Eşyayı ve Malları Çalma, Satma, Rehin Verme veya Alma Suçu (As.C.K. Md.131) 

Eşyayı ve Malları Çalma, Satma, Rehin Verme veya Alma Suçu, mallara karşı işlenebilen bir suçtur. Bu suç AsCK’nın 131.maddesinde düzenlenmiştir. 

Bu Suçta Korunan Hukuki Menfaat Nedir?

Suç ile korunan menfaat devletin mali menfaatleridir. Bir başka deyişle kamuya ait olan malların kamunun yararına kullanılması ve korunmasıyla beraber bunların dürüst bir şekilde idaresini ve kullanılmasını sağlamaktır.

Maddede seçimlik hareket olarak düzenlenen zimmet suçunda ise korunan menfaatin kamı görevlilerine duyulan güven olduğu söylenebilir. Zira kamu görevlileri, görevlerini icra ederken kendilerine tevdi edilen mal varlıklarını usulüne uygun olarak muhafaza etmek ve söz konusu mal varlıkları üzerinde tevdi amacına uygun olarak tasarrufta bulunmakla mükelleftirler.

Eşyayı ve Malları Çalma, Satma, Rehin Verme veya Alma Suçunun Unsurları Nelerdir?

Maddi Unsurlar:

AsCK’nun 131. maddesindeki suçun oluşması için, suçu oluşturan eylemlerin ya askeri bir hizmeti ifa ederken işlenmesi ya da görevi kötüye kullanarak işlenmesi gerekmektedir. Bu suç iki grup eşya veya mal üzerinde işlenebilir. Bu gruplar;

Hizmet veya vazifeden dolayı kendisine emanet edilen kıymeti ne olursa olsun eşya veya para,

Kendisine tevdi veya emanet edilmese bile, her türlü askeri malzeme, eşya, hayvandır.

Maddede suç oluşturan eylemler; çalmak, zimmete geçirmek, ihtilas etmek, satmak, rehin vermek, eşyayı bilerek satın almak, rehin kabul etmek, gizlemektir.

Çalma eylemi, asker kişinin her türlü eşya veya hayvanı bulunduğu yerden faydalanmak kastı ile almasıdır. Askeri eşyayı çalma suçu başka birinin kontrolünde bulunan mallar üzerinde işlenebilir. Çalınan eşya TSK’ya değil de bir başka asker şahsa ait ise bu eylem başka bir suça vücut verir.

Zimmetine geçirme, görevi nedeniyle zilyetliği kendisine devredilmiş olan veya koruma ve gözetimiyle yükümlü olduğu malı, kendisine veya başkasına mal edinmedir. Zimmetin gündeme gelebilmesi için failin, mal üzerinde göreve dayalı hukuki zilyetliğinin bulunması gerekir.

Eşyanın geçici kullanılması, zimmete geçirme hareketi içerisinde değerlendirilmemektedir. Askeri eşyanın geçici olarak özel işlerde kullanılması durumunda AsCK md.130’da düzenlenen askeri eşyayı özel menfaatinde kullanma suçu oluşacaktır.

Zimmete geçirme eylemi icrai veya ihmali davranışla gerçekleşebilir. Bunun yanında 

zilyetliği kişinin kendi üzerine geçirmesine gerek yoktur. Bir başkasına da zilyetlik geçirilebilir.

Zimmet konusu askeri eşyanın kurşun kalem, ataç, kağıt gibi çok değersiz eşyalar olması durumunda zimmet suçunun meydana gelmeyeceği ileri sürülmekte ve buna müsamaha edilen zimmet denilmektedir. 

Rehin kabul etmek, suç konusu eşyayı bir borca karşılık teminat olarak, borç ödenince geri vermek şartıyla kabul etmektir.

Gizlemek, suç konusu eşyanın nerede olduğunun bilinmemesi amacıyla görünmesini engellemektir. Yargı kararlarında, çalındığı ya da zimmete geçirildiği hususunun açıkça ortaya konmadığı durumlarda, askeri eşyayı gizleme suçunun oluştuğunu ifade edilmektedir.

Fail 

Özgü bir suç olan zimmet suçu Askeri Ceza Kanununda düzenlendiği itibariyle daha farklı özgü bir suçtur. AsCk md.131’de düzenlenen zimmet suçunun faili yalnızla asker kişiler olabilir. Sivil kamu görevlileri bu suçun faili olamaz. Buna karşın, eşyayı bilerek satın almak, rehin kabul etmek eylemleri sivil kişiler tarafından işlenebilir. Dolayısıyla seçimlik hareketli bir suçu düzenleyen bu maddeden sivil kişiler de sorumlu olabilir.

Suçun Konusu

 AsCK md.131’de yer alan eylemlerin sübut bulduğundan söz edebilmek için öncelikle bir hizmet veya vazifeden ötürü kendisine tevdi edilmiş para veya eşya, tevdi edilmemiş olsa bile her türlü askeri erzak, eşya ve hayvan söz konusu olmaktadır.

Askeri eşyanın kullanım ömrünün dolmuş olması, askeri eşya vasfının kaybolmasına sebebiyet vermez. Kullanım süresi dolmuş olmasına rağmen askeri hizmetlerde kullanımına devam edilen ve ekonomik bir değeri bulunan eşyanın askeri eşya olma vasfı devam edecektir. Ayrıca herhangi bir suretle terk edilmiş eşyanın, Silahlı Kuvvetler tarafından irada alınması durumunda bu eşyalar da askeri eşya vasfı taşıyacaktır.

Manevi Unsur

 Maddede işlenen suç kasten işlenebilen bir suç olup, olası kastla da işlenebilir. Fakat bu suçun taksirle işlenmesi mümkün değildir. Kamu görevlisi taksirle zilyetliğine devredilen malın azalmasına ya da kayba uğramasına neden olur ve daha sonra bunun ortaya çıkmaması için hileli davranışa başvurması durumunda zimmet suçu oluşmaz. Askeri eşyayı çalmak suçları dışındaki eylemler genel kastla işlenebilirken, askeri eşyayı çalma suçunda eşyadan yararlanma kastının varlığı gerekir.

Suçun Özel Görünüş Şekilleri Nelerdir?

İçtima 

AsCK md.131 ve TCK md.247’de düzenlenen suçlar arasında yakından ilişkilidir. TCK genel kanun olurken AsCK özel bir kanundur. Dolayısıyla olaya şartların el vermesi durumunda AsCK uygulanır. Bu sebeple fikri içtima kurumuna gidilmeden özel kanun olan AsCK asker kişiler bakımından bu suçta uygulanır.

Nitelikli Hal

Kanun koyucu Asck md.131’de az vahim hal ifadeleriyle nitelikli hali düzenlemiştir. Buna ilişkin olarak az vahim halin ne olduğu kanunda belirtilmemekle birlikte konu yargının takdir yetkisine bırakılmıştır. Suç konusu mal veya paranın değerinin düşük olması az vahim olarak kabul edilebilir. 

Aynı maddede zimmet suçunun silah, cephane veya herhangi bir müdafaa aracına ilişkin olması durumu da nitelikli hal olarak düzenlenmiştir.

Maddede düzenlenen üçüncü nitelikli hal ise seferberlik halinde olunmasıdır. Bunun yanı sıra ülke sınırları dışında bulunan hava veya deniz savaş araçları da seferber sayılacaktır.

Askeri Ceza Kanununu buraya tıklayarak inceleyebilirisiniz.

Eşyayı ve Malları Çalma, Satma, Rehin Verme veya Alma Suçunun Cezası Nedir? 

Suçun basit şeklinin cezası bir yıldan beş yıla kadar hapis cezasıdır.

Suçun az vahim hallerde işlenmesi durumunda ceza indirimine gidilecek ve altı aydan üç yıla kadar hapis cezasına hükmolunacaktır.

Maddede suçun silah, cephane veya savunma aracına ilişkin işlenilmesi durumunda ceza artırımına gidileceği öngörülmüş fakat bu artırımın ne suretle olacağı düzenlenmemiştir. AsCK md.50 hükmüne göre suçun basit haline göre en fazla iki katına kadar artırım yapılabilir. 

Suçun cezası seferberlik halinde işlenmesi durumunda ceza on yıldan az olmamak üzere hapis cezasıdır. Cezanın üst sınırı 20 yıl olarak uygulanacaktır.

AsCK md.131’de düzenlenen suçun alt sınırı 1 yıl olmasından dolayı, temel cezanın 1 yılın altında olduğu durumlarda kısa süreli hapis cezasına seçenek kurumlar uygulanabilecektir.

Eşyayı ve Malları Çalma, Satma, Rehin Verme veya Alma Suçunun daha detaylı bilgi için bizimle iletişime geçin.