Bonodaki “Nakden” ve “Malen” kaydının İspata Etkisi ve Bononun Talili

Bonodaki Kayıtların İspata Etkisi ve Talili konulu yayınımızı okuyup “Nakden” ve “Malen” kaydının İspata Etkisi ve Bononun Talili hakkında bilgi alabilirsiniz. Aklınıza takılan her türlü soru işareti için bizimle iletişime geçin.

Bono Nedir?

Bono sebepten arındırılmış borç ikrarı içeren bir senettir. Senedin içeriğinde herhangi bir sebebe dayalı borç olmadığı için senedin geçerliliği için herhangi bir borç ilişkisinin ispatı gerekmemektedir. Senet kendiliğinden bir borç ilişkisi olmasından kaynaklı alacağın ispatı için bono niteliğindeki senedin olması yeterlidir. 

Türk Ticaret Kanununu detaylı incelemek için buraya tıklayarak erişebilirsiniz.

Bononun Talili Ne Demektir?

Talil kelimesi terimsel olarak, sebeplendirme, ilintilendirme anlamına gelmektedir.  Fakat Yargıtay’ın kararlarında bononun talili, “senet metninde açıklanan nedenlere aykırı beyanda bulunmak” anlamında kullanılmıştır.

Bonolarda sebep unsurunun olmadığından bahsetmiştik. Fakat taraflar arasında yapılmış olan senedin üzerine “malen” veya “nakden” gibi bir bedel kaydı belirtilmiş olması durumunda bonodaki sebepsizlik unsurunun kaybolduğunu belirten Yargıtay ispat yükünün de değiştiğini söylemektedir. 

Bono sebepten bahsedilmeden düzenlenmiş, alacağa dair bir senettir. Bu sebepten ötürü senedin varlığı borcun ikrarı olarak sayılmakta ve borçlu borcu doğuran sebebin gerçekleşmediğini ispat etse dahi alacaklının senedin varlığını kanıtlaması yeterli olmaktadır. Senedin “nakden”  veya “malen” yazılması ise senette bahsedilen alacağın sebebinin de gösterilmesidir. Bu durumda borçlu senette bahsedilen sebebin gerçekleşmediğini iddia eder ise alacaklının borcu ispat etmesi için senedin varlığı yeterli olmamakta ayrıca borç doğuran sebebin varlığını da ispat etmelidir.

Bir örnekle açıklamak gerekirse;

Ahmet ile Mehmet arasında düzenlenmiş senette sadece Mehmet’in Ahmet’e 100 lira ödeyeceği yazmaktadır ve neden böyle bir senet düzenlendiği yazmamaktadır. Bu durumda Ahmet’in Borcu ispat edebilmesi için senedin varlığı yeterlidir. Fakat Senet Üzerinde “nakden” ve “malen” gibi senedin düzenlemesinin sebepleri belirtilmiş ise Ahmet’in Bu sebeplerin gerçekleştiğini de ispat etmesi gerekmektedir.

Diğer Ticaret Hukuku konulu makalelerimizi okumak için buraya tıklayarak erişebilirsiniz.

Senette malen ne demek

“Senette malen ne demek” Türkçede bir ifadeyi anlamak için kullanılan bir cümledir. “Malen” kelimesi genellikle hukuki bir dil içinde kullanılır ve “tam olarak” ya da “aynen” gibi anlamlara gelir. “Senet” ise, bir borcu gösteren ve üzerinde borçlu ve alacaklının imzası bulunan bir belgedir.

Dolayısıyla “senette malen” ifadesi, genellikle senet üzerinde belirtilen hususların tam olarak veya aynen yerine getirilmesi gerektiği anlamına gelir. Bu ifade, özellikle borç ve ödeme yükümlülükleri konusunda kullanılır. Örneğin, bir senette belirtilen borcun tam olarak ödenmesi gerektiği durumları ifade eder.

Senette “Nakden” veya “Malen” Yazmaması

Senet, bir borcun varlığını ve ödeme taahhüdünü belgeleyen kıymetli evraklardan biridir. Senetler üzerinde “nakden” ve “malen” ibarelerinin bulunması, borcun niteliğini belirlemek açısından önemlidir. Ancak, senet üzerinde bu ibarelerin yer almaması da sıkça karşılaşılan bir durumdur ve bu durum senedin geçerliliğini etkilemez, ancak bazı hukuki sonuçları olabilir.

Nakden ve Malen İbareleri Nedir?

•Nakden: Borcun para olarak ödendiğini veya ödeneceğini belirtir.

•Malen: Borcun mal veya hizmet karşılığında ödendiğini veya ödeneceğini ifade eder.

Senette Bu İbarelerin Olmamasının Sonuçları

1. Geçerlilik:

•Senet üzerinde “nakden” veya “malen” ibarelerinin bulunmaması, senedin geçerliliğini etkilemez. Senet, borç ilişkisini belgeleyen bir kıymetli evrak olarak geçerliliğini korur.

2. İspat Gücü:

•Senet üzerinde bu ibarelerin yer almaması, borcun niteliği konusunda ispat yükümlülüğü doğurabilir. Bu durumda, tarafların borcun niteliği hakkında delil sunması gerekebilir.

3. Hukuki Durum:

•Senette “nakden” veya “malen” ibarelerinin bulunmaması, alacaklı ve borçlu arasındaki borç ilişkisinin niteliğini belirlemekte bazı zorluklar yaratabilir. Bu tür durumlarda, borcun niteliği ve ödenme şekli hakkında taraflar arasında anlaşmazlık çıkabilir.

Senetlerde “Nakden” ve “Malen” Yazılmaması Durumunda Hukuki Prosedür

1. Tarafların Beyanları:

•Tarafların beyanları, borcun niteliğini belirlemekte önemli bir rol oynar. Taraflar, borcun nakden mi malen mi olduğunu beyan ederek durumu açıklığa kavuşturabilirler.

2. Delil ve Belgeler:

•Taraflar arasındaki yazışmalar, fatura, teslimat belgeleri, banka dekontları gibi belgeler, borcun niteliği konusunda delil teşkil edebilir. Bu belgeler, mahkemede borcun niteliğini ispat etmek için kullanılabilir.

3. Mahkeme Süreci:

•Borcun niteliği konusunda anlaşmazlık çıkması durumunda, taraflar durumu mahkemeye taşıyabilir. Mahkeme, tarafların sunduğu delilleri değerlendirerek borcun nakden mi malen mi olduğunu tespit eder.

Örnek Senaryo

Bir örnek üzerinden durumu açıklayalım:

Durum: Ahmet, Mehmet’e 10.000 TL borç vermiş ve bu borcu senetle belgelemişlerdir. Ancak senette “nakden” veya “malen” ibaresi bulunmamaktadır.

•Ahmet (Alacaklı): Borcun nakden verildiğini iddia etmektedir.

•Mehmet (Borçlu): Borcun bir mal veya hizmet karşılığında verildiğini iddia etmektedir.

Bu durumda, Ahmet ve Mehmet arasındaki borcun niteliği konusunda anlaşmazlık ortaya çıkar. Taraflar, borcun niteliği hakkında delil sunarak durumu ispat etmeye çalışacaklardır.

•Deliller: Banka dekontları, fatura ve teslimat belgeleri, tarafların yazışmaları gibi deliller mahkemeye sunulabilir.

•Mahkeme Kararı: Mahkeme, sunulan delilleri değerlendirerek borcun nakden mi malen mi olduğuna karar verir.

Sonuç

Senette “nakden” veya “malen” ibarelerinin bulunmaması, senedin geçerliliğini etkilemez ancak borcun niteliği konusunda ispat yükümlülüğü doğurabilir. Taraflar arasındaki borcun niteliğini belirlemek için beyanlar, delil ve belgeler kullanılarak durum açıklığa kavuşturulabilir. Anlaşmazlık durumunda, mahkeme süreci ile borcun niteliği tespit edilebilir. Bu tür durumlarda, hukuki danışmanlık almak ve gerekli delilleri toplamak, sürecin sağlıklı bir şekilde yönetilmesini sağlar.

Bonoya Dair Emsal Kararlar

• HGK., E. 2017/821 K. 2019/58 T. 5.2.2019

• 19. HD., E. 20166443 K. 2017829 T. 6.2.2017

 

19. HD., E. 20166443 K. 2017829 T. 6.2.2017 HGK., E. 2017821 K. 201958 T. 5.2.2019