Polislik Güvenlik Soruşturması Nedir?

Polislik güvenlik soruşturması diğer kamu görevlilerine yapıldığı gibi mesleğe giriş seçmelerinde belirli bir aşamaya gelen aday polislere son aşama olarak uygulanan ve ilgili mevzuatlarda usul ve esasları belirlenen araştırmaya verilen isimdir. 7315 sayılı kanunun 3/2.maddesi uyarınca belirtilen güvenlik soruşturması yapılır. Polislik mesleği kamu düzeni ve halkın güvenliğinin sağlanması açısından çok önemli bir meslektir. Dolayısıyla bu mesleği icra eden kişilerin kamu güvenliğini sarsacak nitelikte hareketleri yahut genel güvenlik algısını sarsacak boyutta geçmişlerinin olması idare tarafından bu şahısların tercih edilmemesi için yeterli ve geçerlidir.

Polisliğin kamu düzeni açısından önemi, meslek güvenilirliği, mesleğin verdiği nüfuzu kullanarak polislerin bazı bilgilere erişilebilmesi dolayısıyla polisler hakkında yapılan güvenlik soruşturmaları diğer mesleklerden farklılık içerebilmektedir. Başka bir meslek için herhangi bir sorun teşkil etmeyen durum polislik mesleği açısından sorun teşkil edebilir. Belirtmek gerekir ki polislik mesleği için farklı durumlar ve rütbeler için farklı eğitim kursları açılmakta ve dolayısıyla bunlar farklı yönetmeliklerde düzenlenmiştir. Güvenlik soruşturması polislik mesleği için genel bir şart olup her eğitim kursu için ilgili yönetmelikte düzenlenmiştir.

POMEM Güvenlik Soruşturması

Polis Meslek Eğitim Merkezleri Giriş Yönetmeliğinin 8/2-k bendinde belirtildiği üzere polis olmak isteyen adaylar hakkında güvenlik araştırması yapılır. Polislik mesleğine girebilmek için yapılan bu güvenlik soruşturmasının olumlu olması gerekir. Bunun yanı sıra aynı yönetmeliğin 18.maddesinde yapılacak olan bu güvenlik soruşturmasının intibak eğitimi ile başlayacağı ifade edilmiştir.

Polis Adayları İçin Güvenlik Soruşturmaları Nasıl Yapılır?

Mevzuatımızda 7315 sayılı kanunda güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasının hangi usul ve esaslarda yapılacağının cumhurbaşkanlığınca çıkarılacak yönetmelikle düzenleneceği ifade edilmiştir. Bu durumda 7315 sayılı kanun dışında yürürlükte olan bir mevzuat bulunmamaktadır.  Anılan yönetmelik cumhurbaşkanı tarafından çıkarılana kadar mülga olan Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması Yönetmeliği hükümleri uygulanabilecektir.

Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması Yönetmeliği madde 7/1’de yetkili makamlar Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT), Emniyet Genel Müdürlüğü (EGM), mahalli ve mülki idareler olarak sıralanmıştır. Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması yapmakla görevli birimler, güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması kapsamında bakanlıklar ile kamu kurum ve kuruluşları arşivlerinden ve elektronik bilgi işlem merkezlerinden bilgi ve belge almaya, 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanununun 171/ 5 ve 231/13  fıkraları kapsamında tutulan kayıtlara ulaşmaya, Cumhuriyet başsavcılıkları tarafından yürütülen soruşturma sonuçlarını, kovuşturmaya yer olmadığına dair kararlar ile kesinleşmiş mahkeme kararlarını almaya yetkilidir.

Polis Meslek Eğitim Merkezleri Giriş Yönetmeliğinin 22.maddesine göre Geçici kaydı yapılan adayların 8 inci maddede belirtilen esaslara göre POMEM Müdürlüklerince güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması sonuca erdirilir. Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması ile sağlık kurulu raporu sonucu olumlu olan adayların kesin kayıtları yapılır.

POMEM Müdürlüklerinin talebi üzerine Emniyet Genel Müdürlüğü veya mahalli mülki idare amirliklerince yapılması öngörülen güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması, Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması Yönetmeliği madde 12/b hükmüne göre, gerçekleştirilir. Güvenlik soruşturması yapılırken olumsuz durumu olanların evrakının bir kopyası Emniyet Genel Müdürlüğü’ne gönderilir. Diğer kurumlar da güvenlik soruşturması yapılırken olumsuz durumla karşılaşılması durumunda, kurumlar kendi aralarında paylaşır.

Polis Güvenlik Soruşturması Ne Kadar Sürer?

Arşiv araştırması, arşiv araştırması talebinin ilgili makama ulaştığı günden itibaren 30 iş günü içerisinde, güvenlik soruşturması ise güvenlik soruşturması talebinin ilgili makama ulaştığı günden itibaren 60 iş günü içerisinde tamamlanır ve cevaplandırılır. Bu süreler iş günü olarak belirtildiğinden hafta sonu günleri ve resmi tatiller bu süreye dâhil değildir.

Güvenlik Soruşturması Olumsuz Sonuçlanan Polis Adayları Ne Yapmalıdır?

Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması olumsuz olan veya Sağlık Yönetmeliğinde belirtilen nitelikleri taşımadıkları anlaşılan adayların dosyaları POMEM Müdürlüğü tarafından Polis Akademisi Başkanının onayı ile işlemden kaldırılmak üzere Başkanlığa gönderilir. Bunun neticesinde güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması olumsuz sonuçlananların Emniyet Genel Müdürlüğüyle ilişiği kesilir.

Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasının gizliliği nedeniyle Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasının olumsuz sonuçlanmasının sebebine dair bir açıklama yapılmamaktadır. Kişinin güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasının neden olumsuz sonuçlandığına dair bilgi sahibi olması ve güvenlik soruşturmasının neticesi olarak ilişiği kesilmesi durumunda ilgili yasal süre içinde ilişik kesilme işleminin iptalini talep ettiği bir dava açabilir. Güvenlik soruşturması veya arşiv araştırması sonucu ilişiği kesilen polis adayları sonucun kendine tebliğ edildiği tarihten itibaren 60 gün içerisinde idari işlemin iptali istemiyle görevli ve yetkili idare mahkemesinde yürütmenin durdurulması istemli iptal davası açabilir. Bu süre hak düşürücü süre olup bu sürede dava açılmadığı takdirde dava açma hakkı sona erer.

Açılacak olan idari davada; işlemin iptali, maddi haklar ve özlük hakları talep edilir. Davanın lehe sonuçlanması durumunda kişinin ataması yapılıp tüm maaşlar toplu alınacaktır. Bu sebeple açılacak olan bu davanın bir idare hukuku avukatı yardımıyla açılması hak kayıplarının önüne geçilmesinde etkili olacaktır.