Vergi Uyuşmazlıklarında Dava Açma Süresi Nedir?

Anayasanın “yargı yolu” başlıklı 125/3. maddesinde, idari işlemlere karşı açılacak davalarda sürenin yazılı bildirim tarihten başlayacağı öngörülmüştür. Yazılı bildirimin şekli, İdari Yargılama Hukuku Kanunu’nun 7.maddesinde, vergi yargısıyla ilgili davalara konu işlemin türüne göre belirlenmiştir. Kanun koyucu kimi hallerde, ortada idari davaya konu teşkil edecek bir idari işlem olmamasına karşın, idarenin belli bir süre sessiz kalmasını da idari işlem olarak kabul etmektedir. 

İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 7.maddesinde belirtildiği üzere vergi dairelerinde 30 gündür. 

İdari İşlemlerde Yazılı Bildirim: 

Bu süre; vergi, resim ile benzeri yükümlülüklerin ve bunlardan doğan zam ve cezalarla ilgili uyuşmazlıklarda: Taahuhuku tahsile bağlı vergilerde tahsilatın; tebliğ yapılan hallerde veya tebliğ yerine geçen işlemlerde tebliğin; tevkif yoluyla alınan vergilerde istihkak sahiplerine ödemenin tescile bağlı vergilerde tescilin yapıldığı ve idarenin dava açması gereken konularda ise ilgili merci veya komisyon kararının idareye geldiği tarihi izleyen günden sonra işlemeye başlar. İlanı gereken düzenleyici işlemlerde dava açma süresi, ilan tarihini izleyen günden itibaren izlemeye başlar. 

Zımni Ret Kararlarına Karşı Açılacak Davalarda Sürenin Başlangıcı:

İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 10.maddesi ortada, idari davaya konu edilebilecek nitelikte bir idari işlemin veya eylemin bulunmaması halinde, ilgililerin bir idari işlemin yapılması için idari makamlara başvurabileceklerini, idari makamların bu başvuru tarihinden itibaren maddede yazılı süre içinde cevap vermemeleri, yani sessiz kalmaları halinde; bu durumun isteğin reddi sayılacağını ve bu zımni ret kararının idari davaya konu edileceğini kabul etmektedir.

Hiç kimse, hakkında vergi cezası kesilmesi kesilmesi talebiyle vergi dairesine başvuruda bulunmayacağından dolayı bu maddenin uygulanması pratikte, yalnızca, vergi cezası kesme işlemleri dışındaki işlemlerin tesisi için yapılan başvurular bakımından olanaklıdır.

İdarenin 30 Gün içinde Cevap Vermesi:

Başvuruda bulunana, başvuru tarihinden itibaren 30 gün içinde verilen cevap olumlu ise uyuşmazlık çıkmaz. Buna karşın, idarenin süresi içinde vermiş olduğu cevap olumsuz ise dava açma süresi tebliğ tarihini veya tebliğ tarihi yerine geçen tarihi izleyen günden itibaren başlar.

İdarenin 30 Gün içinde Cevap Vermemesi:

Hakkında idari davaya konu teşkil edebilecek nitelikte bir işlem tesisi için yetkili idari makama başvuruda bulunan kimse, bu başvuru tarihinden itibaren 30 gün beklemek zorundadır. Bu bekleme süresi içinde idare tarafından cevap verilmezse başvuru reddedilmiş sayılır. Bu durumda ilgili 30. günü takip eden günden itibaren vergi dairesinde dava açabilir. 

İdarenin 30 Gün İçinde Kesin Cevap Vermemesi:

İdarenin yapılan başvuruyu, otuz günlük bekleme süresi içinde cevaplandırması ancak verilen bu cevabın sonuca yönelik olmaması mümkündür. Örneğin idare, cevabında konuya ilişkin belge ihtiyaç bulunduğu, araştırma yapılması gerektiği ve bu amaçla ilgili idari makamlarla iletişime geçildiğini bildirebilir. Böyle bir cevap alan ilgilinin iki seçeneği vardır. İlk seçenek cevabın, talebin reddi olarak kabul edilmesidir. Bu halde ilgili cevabın kendine tebliğini izleyen günden itibaren vergi mahkemelerinde dava açabilir. İkinci seçenek ise idarenin kesin cevabının beklenmesidir. Ancak İdari Yargılama Usulü Kanunu’na göre bu bekleme dört ayı geçemez. İdare, ilk başvuru yapıldığı tarihten itibaren dört ay içinde başvuruyu cevaplandırmazsa ilgili, altıncı ayı izleyen ilk günden itibaren dava açma hakkını kullanmak zorundadır. Bu süre içinde kullanılmayan dava hakkının daha sonra kullanılması mümkün değildir. Ayrıca belirtmek gerekir ki, altı aylık bu ikinci bekleme süresi ilk cevabın geldiği tarihten itibaren değil ilk başvuru yapıldığı tarihten itibaren işlemeye başlar.