğitim, askerî ve sosyal amaçla toplu bulunulan bina ve tesisler ile bunların varsa çevre duvarı, tel örgü veya benzeri engel veya işaretlerle belirlenen sınırlarına 200 metreden yakın mesafe içindeki umumi veya umuma açık yerlerde işlenmesi hâlinde verilecek ceza yarı oranında artırılır. Yani, bu halde suçun cezası 3 yıldan 7,5 yıla kadar hapis cezasıdır.

Kimyasal Uyuşturucular

Kimyasal uyuşturucular, hukukun ilgilendiği bir konudur ve MDM Hukuk olarak bu alanda hukuki danışmanlık hizmeti sunmaktayız. Kimyasal uyuşturucuların yasa dışı olduğu ve kullanımının cezai yaptırımlarla karşılandığı bilinmektedir. Bu tür uyuşturucuların üretimi, satışı ve kullanımı, Türk Ceza Kanunu ve ilgili mevzuatlar tarafından sıkı bir şekilde düzenlenmektedir.

MDM Hukuk, müvekkillerine kimyasal uyuşturucularla ilgili hukuki danışmanlık sağlama konusunda uzmanlaşmış bir ekip sunmaktadır. Bu kapsamda, kimyasal uyuşturucularla ilgili yasa dışı faaliyetlerle mücadele etmek, yasal düzenlemelere uygunluk sağlamak ve müvekkillerin haklarını korumak için gerekli hukuki adımları atmaktayız.

Kimyasal uyuşturucularla ilgili hukuki süreçlerde MDM Hukuk, müvekkillerine şu konularda destek sağlamaktadır:

1. Hukuki Danışmanlık: Kimyasal uyuşturucuların yasal statüsü, cezai yaptırımlar ve ilgili mevzuat hakkında müvekkillerimize bilgi vererek, uygun hukuki adımları atmalarına yardımcı oluyoruz.
2. Ceza Davaları: Kimyasal uyuşturucu suçlarından dolayı yargılanan müvekkillerimize, ceza davalarında savunma hizmeti sunuyoruz. Müvekkillerimizin haklarını koruma ve adil bir yargılama süreci sağlama amacıyla gereken hukuki adımları atıyoruz.
3. Hukuki İşlemler: Kimyasal uyuşturucularla ilgili olarak arama, el koyma, tutuklama gibi hukuki işlemlerle karşılaşan müvekkillerimize, bu süreçlerde yasal haklarını koruma konusunda rehberlik ediyoruz.

MDM Hukuk olarak, kimyasal uyuşturucuların yasa dışı olduğu, ciddi sağlık riskleri taşıdığı ve cezai yaptırımlarla karşılandığı bilinciyle hareket ediyoruz. Müvekkillerimize hukuki danışmanlık sağlayarak, bu alanda mevzuata uygunluk ve haklarının korunmasını amaçlıyoruz. Kimyasal uyuşturucularla ilgili hukuki ihtiyaçlarınız için MDM Hukuk’a başvurabilirsiniz.

Dünyada ve Türkiye’de Uyuşturucu

Yıllara göre oranlandığı zaman Türkiye’de uyuşturucu kullanımı gün geçtikçe artmaktadır.  Afganistan’ın, dünyadaki en büyük uyuşturucu üreticilerinden biri olması ve bu uyuşturucuların Avrupa’ya göndermesi, Türkiye’nin etkilenmesine sebep olmuştur. Bu rotada kalması ve hedef nokta olarak görülmesi her geçen gün Türkiye’de madde kullanımının artmasına yol açar.

İstanbul esrar ve eroin kullanımında dünyada ikinci sırada yer alıyor. Esrar kullanımında birinci sırada Barcelona, eroin kullanımında ise birinci sırada New York vardır. Verilere göre tüm dünyada toplamda yüz seksen milyon kişi uyuşturucu kullanmaktadır. Bununla birlikte uyuşturucu madde kullanan her on kişinin dördünde Hepatit C vardır.

BM’nin 2021 Dünya Uyuşturucu Raporuna göre; 20 ton kokain yakalanmasıyla Türkiye en fazla kokain yakalanan ülke olarak zirvededir. 18 ve 19. Yüzyıllarda Hindistan’la birlikte dünyanın en büyük afyon üreticisi konumunda olan Türkiye’nin son yıllarda bu üretimi hatırı sayılır şekilde azalmıştır.

Dünyada uyuşturucu üretiminde bir numaralı sırada Kolombiya vardır. Özellikle kokain üretimi bu ülkede rekor seviyelerde üretilmektedir. ABD’deki kokainin büyük bir kısmı Kolombiya’dan girmektedir. 2017’de kokain üretiminde rekor kıran Kolombiya’da bin dört yüz ton ağırlığında ve yüz yetmiş bir bin hektar alandan kokain elde edilmiştir.

Peçete Uyuşturucu Nedir

“Peçete uyuşturucu” terimi, genellikle uyuşturucu maddelerin kağıt peçeteler veya mendiller gibi hafif materyallere emdirilerek taşınmasını ifade eder. Bu yöntem, uyuşturucu maddeyi saklama, taşıma veya satma amaçlı olarak kullanılabilir.

Peçete uyuşturucu olarak bilinen yöntem, uyuşturucu maddelerin daha kolay saklanmasını, gizlenmesini ve taşınmasını sağlamak amacıyla kullanılan bir taktiktir. Uyuşturucu madde, kağıt peçete veya mendil gibi materyallerin üzerine damlatılarak veya emdirilerek bu şekilde saklanır. Bu şekilde uyuşturucu madde, dikkat çekmeden veya güvenlik önlemlerinden kaçınarak taşınabilir.

Peçete uyuşturucu yöntemi, uyuşturucu kaçakçıları veya kullanıcıları tarafından tercih edilen bir yöntem olabilir. Ancak bu tür uyuşturucu taşıma veya satma faaliyetleri yasa dışıdır ve ciddi hukuki sonuçları olabilir. Uyuşturucu madde kullanımı ve ticareti, birçok ülkede kanunlarla yasaklanmıştır ve ciddi cezaları gerektirebilir.

Uyuşturucu madde kullanımı veya ticaretiyle ilgili herhangi bir durumu şüpheli buluyorsanız, bu durumu ilgili yetkililere (ör. yerel polis veya uyuşturucuyla mücadele birimleri) bildirmeniz önemlidir. Uyuşturucu kullanımı ve yayılmasının önlenmesi, kamu güvenliği ve bireysel sağlık açısından önemli bir konudur.

Sentetik Uyuşturucular ve Cezaları

Sentetik uyuşturucular, kimyasal maddeler kullanılarak laboratuvar ortamında üretilen ve doğal uyuşturuculara benzer etkiler gösteren maddelerdir. Bu tür uyuşturucular, sağlık açısından büyük tehlikeler oluşturur ve toplumda ciddi zararlara yol açar. Türkiye’de sentetik uyuşturucularla ilgili cezalar, Türk Ceza Kanunu (TCK) ve ilgili diğer yasal düzenlemelerle belirlenmiştir. İşte sentetik uyuşturucular ve bunlara ilişkin cezalar hakkında detaylı bilgiler:

Sentetik Uyuşturucular

Sentetik uyuşturucular, farklı kimyasal bileşiklerden üretilir ve çeşitli şekillerde tüketilebilir. En yaygın sentetik uyuşturucular şunlardır:

1. Sentetik Kannabinoidler (Spice, K2): Doğal kannabinoidlerin etkilerini taklit eden kimyasal bileşiklerdir. Genellikle bitkisel materyallere püskürtülerek satılır.

2. Sentetik Katinonlar (Banyo Tuzları): Amfetamin benzeri etkiler gösteren kimyasal bileşiklerdir. Uyarıcı ve halüsinojenik etkileri vardır.

3. Sentetik Opioidler (Fentanil ve Türevleri): Morfin ve eroin gibi doğal opioidlerin etkilerini taklit eden kimyasallardır. Ağrı kesici olarak kullanılsa da, kötüye kullanım potansiyeli yüksektir.

4. Sentetik Halüsinojenler (NBOMe ve Diğerleri): LSD ve diğer halüsinojenlerin etkilerini taklit eden kimyasallardır.

Türk Ceza Kanunu’nda Sentetik Uyuşturucular ve Cezaları

Türk Ceza Kanunu (TCK) ve Uyuşturucu Maddelerle İlgili Diğer Yasal Düzenlemeler kapsamında sentetik uyuşturuculara ilişkin cezalar şu şekilde düzenlenmiştir:

1. Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde İmal ve Ticareti (TCK 188. Madde):

•Üretim ve Ticareti: Uyuşturucu veya uyarıcı madde üreten, satan, nakleden, depolayan veya ticaretini yapan kişiler, 10 yıldan az olmamak üzere hapis cezası ve 20 bin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılır.

•Tüzel Kişiler: Suçun tüzel kişiler tarafından işlenmesi halinde, ilgili tüzel kişi hakkında güvenlik tedbirlerine hükmolunur.

2. Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde Kullanımı ve Bulundurulması (TCK 191. Madde):

•Kullanma: Uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanmak için satın alan, kabul eden, bulunduran veya uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanan kişi, 2 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.

•Tedavi ve Denetimli Serbestlik: İlk kez uyuşturucu kullanımı suçundan yargılanan kişi hakkında tedavi ve denetimli serbestlik tedbirine başvurulabilir. Bu kişi, 1 yıl süreyle denetim altında tutulur ve bu süre 3 yıla kadar uzatılabilir.

3. Teşvik ve Özendirme (TCK 190. Madde):

•Teşvik ve Özendirme: Uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanılmasını alenen özendiren veya bu nitelikte yayın yapan kişi, 5 yıldan 10 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.

4. Örgütlü Suçlar (TCK 220. Madde):

•Suç Örgütü: Uyuşturucu ticareti amacıyla örgüt kuran, yöneten veya örgüte üye olan kişiler, örgütün niteliğine göre değişen hapis cezaları ile cezalandırılır.

Ek Hukuki Düzenlemeler

Uyuşturucu Maddelerle İlgili Kanunlar: Türkiye’de uyuşturucu maddelerle ilgili cezalar, sadece TCK ile sınırlı değildir. Ayrıca, 2313 sayılı “Uyuşturucu Maddelerin Murakabesi Hakkında Kanun” ve 3298 sayılı “Uyuşturucu Maddelerle İlgili Kanun” gibi ek yasal düzenlemeler de bulunmaktadır. Bu kanunlar, uyuşturucu maddelerin üretimi, ticareti, kullanımı ve kontrolü ile ilgili detaylı hükümler içermektedir.

Sentetik uyuşturucular, ciddi sağlık sorunlarına ve toplumsal zararlara yol açan tehlikeli maddelerdir. Türkiye’de bu tür maddelerin üretimi, ticareti, kullanımı ve teşviki ağır cezalarla karşılanır. Türk Ceza Kanunu ve ilgili diğer yasal düzenlemeler, sentetik uyuşturucularla mücadelede önemli rol oynar. Uyuşturucu suçlarına karışan kişiler, uzun süreli hapis cezaları ve ağır para cezaları ile karşılaşabilirler. Bu nedenle, uyuşturucu maddelerden uzak durmak ve toplum sağlığını korumak büyük önem taşır.

Sonuç

Sonuç olarak bütün uyuşturucuların etkisi yaklaşık olarak aynıdır. Kullanımındaki miktarın seviyesine bağlı olarak bu etkilerin şiddeti artmaktadır. Sentetik uyuşturucuların, doğal uyuşturuculara göre ölüm riski daha fazladır ve ilk kullanımda bile bağımlılık yapıcı etkileri vardır. Bunlarla birlikte damardan uyuşturucu kullananlarda hepatit, AIDS gibi bulaşıcı hastalıklar tespit edilmiştir. Dünyada en çok üretilen uyuşturucu esrardır.

Birleşmiş Milletler’in raporuna göre dünyada 2017 yılında 271 milyon kişinin uyuşturucu madde kullandığı tespit edilmiştir.

Ülkemizde AMATEM, ÇEMATEM, ATM ve psikiyatri polikliniklerinde uyuşturucu tedavisi verilmektedir.

Ayrıntılı bilgi ve danışmanlık hizmeti almak için bizimle iletişime geçebilirsiniz.