Güvenlik Soruşturması Teklifi

 Güvenlik Soruşturması Nedir? Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması Birbirinden Farklı Mıdır?

Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması kavramları, kamu görevine girmeye veya memur olmaya çalışan kişilerin öncelikle karşılaştığı kavramlardır. Kamu idareleri bünyelerinde çalıştıracakları personellerin güvenilir olmalarını istemekte, herhangi bir güvensizlik nedeniyle göreve başladıktan sonra görevden çıkarmak istememektedirler. Bu sayede kamu görevlerini aksamadan sürekli olarak devam ettirmeyi hedeflerler. Bu doğrultuda kamu idareleri çalıştıracakları personel almadan önce ilgilerin belli konularda araştırılmasını talep ederler. Bu araştırmaya ise güvenlik araştırması denir. Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması birbirinden farklı kavramlardır. Arşiv araştırması, güvenlik soruşturmasına göre daha dar kapsamlıdır. Bu doğrultuda güvenlik soruşturmasının arşiv araştırmasını da kapsayan bir araştırma olduğu söylenebilir.

Güvenlik Soruşturması Kalktı Mı? Arşiv Araştırması İptal Mi Edildi? Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırmasının Yasal Dayanağı Nedir?

15 Temmuz 2016’daki başarısız darbe girişimin ardından birçok kamu personelinin görevinden ihraç edildiği herkesçe bilinen bir durumdur. İdare, yaşanan bu olayların tekrar yaşanmaması için güvenlik soruşturmalarında daha titiz davranmaya başlamıştır. 04.07.2021 tarihli ve 7315 sayılı Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması kanunu bu doğrultuda hazırlanmış bir mevzuattır. Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasının genel şartları bu kanunda düzenlenmiş, detaylı düzenlemeler ise buna ilişkin yönetmelikle yapılmıştır. Bu itibarla güvenlik soruşturmasının kalktığı söylenemez. Kaldı ki, bir idari işlemin tesis edilebilmesi için 5 unsurun varlığı gereklidir. Bunlar yetki, maksat, konu, şekil ve sebeptir. Bunlardan herhangi birinin eksik olması halinde idari işlemin usulüne uygun olmayacağı doktrinlerde de kabul edilen bir görüştür. Şekil unsurunun yasal dayanakla belirleneceğine göre idarenin yasal dayanağı olmadan güvenlik soruşturması yapması düşüncesi de mantıklı gelmemektedir. Buna karşın 7315 sayılı Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması Kanunun 12.maddesinde güvenlik soruşturmasının ve arşiv araştırmasının usul ve esasları ile bunu yapacak birimler ve değerlendirme komisyonlarının çalışma usul ve esasları ile uygulamaya ilişkin diğer hususların çıkarılacak bir yönetmelikle düzenleneceği hükme bağlanmasına rağmen kanun yürürlüğe girdikten sonra henüz bir yönetmelik çıkarılmamıştır. Daha önce yürürlükte olan Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması Yönetmeliğinin dayanağı olan 4045 sayılı kanun 7315 sayılı Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması Kanunuyla yürürlükten kaldırıldığı için dayanaksız kalmıştır. Bu sebeple hali hazırda yasal dayanağı olmayan bir yönetmelik söz konusudur. Bu makalemizde atıfta bulunulan Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması Yönetmeliğinin yasal dayanağı kalmayan yönetmelik olduğunun bilinmesi gereklidir. Ancak güncel usul ve esaslara büyük oranda paralellik seyrettiği için 7315 sayılı Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması Kanununa aykırı olmayan hükümlerine makalemizde yer verilmiştir.

Güvenlik soruşturması Kim Tarafından Yapılır? Güvenlik Soruşturması Yapılması Kim Tarafından İstenir?

Güvenlik soruşturması kamu idareleri tarafından yaptırıldığı için güvenlik soruşturmasını yapanların da güvenilirliğinden endişe duyulmaması gerekmektedir. Bu sebeple güvelik soruşturmasını yine kamu idarelerinin yapması gerektiği su götürmez bir gerçektir. Ülkemizde güvenlik soruşturmaları ve arşiv araştırmaları Milli İstihbarat Teşkilatı ve Kolluk Kuvvetleri ile bunların istihbarat birimleri tarafından yapılmaktadır. Kolluk birimleri ise polis ve jandarmadır. Güvenlik Soruşturması Teklifi

Güvenlik Soruşturması Yapılması Teklifini Kim Verir?

Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması Yönetmeliğinin yöntem başlıklı 12. Maddesinde güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasının hangi yöntemlerle yapılacağı hükme bağlanmıştır. Maddenin (a) bendine göre 9-A ve 9-B maddeleri kapsamındaki talepler doğrudan cumhurbaşkanlığına iletilir. Atıfta bulunulan 9.maddeye bakıldığında ise;

9-A maddesinde:Kamu kurum ve kuruluşlarının gizlilik dereceli birim ve kısımlarının hiyerarşik olarak bağlı bulunduğu üst kademeyöneticilerinden bakan yardımcısı, kurum ve kuruluş başkanı, genel müdür, müstakil birim amirleri ile bunların yardımcıları,vali, büyükelçi ve bu birim ve kısımların çalışanları

9-B maddesinde:Milli güvenliği doğrudan etkileyen stratejik önemi haiz kurum ve kuruluşların üst yöneticileri ile bu kurum ve kuruluşlar vasıtasıyla yürütülen projelerde görev alan kritik önemi haiz personelin yer aldığı görülmektedir. Madde hükmünden anlaşılacağı üzere yukarıda yer alan personeller hakkında yapılacak olan güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmaları için teklif doğrudan ilgili kamu kurum tarafından cumhurbaşkanlığına yapılır.

Kanunun 12.maddesinin (b) bendine göre ise (a) bendi kapsamı dışında kalan güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması talepleri ilgili bakanlık veya kamu kurum ve kurulularının talebi üzerine gerçekleştirilir. İllerden gelen talepler ise valilikler aracılığı ile yapılır.

Güvenlik Soruşturması Ne Kadar Sürer?

Güvenlik Soruşturmaları ve Arşiv Araştırmaları Yönetmeliğinin 12.maddesinin (c) bendi uyarınca arşiv araştırmaları talebin ilgili makama ulaşmasının ardından en geç 30 (otuz) iş günü içerisinde, güvenlik soruşturmaları ise 60 (altmış) iş günü içerisinde sonuçlandırılmalıdır. İş gününden anlaşılması gereken kamu kurumlarında mesai olduğu çalışma günleridir. Bu itibarla hafta sonları (cumartesi, pazar), ulusal ve kutsal bayramlar ile resmi tatiller dahil değildir. Dolayısıyla verilen sürelerin takvim süreyle hesaplanması yanlışlığa yok açacaktır. Güvenlik Soruşturması Teklifi

Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırmalarında Nelere Bakılır?

7315 sayılı Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması Kanununun 4.maddesinde arşiv araştırmasında hangi hususlara bakılacağı, kanunun 5.maddesinde ise güvenlik soruşturmasında hangi hususlara bakılacağı hükme bağlanmıştır.

 Kanunun 4.maddesine göre arşiv araştırmasında:

• İlgilinin adli sicil kaydının olup olmadığına,
• İlgilinin kolluk kuvvetleri tarafından aranıp aranmadığına,
• İlgili hakkında herhangi bir tahdit olup olmadığına,
• İlgili hakkında kesinleşmiş mahkeme kararlarına, kamu davasının açılmasının ertelenmesine ilişkin kararlara ve hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına ilişkin kararlara,
• İlgili hakkında kamu görevinden çıkarma veya kesinleşmiş memurluktan çıkarma cezasının olup olmadığına bakılır.

Kanunun 5.maddesine göre güvenlik soruşturmasında:

• Kolluk kuvvetleri ve istihbarat ünitelerindeki istihbarı olgulara,
• Yabancı devlet kurumları ve yabancılarla olan ilişkilerine,
• Terör örgütü ve suç işlemek amacıyla kurulan örgütlere eylem birliği, irtibat ve iltisaklı olup olmadığına bakılmaktadır.

Yukarıda belirtilen hususların yanında kişilerin aklına en çok gelen soru “güvenlik soruşturmasında internet geçmişime bakılıyor mu?” sorusudur. Ancak kanun metni yorum yapılmayacak şekilde açıktır ve madde metninden anlaşılacağı üzere güvenlik soruşturmalarında ve arşiv araştırmalarında ilgililerin internet geçmişlerine bakılmaz.

Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırmaları Olumsuz Sonuçlananlar Ne Yapabilir?

Güvenlik soruşturması yapılırken yorum içermeyen, olgusal verilerin araştırılması ve değerlendirme komisyonuna iletilmesi gerekmektedir. Değerlendirme komisyonunun da değerlendirme yaparken yorum yapmadan, objektif olarak davranması gerekmektedir. Aksi takdirde güvenlik soruşturması tamamen istenilen kişilerin elendiği, istenilen kişilerin ise memuriyete uygun görüleceği bir kurum olacaktır. Buna karşın yapılan güvenlik soruşturmalarında kişiler aileleri, yakın akrabaları nedeniyle mağdur edilebilmektedirler. Yapılan güvenlik soruşturmalarında yakın akrabalarının terör örgütüyle iltisaklı olduğu, ceza aldığı gibi sebeplerle ilgilerin soruşturmaları olumsuz sonuçlanmaktadır. Suçların ve cezaların şahsiliği ilkesinin hukukun temeli olduğu ülkemizde bu ilkelerin yok sayıldığı güvenlik soruşturmalarının sayısı her geçen gün artmaktadır. Ancak Danıştay bu şekilde sonuçlandırılan güvenlik soruşturmalarını iptal etmektedir. Peki, bu sonucu elde edebilmek için ne yapabilir? Güvenlik Soruşturması Teklifi

Kişiler, güvenlik soruşturmasının olumsuz sonuçlanması sebebiyle kişilerin memuriyete atanamadığının, memuriyetiyle veya kurs, eğitim, okuluyla ilişiğinin kesildiğinin tarafında tebliğinden itibaren 60 gün içinde idare mahkemelerinde dava açmalıdır. Bu davalarda süreci avukatla yürütmenin zorunluluğu olmamasına karşın süreci alanında uzman bir idare hukuku avukatıyla yürütmekte fayda olacaktır. Zira idare hukukunda süreler hukuk davalarında uygulanan sürelere göre daha kısadır. Ayrıca bu davalar direkt olarak kişilerin mesleğiyle alakalı olduğundan kişiler için büyük önem arz etmektedir. Hak kaybına uğranılmaması için alanında uzman bir idare hukuku avukatına danışmanız tüm avukatlar tarafından tavsiye edilir.