İcra ve İflas Hukuku Nedir?

İcra ve iflas hukukuna cebri icra hukuku da denilmektedir. Cebri icra, borçlunun borçlarını devletin zorla yerine getirtmesidir. Cebri icra hukuku yoluyla zor kullanma yetkisi yalnızca devlete tanınmıştır. Kaide olarak cebri icranın konusu borçlunun şahsı olmayıp, malvarlığıdır. İhkak-ı hak yasağı; bireyin alacağını şahsen kendisinin temin etmesi değil, devletin resmi organları yoluyla yasada belirtilen yolla temin edilmesidir. İcra ve iflas hukuku, ihkak-ı hak yasağının sonucu doğan bir hukuk dalıdır.

İcra ve İflas Hukukunun Özellikleri

• Alacakların devlet eliyle tahsilini sağlar.

Bireyler alacaklarını kendisi değil, devlet resmi organları aracılığıyla kanunda belirtilen şekilde elde eder. İhkak-ı hak yasaktır.

• Cebri icra borçlunun mallarına yönelik olarak uygulanır.

Cebri icra hukukunun konusu borçlunun şahsı değil malvarlığıdır. Bunun istisnası; mal beyanında bulunmayan borcu olanın hapisle cezalandırılması gibi hallerde borcu olanın şahsına da cebir ( zor ) kullanılabilir.

• Her türlü alacak için tahsil olanağı sunulur.

Cebri icra yoluna başvurabilmek için alacağının türünün önemi yoktur. Her türlü borç ilişkisi için cebri icra yoluna başvurulabilir.

• Külli icra hukuku ve cüzi icra hukuku olarak ikiye ayrılır.

Külli icra hukuku tacir ve tacir gibi sorumlu olanlara uygulanırken, cüzi icra herkese karşı uygulanabilir. Cüzi icrada borçlunun karşısında bir veya birkaç alacaklısı varken, külli icrada borçlunun karşısında bütün alacaklıları vardır.

İcra ve İflas Hukukunda Taraflar

İcra takibinin alacaklı sıfatı taşıyan ve borçlu sıfatı taşıyan iki tarafı vardır. Hem alacaklının hem borçlunun taraf ehliyetine sahip olması zorunludur. Medeni haklardan faydalanma hakkına sahip olan her gerçek ve tüzel kişi icra takibine taraf olma ehliyetine haizdir. Takibin taraflarının hak ehliyeti ve fiil ehliyeti icra memurunca re’sen gözetilecek bir durumdur; bu nedenle şikayet yoluna başvurulabilir.

İcra Organları

• İcra dairesi

İcra işlerinde birinci derece görevli organ icra dairesidir. İcra takibinden sonra olan işlemleri de icra dairesi gerçekleştirir ve alacaklının alacak hakkını temin etmesini sağlar. Takip yolu hangi yol olursa olsun ( genel haciz yoluyla takip, kambiyo senetlerine mahsus haciz yoluyla takip, rehinin paraya çevrilmesi yoluyla takip, genel iflas yoluyla takip ) , takip icra dairesinden başlar.

• İcra mahkemesi

İcra mahkemesi özel nitelikte bir mahkemedir. Sınırlı bir inceleme yetkisi vardır. Kural olarak belge üzerinden inceleme yapabilir. İcra mahkemelerinin kararları maddi anlamda kesin hüküm oluşturmaz. İcra ve iflas organlarının gerçekleştirmiş olduğu işlemlere karşı yapılan şikayetleri inceler.

• Genel Mahkemeler

İtirazın iptali davası, menfi tespit davası, istirdat davası, borçtan kurtulma davası, iflas davası ve tasarrufun iptali davalarına bakar.

Şikayet

Şikayet, davaya benzeyen hukuki bir çaredir. İcra mahkemesine yazılı bir şekilde ya da tutanağa geçirilmek yoluyla sözlü şekilde yapılabilir. İcra mahkemesi yapılan şikayeti basit yargılama yöntemine göre inceler.

Şikayetin Usulü
Yetkili icra mahkemesi, şikayet konusu işlemi yapan icra dairesinin bağlı bulunduğu icra mahkemesidir ve icra mahkemesinin yetkisi kamu düzenine ilişkin ve kesindir. İşlemden etkilenen taraf ve üçüncü kişilerce yazılı veya sözlü yapılabilir. Şikayet kendiliğinden icra takibini durdurmaz. Mahkeme gerekli gördüğü takdirde icranın geri bırakılması kararı verebilir. Şikayet incelemesi nihayetinde verilen kararlar maddi açıdan kesin hüküm teşkil etmez.
İşlemin kanuna aykırı olması ve işlemin hadiseye ( olaya ) uygun olmaması hallerinde şikayet süresi 7 gündür. Bir hakkın yerine getirilmemesi ve bir hakkın sebepsiz sürüncemede bırakılması hallerinde şikayet yoluna her zaman başvurulabilir. Kamu düzenine aykırı işlemlerin de, süreye bağlanması mümkün değildir, ilgililer her zaman süresiz olarak şikayet yoluna başvurabilir. Kambiyo senetlerine mahsus iflas yoluyla takipte şikayetler icra dairesine yapılır ve iflas davasına bakan ticaret mahkemesince incelenir ve karara bağlanır.

İcra Hukuku

İcra alanında iyi bir avukat ile süreci yönetmek oldukça önemli bir durumdur. Oluşan mağduriyetleri çözmek adına icra avukatı danışma yoluyla avukatına başvurulmalıdır. Taraflar birbirleriyle iletişim konusunda sıkıntı yaşadıkları için aralarında yapacakları anlaşmalar için icra dosyası avukatla anlaşma yoluyla uyuşmazlıkları çözme konusuna gidebilirler.