Şike, Teşvik ve Yasadışı Bahis Suçları

Şike, teşvik ve yasadışı bahis suçları son yıllarda spor dünyasının en önemli gündem maddelerinden biri haline gelmiştir. Özellikle futbol gibi popüler spor dallarında bu suçlar sıklıkla görülmekte ve büyük ölçekli operasyonlarla ortaya çıkarılmaktadır.

Bu suçlar, sporun adil, dürüst ve şeffaf bir şekilde yapılmasını engellemekte, takımların ve sporcuların haksız avantaj elde etmesine yol açmakta ve sporseverlerin güvenini zedelemektedir. Bu nedenle hem ulusal hem de uluslararası düzeyde çeşitli yasal düzenlemeler yapılmaktadır. Bu düzenlemeler ile şike, teşvik ve yasadışı bahis suçlarına karşı mücadele edilmekte ve sporun doğru şekilde yapılması sağlanmaktadır.

Şike, Teşvik ve Yasadışı Bahis Suçları 6222 sayılı Kanun ile getirilen düzenlemelerle daha önce ceza hukuku bakımından adli suç oluşturmayan sadece spor federasyonlarının ceza ve disiplin talimatlarında disiplin suçu olarak yaptırıma bağlanmış olan ‘’şike, teşvik primi verilmesi’’ gibi eylemler spora verdikleri önemli ölçüdeki zararlar göz önünde tutularak ceza hukuku kapsamında adli suç olarak kabul edilmiş ve cezai yaptırıma bağlanmıştır.

Yasadışı Bahis Oynatma Suçu ve Cezası

7258 sayılı Kanun uyarınca, spor müsabakalarına dayalı sabit ihtimalli ve müşterek bahis veya şans oyunları oynatmak suç olarak belirlenmiştir. Yasadışı bahis oynatma suçunun vuku bulması için, yasadışı bahis oynatan şahsın fayda temin etmesi koşulu aranmaz. Yani, hiçbir çıkarı olmasa dahi yasadışı bahis oynatanlar kanun düzenlemeleri gereği cezalandırılacaktır. Suç genel kastla işlenebilen bir suç türüdür.

Türkiye’de spor müsabakalarına dayalı sabit olasılıklı ve müşterek bahis veya şans oyunları oynatma yetkisine Spor Toto Teşkilat Başkanlığı veya başkanlığın yetki verdiği gerçek ve özel hukuk tüzel şahısları sahiptir. Spor Toto Teşkilat Başkanlığı, sabit olasılıklı ve müşterek bahis oyunlarını oynatmak üzere “sabit bayi” veya internet yoluyla oynatmak için “sanal ortam bayii” ruhsatı vererek gerçek veya özel hukuk tüzel kişilerine imkân verebilir. Spor Toto Teşkilat Başkanlığı’nın verdiği ruhsatlar haricinde, izinsiz bahis oynatmak 7258 sayılı Kanuna göre cezalandırılan bir suç türüdür.

Yasadışı bahis oynatma suçlarına dair soruşturmalarda şüphelilerin zilyetliğindeki yerlerde arama işlemi yapılmakta, arama neticesinde suçta kullanıldığı şüphesiyle elde edilen materyallere el konulmaktadır.

Yasadışı bahis oynatma suçunun cezası, üç yıldan beş yıla kadar hapis ve on bin güne kadar adli para cezası şeklinde düzenlenmiştir.

ŞİKE VE TEŞVİK SUÇU

Bahis suçları Sportif faaliyetlerin ulaştığı ekonomik boyutun büyüklüğü ile birlikte spor müsabakalarından kötü niyetle menfaat elde etmeye çalışanların sayısı bir hayli artmıştır. Bu nedenle 6222 sayılı Kanun yürürlüğe konmuştur ve böylelikle şike ve teşvik primi yolu ile sportif faaliyetlerden haksız kazanç elde ederek sporun ruhu olan fair-play gerçekleşmesini engelleyen ve müsabaka sonuçlarını etkileyerek haksız rekabete neden olan faaliyetlerde bulunan kişi veya kişilere bu kanun hükümlerine göre gerekli ceza verilmektedir.

Şike, bir çıkar karşılığında maçın sonucunu değiştirecek şekilde anlaşma yapılması iken; Teşvik primi ise, kayıt dışı bir para veya mal karşılığında başka takım oyuncularına karşı takım ile oynayacakları maç öncesinde 3.bir takım yararına bir sonuç almaları için motive etme faaliyeti denebilir.

Bu suçlar 6222 sayılı kanunun 11.maddesinde ayrıntılı bir şekilde düzenlenmiştir.

a)Hukuki Konu

Bahis suçları şike ve teşvik suçunun hukuki konusu, sportif faaliyetlerin fair-play kurallarına uygun bir şekilde yapılmasına ilişkin kamusal ve bireysel yarardır. Şike ve teşvik primi faaliyetleri ile spor müsabakalarının sonuçları değiştirilmekte ve sportif faaliyetler dürüstlük kuralının dışına çıkmaktadır. Bunun sonucu olarak gerek günümüzde iyice büyüyen spor ekonomisi zarar görmekte hem de şike ve teşvik primi faaliyetleri aynı zamanda sporun ruhuna da aykırı olmaktadır.

b)Unsurları

• Fiil: Şike ve teşvik primi suçunun düzenlendiği 6222 sayılı kanunun ilgili maddelerini incelediğimiz zaman, bu suçların fiil unsuru kazanç ve sair menfaat temin edilmesidir. Bununla birlikte bu suçların oluşması için somut olayda kazanç ve sair menfaatin illaki bulunmasına gerek yoktur. Yani kazanç veya sair menfaat elde edilmeden de şike ve teşvik primi suçunun işlenmesi mümkündür.
• Fail: Bu suçların faili herkes olabilir. Ancak ilgili kanunun 11.maddesinin 4.fıkrasında belirtilen kişi veya kişilerin bu suçu işlemesi durumunda ağırlaştırıcı sebep olarak kabul edilmiştir.
• Mağdur: Bu tür suçlarda mağdur, şike ve teşvik primi sonucunda hakları ihlal edilen ve hukuki menfaati zarar gören kişidir.

c)Teşebbüs

6222 sayılı Kanunun 11.maddesinin 3.fıkrası hükmüne göre, bahis suçları fail veya faillerinin kazanç veya sair menfaat elde etme amaçları gerçekleşmese hatta bunun için anlaşmaya varamamış olsalar dahi önemli değildir. Zira, bu durumda suç teşebbüs aşamasında kalmış sayılır ve fail veya failler bu nedenle cezalandırılır.

d)İştirak

İlgili kanunun 11.maddesinin 2.fıkrası hükmünde de belirtildiği üzere, şike veya teşvik primi üzerindeki anlaşmayı bilmek veya anlaşmadaki sonucun gerçekleşmesine katkıda bulunan kişiler 1.fıkra hükmüne göre cezalandırılmaktadır. Dolayısıyla bu suça iştirak edenler de şike ve teşvik primi suçunu işleyenler gibi ceza alırlar.

e)Nitelikli Halleri

İlgili kanunun 11.maddesinin 4.fıkrasında şike ve teşvik primi suçunun nitelikli halleri düzenlenmiştir. Bu maddeye göre:

• Federasyon veya spor kulüpleri ile spor alanında faaliyet gösteren tüzel kişilerin, genel kurul ve yönetim kurulu başkan ve üyeleri, teknik ve idari yöneticiler, kulüplerin ve sporcuların menajerleri veya temsilcileri tarafından suçun işlenmesi,
• Suçun bahis oyunlarının sonuçlarını etkilemek amacıyla işlenmesi,
• Suçun kamu görevinin sağladığı güven ve nüfuzun kötüye kullanılması suretiyle gerçekleştirilmesi,
• Suçun suç işlemek amacıyla kurulmuş bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenmiş olması.

Madde hükmünde belirtilen, ağırlaştırıcı sebeplerden birinin varlığında fail veya failler temel cezanın yarı oranında arttırılmış ceza ile karşı karşıya kalacaklardır.

f)Cezasızlık Halleri (bahis suçları)

• Spor kulüpleri tarafından kendi takım oyuncularına veya teknik heyetine müsabakalarda başarılı olabilmelerini sağlamak amacıyla,
• Milli takımlara veya milli sporculara başarılı olabilmelerini sağlamak amacıyla

Prim verilmesi veya prim verme vaadinde bulunulması durumunda bu fiil suç oluşturmaz ve dolayısıyla ceza verilmez.

g)Gönüllü Vazgeçme

Gönüllü vazgeçme, bahis suçları suçun failinin kendi istek ve arzusuyla, herhangi bir baskı altında kalmadan suçun fiil unsurunun gerçekleşmesinden önce suçun ve sonucu önlemesi için harekete geçmesi durumudur. Gönüllü vazgeçme durumunda faile teşebbüsten dahi ceza verilmez ve ceza almaktan kurtulur. İlgili kanunun 11.maddesinin 8.fıkrasına göre de şike ve teşvik primi suçlarında failin gönüllü vazgeçmesi mümkündür.

h)HAGB ve Erteleme Kararları

6222 sayılı kanunda yapılan değişiklik ile eklenen hüküm gereği şike ve teşvik primi suçlarında hükmün açıklanmasının geri bırakılması (HAGB) ve erteleme kararı verilemez.

ı)Bahis Suçları Yaptırımları

İlgili kanun hükmüne göre şike suçunu işleyen fail veya failler 1 yıldan 3 yıla kadar hapis ve yirmi bin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılır. Eğer fail teşvik primi suçunu işlemişse bu durumda fail şike suçunda belirtilen cezaların yarı oranında indirilmiş halleri ile cezalandırılacaktır.

İlgili kanunun maddesinin 7.fıkrasına göre bu suçların spor kulüplerinin ve sair tüzel kişilerin yararına işlenmesi halinde bunlara ayrıca şike ve teşvik primi miktarı kadar idari para cezası verilecektir. Ancak bu miktarın yüz bin Türk lirasından az olamayacağı belirtilmiştir.

Yukarıda da belirtildiği üzere 4.fıkradaki ağırlaştırıcı sebeplerin varlığı halinde ceza yarı oranında arttırılarak verilecektir.

Ayrıca kanunda 2011 yılında yapılan değişiklik ile ilgili maddeye eklenen 11.fıkra neticesinde bu suçu işleyen fail veya failler sportif faaliyetler ile ilgilenen tüzel kişilerin organlarında görev alamayacaktır.

Yine 2011 yılında yapılan değişiklik ile birlikte aynı suçun farklı zamanlarda birden fazla işlenmesi durumunda bu suçlardan en ağır cezayı gerektirenin dörtte birinden dörtte üçüne kadar arttırılmış hali ile cezalandırılacaktır.

YASADIŞI BAHİS SUÇLARI

Şike, Teşvik Ve Yasadışı Bahis Suçları 6222 sayılı kanunda düzenlenmeyen ancak Türkiye Futbol Federasyonu Disiplin Talimatında disiplin suçu olarak yer alan yasadışı bahis eylemi de, sporun gerçek amacı dışına çıkılarak haksız kazanç yapılması noktasında önemli etkenlerden biri olmuştur. Yasadışı bahis suçları 7258 sayılı Kanun’da düzenlenmiştir. Ancak belirtmek gerekir ki bunun yanında Türk Ceza Kanunu’nun 228. maddesinde düzenlenen ‘’kumar oynanması için yer ve mekân sağlama suçu’’ da ceza olarak öngörülmektedir.

Emsal Yargı Kararları

Yargıtay 7. Ceza Dairesi, E. 2021/14190, K. 2021/10495, T. 114.09.2021

MAHKEMESİ: Asliye Ceza Mahkemesi

SUÇ: 7258 sayılı Kanuna muhalefet

HÜKÜM: Hükümlülük, müsadere, iade

Yerel mahkemece verilen hüküm temyiz edilmekle; başvurunun süresi, kararın niteliği ve suç tarihine göre dosya okunduktan sonra Türk Milleti adına gereği görüşülüp düşünüldü;

1)24.11.2015 tarihli 29542 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Anayasa Mahkemesinin 08.10.2015 tarihli ve 2014/140 esas, 2015/85 sayılı iptal kararı ile 5237 sayılı TCK’nun 53. maddesinin bazı bölümlerinin iptal edilmesi nedeniyle anılan maddenin yeniden değerlendirilmesinde zorunluluk bulunması,

2)Adli Emanetin 2015/5025 sırasında kayıtlı emanet eşyalardan yazıcı içerisinde bulunan yazdırılmaya hazır yaklaşık 90-100 adet kupon büyüklüğünde kesilmiş beyaz kağıt, üzerlerinde … ibaresi bulunan,

değişik isim ve karşılarında rakamların yazılı olduğu, çetele olabileceği düşünülen, 1,2,3,4,5 şeklinde numaralandırılmış kareli kağıtlar, 05/04/2014 tarih ve 2322018 nolu, 06/04/2014 tarih ve 2332981 numaralı, 06/04/2014 tarih ve 2332415 numaralı yasadışı bahis kuponu,

06/04/2014 tarihli … ‘ın … isimli Dünya ve Türkiye Spor takımlarının maç saatlerini ve iddia bahis oranlarını gösteren 2 sayfadan oluşan gazete, … isimli şahsın 06/04/2014 tarihinde oynamış olduğu 2335425 nolu bahis kuponu, … oynadığı;

04/04/2014 tarih ve 2316101 nolu, 05/04/2014 tarih ve 2321454 nolu yasadışı bahis kuponu, … 06/04/2014 tarihinde oynamış olduğu 2335318 nolu yasadışı bahis kuponu, … 06/04/2014 tarihinde oynamış olduğu 2335392 nolu yasadışı bahis kuponunun dosyada delil olarak saklanılmasına karar verilmesi gerektiğinin gözetilmemesi,

3)Sanık hakkında, sabit görülen eylemi nedeniyle uygulanmasına karar verilen fiile ilişkin kanuni dayanağın, 7258 sayılı Kanunun “5/1-a” maddesi olması gerekirken, hatalı olarak “5/a” olarak gösterilmesi,

4)Atılı suçtan doğrudan zarar görmeyen ve katılma hakkı bulunmayan … lehine vekalet ücretine hükmedilmesi,

5)Soruşturma aşamasında temin edilen iki adet hard disc için ödenen 401,20 TL’ nin sanık tarafından ödenmesi gereken yargılama gideri miktarına dahil edilmemesi,

Bozmayı gerektirmiş, sanığın temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde görüldüğünden ve bu hususlar yeniden yargılamayı gerektirmediğinden, 5320 sayılı Kanunun 8/1. maddesi gereğince yürürlükte bulunan 1412 sayılı CMUK’nun 322. maddesi uyarınca,

1)Hükümden TCK’nun 53/1. maddesinin uygulanmasına ilişkin bendin çıkartılması, yerine “24/11/2015 tarihli ve 29542 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Anayasa Mahkemesinin 08/10/2015 tarihli ve 2014/140 E., 2015/85 K. sayılı kararındaki iptal edilen hususlar gözetilerek, 5237 sayılı TCK’nun 53/1-2-3. madde ve fıkralarının tatbikine,” ifadesinin eklenmesi,

2)Hükümden müsadereye ilişkin 6. bendin çıkartılması, yerine ” 6-Adli Emaneti’nin 2015/5025 sırasında kayıtlı 1 adet … marka … seri numaralı yazıcının TCK’nun 54/1. maddesi gereğince müsaderesine, yazıcı içerisinde bulunan yazdırılmaya hazır yaklaşık 90-100 adet kupon büyüklüğünde kesilmiş beyaz kağıt, üzerlerinde … ibaresi bulunan, değişik isim ve karşılarında rakamların yazılı olduğu, çetele olabileceği düşünülen,

1,2,3,4,5 şeklinde numaralandırılmış kareli kağıtlar, 05/04/2014 tarih ve 2322018 nolu, 06/04/2014 tarih ve 2332981 numaralı, 06/04/2014 tarih ve 2332415 numaralı yasadışı bahis kuponu, 06/04/2014 tarihli …’ın …

isimli Dünya ve Türkiye Spor takımlarının maç saatlerini ve iddia bahis oranlarını gösteren 2 sayfadan oluşan gazete, … isimli şahsın 06/04/2014 tarihinde oynamış olduğu 2335425 nolu bahis kuponu, …’ın oynadığı;

04/04/2014 tarih ve 2316101 nolu, 05/04/2014 tarih ve 2321454 nolu yasadışı bahis kuponu, …’in 06/04/2014 tarihinde oynamış olduğu 2335318 nolu yasadışı bahis kuponu,

Harun ÖZDEMİR’in 06/04/2014 tarihinde oynamış olduğu 2335392 nolu yasadışı bahis kuponunun dosyada delil olarak saklanılmasına ” ifadesinin eklenilmesi,

3)Hüküm fıkrasından, “5/a” ibaresinin çıkartılması, yerine “5/1-a” ifadesinin eklenmesi,

4)Hükümden, şikayetçi lehine vekalet ücreti hükmedilmesine ilişkin bendin çıkartılması,

5)Hükümden sanık hakkında yapılan yargılama giderinin hazine üzerinde bırakılmasına ilişkin bendin çıkartılması, yerine ” Sanık hakkında yapılan yargılama gideri olarak 1 tebligat giderinden oluşan 9,00 TL ile soruşturma aşamasında temin edilen iki adet hard disc için ödenen 401,20 TL olmak üzere toplam 410,20 TL’ nin sanıktan tahsili ile Hazineye gelir kaydına, ” ifadesinin eklenmesi ve sair kısımların aynen bırakılması suretiyle hükmün isteme kısmen uygun olarak DÜZELTİLEREK ONANMASINA, 14.09.2021 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.

Reklam Kurulu Kararı D. 2021/2319, T. No. 314, T. 12.10.2021

Tespitler: Söz konusu yayında; 26 dakika boyunca; “F1, F2, F3, F4, F5, F6, F7, F8, F9, F10, F11, F12, F13, F14, F15, F16, F17, F18, F19, F20, F21…” ifadelerine yer verildiği tespit edilmiştir.

Değerlendirme/Karar: Yapılan incelemeler sonucunda, 21.07.2021 tarihinde saat 22:00’den itibaren X1 Tv Yayıncılık A.Ş. unvanlı firmaya ait X1 logolu televizyon kanalında yayınlanan PSV-Galatasaray Şampiyonlar 2. ön eleme turu futbol müsabakası esnasında;

maçın başlamasından itibaren 26 dakika boyunca; “F1, F2, F3, F4, F5, F6, F7, F8, F9, F10, F11, F12, F13, F14, F15, F16, F17, F18, F19, F20, F21…” ifadeleri ile stadyumda saha kenarında ve kale yanlarında yer alan reklam stantlarının üstüne yurt içi ve yurt dışı menşeli yasadışı bahis şirketlerinin reklamının dijital olarak yerleştirildiği ve ekranda sürekli görünür vaziyette olduğu,

sonrasında “Teknik bir arızadan dolayı yayınımız birazdan devam edecektir” açıklamasından itibaren 5 dakika boyunca maç yayınının durduğu ve tekrar yayınlanmaya başladığında söz konusu dijital reklamların kaldırılmış olduğunun anlaşıldığı,

Spor Toto Teşkilat Başkanlığınca bayilik verilen mevcut yasal sanal ortam bayilerinin haricinde Ticari Reklam ve Haksız Ticari Uygulamalar Yönetmeliği’nin 27 nci maddesinde yer alan “yasadışı bahis ve kumar oyunlarının reklamları hiçbir şekilde yapılamaz.” hükmü kapsamında mecra kuruluşu firma tarafından yer verilen yasadışı bahis sitesi reklamlarının mevzuata göre açıkça yasak olduğu,

Anılan dijital reklamların futbol izleyicisi tüketicilerin merakını uyandıran ve izleyiciyi canlı bahse katılmaya teşvik eden ve kumar oynamaya özendiren içerikte olduğu, bu reklam yayınlarının; izleyicilerin internet ortamında çok yaygın olan illegal bahis sitelerine yönelmesine yol açabilecek nitelikte olduğu değerlendirilmiş olup,

Dolayısıyla, inceleme konusu tanıtımların;

Ticari Reklam ve Haksız Ticari Uygulamalar Yönetmeliği’nin 7, 9, 26, 27 ve 32 nci maddeleri,

6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’un 61 inci maddesi

hükümlerine aykırı olduğuna ,

Buna göre, reklam veren X1 TV Yayıncılık A.Ş. hakkında, 6502 sayılı Kanun’un 63 üncü ve 77/12 nci maddeleri uyarınca 457.308 TL (Dörtyüzelliyedibinüçyüzsekiz Türk Lirası) idari para ve anılan reklamları durdurma cezaları verilmesine karar verilmiştir.