Havayolu Taşımacılığında Ölüm ve Bedensel Zararlar Nelerdir?
Havacılık Yolcu Taşıma Sözleşmesi Nedir?
Makale Başlıkları
Türk Vatandaşlığı Nasıl Kazanılır? İdari ve Hukuki Süreç Nasıl İşler?
Türk vatandaşlığı hakkında esas yasal düzenleme 5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunudur. Bu kanun hem Türk vatandaşlığı hakkında hem de yabancıların Türk vatandaşlığı alması konusunda yasal düzenleme içermektedir.
Bu kanuna dayanılarak çıkarılan Türk Vatandaşlığı Kanununun Uygulanmasına İlişkin Yönetmelik diğer bir önemli düzenlemedir. Zira yönetmelikte farklı yollarla Türk vatandaşlığı alma imkânı da getirilmiştir.
Bu düzenlemelerin yanı sıra 5543 sayılı İskân Kanunu ve 6458 sayılı Yabancılar Ve Uluslararası Koruma Kanunu da diğer önemli mevzuatlardır. Bu düzenlemeler belirli şartlar altında ülkemizde ikamet etmekte olan yabancılara Türk vatandaşlığı imkânı tanımaktadır.
Türk Vatandaşlığı Alma Yolları Nelerdir?
Türk vatandaşlığı almak için 4 farklı yol bulunmaktadır.
Bunlar; genel yolla Türk vatandaşlığı kazanılması, yetkili makam kararıyla Türk vatandaşlığı kazanılması, istisnai olarak Türk vatandaşlığının kazanılması, evlenme yolu ile Türk vatandaşlığının kazanılması, evlat edinilme yoluyla Türk vatandaşlığının kazanılması, seçme yoluyla Türk vatandaşlığının kazanılmasıdır. Belirtmek gerekir ki yabancı kişilerin Türk vatandaşlığı almalarındaki tüm düzenlemeler Türk Vatandaşlığı Kanunu dayanak olmaktadır.
5901 Sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu Kapsamında Yetkili Makam Kararıyla Türk Vatandaşlığı Almak
Kanunun 10.maddesi uyarınca bu kanunda düzenlenen şartların sağlanması durumunda yetkili makamın kararıyla vatandaşlık kazanabilir. Ancak bu şartların sağlanması Türk vatandaşlığı almada mutlak bir hak sağlamaz.
Kanunu 12.maddesi uyarınca Türk vatandaşlığı almak isteyen yabancılarda şu şartlar aranır:
- Kişinin kendi millî kanununa, vatansız ise Türk kanunlarına göre ergin ve ayırt etme gücüne sahip olması,
- Kişinin başvuru tarihinden geriye doğru Türkiye’de kesintisiz beş yıl ikamet etmesi,
- Kişinin Türkiye’de yerleşmeye karar verdiğini davranışları ile teyit etmesi,
- Kişinin genel sağlık bakımından tehlike teşkil eden bir hastalığı bulunmaması,
- Kişinin iyi ahlak sahibi olması,
- Kişinin yeteri kadar Türkçe konuşabilmesi,
- Kişinin Türkiye’de kendisinin ve bakmakla yükümlü olduğu kimselerin geçimini sağlayacak gelire veya mesleğe sahip olması,
- Kişinin millî güvenlik ve kamu düzeni bakımından engel teşkil edecek bir hali bulunmaması,gerekmektedir.
İskân Kanunu Kapsamında Göçmen Olarak Kabul Edilen Kişilerin Vatandaşlık Almaları
5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanununun “Türk Vatandaşlığı Kazanılmasında İstisnai Haller” başlıklı 12.maddesinin (d) bendine göre göçmen olarak kabul edilen kişilerin Türk vatandaşlığı alabileceği hükme bağlanmıştır. 5543 sayılı kanuna göre ise 5 çeşit göçmen bulunmaktadır. Bunlar:
Göçmen: Türk soyundan ve Türk kültürüne bağlı olup, yerleşmek amacıyla tek başına veya toplu halde Türkiye’ye gelip bu Kanun gereğince kabul olunan kişilerdir.
Serbest göçmen: Türk soyundan ve Türk kültürüne bağlı olup, yerleşmek amacıyla tek başına veya toplu halde Türkiye’ye gelip, Devlet eliyle iskân edilmelerini istememek şartıyla yurda kabul edilen kişilerdir.
İskânlı göçmen: Türk soyundan ve Türk kültürüne bağlı olup, özel kanunlarla yurt dışından getirilen ve bu Kanun hükümlerine göre taşınmaz mal verilerek iskânları sağlanan kişilerdir.
Münferit göçmen: Türk soyundan ve Türk kültürüne bağlı olup, yurdumuza yerleşmek amacıyla bir aile olarak gelen kişilerdir.
Toplu göçmen: Türk soyundan ve Türk kültürüne bağlı olup, iki ülke arasında yapılan anlaşmaya göre yurdumuza yerleşmek amacıyla toplu olarak gelen ailelerdir.
6458 Sayılı Yabancılar Ve Uluslararası Koruma Kanunu Kapsamında Korunan Kişilerin Vatandaşlık Almaları
Türk Vatandaşlığı Kanununun 12.maddesinin (b) bendinde 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanununun 31 inci maddesinin birinci fıkrasının (j) bendi uyarınca ikamet izni alanlar ile Turkuaz Kart sahibi yabancılar ve bunların yabancı eşi, kendisinin ve eşinin ergin olmayan veya bağımlı yabancı çocuğunun vatandaşlık alabileceği hükme bağlanmıştır.
Türk Vatandaşlığının İstisnai Olarak Kazanılması (Yatırımla Türk Vatandaşlığı)
Türk Vatandaşlığı Kanununun Uygulanmasına İlişkin Yönetmeliğin 20.maddesi “Aşağıdaki şartlardan herhangi birini sağlayan yabancı, Kanunun 12 nci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında Cumhurbaşkanı kararı ile Türk vatandaşlığını kazanabilir” hükmünü içermektedir.
Bu hükme göre şu şartlardan birini sağlayan kişiler istisnai olarak Türk vatandaşlığı kazanabilir. Yönetmelikte 12.05.2022 tarihinde değişiklik yapılmış; yeni bir yatırım yolu eklenmiş ve satın alınacak konutun asgari tutarında değişiklik yapılmıştır.
- Sanayi ve Teknoloji Bakanlığınca en az 500.000 Amerikan Doları veya karşılığı döviz tutarında sabit sermaye yatırımı gerçekleştirdiği tespit edilen kişiler,
- Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığınca en az 400.000 Amerikan Doları (USD)veya karşılığı döviz tutarındaki taşınmazı tapu kayıtlarına üç yıl satılmaması şerhi koyulmak şartıyla satın aldığı veya kat mülkiyeti ya da kat irtifakı kurulmuş, en az 400.000 Amerikan Doları (USD)veya karşılığı döviz tutarı peşin olarak yatırılan ve tapu siciline üç yıl süreyle devir ve terkini yapılmayacağı taahhüdü şerh edilmek şartıyla noterde düzenlenmiş sözleşme ile taşınmazın satışının vaat edildiği tespit edilen kişiler, (12.05.2022 tarihli değişiklik öncesinde bu tutar 250.000 Amerikan Doları (USD)veya karşılığı dövizdir.)
- Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca en az 50 kişilik istihdam sağlayan kişiler,
- Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumunca En az 500.000 Amerikan Doları (USD)veya karşılığı döviz tutarında mevduatı üç yıl tutma şartıyla Türkiye’de faaliyet gösteren bankalara yatırdığı tespit edilen kişiler,
- Hazine ve Maliye Bakanlığınca en az 500.000 Amerikan Doları (USD)veya karşılığı döviz tutarında Devlet borçlanma araçlarını üç yıl tutmak şartıyla satın aldığı tespit edilen kişiler,
- Sermaye Piyasası Kurulunca en az 500.000 Amerikan Doları (USD)veya karşılığı döviz tutarında gayrimenkul yatırım fonu katılma payı veya girişim sermayesi yatırım fonu katılma payını en az üç yıl elinde tutma şartıyla satın aldığı tespit edilen kişiler.
- Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumunca en az 500.000 Amerikan Doları (USD) veya karşılığı döviz tutarında katkı payını kapsamı Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumunca belirlenecek olan fonlarda asgari 3 yıl tutma şartıyla yatırdığı tespit edilen kişiler.
Belirtmekte fayda vardır ki 12.05.2022 tarihli yönetmeliğin 3.maddesi gereği yönetmeliğin konut satın alımında asgari tutarı 250.000 USD’ den 400.000 USD’ ye çıkaran 1.maddesi yönetmeliğin yayımından 1 ay sonra yürürlüğe girecektir.
Diğer bir deyişle konut satın almak suretiyle Türk Vatandaşlığı almak isteyen yabancılar 12 Haziran 2022 tarihine kadar 250.000 USD veya karşılığı döviz tutarında konut satın almaları halinde Türk Vatandaşlığı alabileceklerdir.
Yabancıların Türk Vatandaşlığı Almalarında Karar Vermeye Yetkili Merciler Hangileridir?
Yabancıların Türk vatandaşlığını almalarında karar merci vatandaşlık için başvurulan yola göre değişmektedir.
5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanununa göre genel vatandaşlık için yetkili merci valiliklerdir. Burada yabancıların ikamet ettikleri ildeki valiliğe başvurmaları gerekmektedir.
5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanununun 12.maddesinin (b) ve (d) maddelerine göre kazanılan vatandaşlıklarla İçişleri Bakanlığı yetkilidir.
Türk Vatandaşlığı Kanununun Uygulanmasına İlişkin Yönetmelik uyarınca kazanılan istisnai vatandaşlıklar için yetkili makamın cumhurbaşkanlığı olduğu yönetmeliğin 20.maddesinde açık bir şekilde belirtilmiştir.
Kazanılan Türk Vatandaşlığı Eşi de Etkiler Mi?
5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu ve Türk Vatandaşlığı Kanununun Uygulanmasına İlişkin Yönetmelik hükümleri uyarınca kazanılan vatandaşlıklar eşe sirayet etmez. Ancak yatırım yoluyla kazanılan vatandaşlıklar bunlara istisna teşkil etmektedir.
Türk Vatandaşlığı Kanununun 12.maddesinin kısa dönem ikamet iznine yaptığı atıf dolayısıyla Cumhurbaşkanı tarafından kapsamı belirlenen ve cumhurbaşkanlığı kararıyla vatandaşlık kazanan kişilerin eş ve çocukları da vatandaşlıktan yararlanabilir.
Vatandaşlık Alınması İçin Nereye Başvurulur ve Nasıl Bir Yol İzlenmelidir?
Türk vatandaşlığı kazanabilmek yabancıların gerekli belgeleri hazırlamalarının ardından yurt içinde kişilerin il valiliklerine (il nüfus ve vatandaşlık müdürlüğüne) başvuru yapmaları gerekmektedir. Başvuruların bizzat veya vekil aracılığıyla yapılması gerekmekte olup posta yoluyla yapılan başvurular geçersiz sayılmaktadır.
İstisnai olarak kazanılan yatırım yoluyla vatandaşlıkta gerekli yatırımın yapıldığı ilgili kuruma yapılacak olan başvurunun ardından kurum tarafından yapılacaktır. Kurumların bu durumu tespit etmesinin ardından kısa süreli ikamet izni alınması gerekmektedir.
Bu iznin alınması için gerekli belgeler hazırlandıktan sonra İl Göç İdaresine başvuru yapılır. Tüm bu aşamalar geçildikten sonra Türk vatandaşlığı için Nüfus ve Vatandaşlığı Genel Müdürlüğüne başvuru yapılması gerekmektedir.
Görüldüğü üzere Türk vatandaşlığı alma süreci kolay takip edilebilir bir süreç değildir ve çok katmandan oluşmaktadır. Bu sebeple mevzuata hakim bir avukat vasıtasıyla sürecin takip edilmesi kişilerin yararına olacaktır.
Türk Vatandaşlığı Alınamaması Durumunda Yapılabilecekler Nelerdir? Dava Açılabilir Mi?
Belirtmek gerekir ki hangi yetkili merci hangi makam olursa olsun Türk vatandaşlığı başvurusuna olumlu veya olumsuz karara bağlamak bir idari işlemle olmaktadır. İdari işlemler Anayasamız uyarınca denetime tabidir. İdareler işlem yapmakta sınırsız yetkili değillerdir.
Belirli şartlar altında belirli işlemleri yapmakla mükelleftirler. Bu doğrultuda idarenin işlemlerine karşı iptal davası açmak mümkündür.
Ancak karar vermeye yetkili makamın hangisi olduğuna göre iptal davasının nerede açılacağı değişmektedir.
Ankara ilinde bulunan bir yabancının açacağı iptal davasında Ankara İdare Mahkemeleri yetkili iken, Cumhurbaşkanlığının vatandaşlık başvurusunu reddetmesi durumunda Danıştay’da iptal davası açılacaktır. Zira Cumhurbaşkanlığı kararlarında Danıştay ilk derece mahkemesi olarak görevlidir.
İptal davası açılması da her dava türünde olduğu gibi belirli sürelere tabidir. Dava açma süresi somut olaya göre değişebilmektedir. Ancak belirtilmesi gerekir ki idare mahkemelerinde iptal davası açmak için süre 60 gündür.
Somut olaya göre ve karara göre sürenin hangi tarihten itibaren başlayacağı belirlenebilir. Bu yüzden süreci bir avukat vasıtasıyla yönetmek veya süreç kişisel olarak yürütülse dahi karardan hemen sonra alanında uzman bir avukata danışmakta fayda vardır.
Vatandaşlık Başvurusu Sorgulama
Vatandaşlık başvurusunun sorgulanabilmesi için öncelikle başvuru numarasının öğrenilmesi gerekir. Peki vatandaşlık başvuru numarası sorgulama nasıl yapılır? Vatandaşlık başvuru numarası, Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü’nün Halkla İlişkiler Şubesi’nden, İl Nüfus ve Vatandaşlık Müdürlüklerinden ve 10/11/2014 tarihinden sonraki başvuruları Dış Temsilciliklerden öğrenilebilir.
Vatandaşlık başvuru sorgulama için iki farklı yol mümkündür. Bunlardan ilki Nüfus Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü’nün internet adresidir.
Bu internet adresinden başvuru durum bilgileri kısmına girilmelidir, daha sonra istenen bilgiler eksiksiz doldurulmalıdır ve sorgula butonuna basılmalıdır.
Vatandaşlık işlemleri sorgulamada ikinci yol ise e-devlettir. Kişiler e-devlete giriş yaptıktan sonra Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü sayfasına girilir.
Hizmet listesinin alt kısmında vatandaşlık başvuru sorgulama sekmesine tıklanır ve otomatik olarak Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü resmi internet sayfasına yönlendirilir.
Vatandaşlık başvuru sorgulama sekmesine tıklanıp başvuru numarası ve doğum tarihi bilgileri girilerek vatandaşlık başvuru sonucu öğrenilir.
Aynı zamanda vatandaşlık ne aşamada, vatandaşlık başvuru takip, vatandaşlık takip sorgulama vatandaşlık başvurusu ne aşamada, vatandaşlık ne durumda, vatandaşlık hangi aşamada, vatandaşlık müracaat sorgulama, vatandaşlık dosya sorgulama, vatandaşlık durumu sorgulama, vatandaşlık sorgulama hangi aşamada gibi soruların yanıtına da yukarıda bahsettiğimiz internet adresi veya e-devletten ulaşılabilir.
Vatandaşlık durumum ne aşamada, vatandaşlık başvurum, vatandaşlık sorgulama nasıl yapılır gibi sorularınız cevaplarını bu makalemizde bulabilirsiniz.
Faydalı Linkler:
