Yabancılar İçin Oturma İzni (İkamet İzni) Nasıl Alınır

Yabancılar için oturma izni (ikamet izni) almak için izlenmesi gereken adımlar ve profesyonel destek için iletişim kurabilirsiniz. Yabancılar için oturma izni almak, Türkiye’nin göç politikalarına ve yasalara uygun olarak gerçekleştirilmesi gereken bir süreçtir.

Bu süreçte, yabancıların ihtiyaç duyabilecekleri belgeler, başvuru ücretleri ve diğer detaylar değişkenlik gösterebilir.

Bu nedenle, yabancıların oturma izni başvurusu yapmadan önce bir avukatla görüşmeleri önerilir. Bir avukat, yabancılara, başvuru süreci, gerekli belgeler ve ücretler hakkında bilgi verebilir ve başvuruları sırasında karşılaşabilecekleri sorunlar hakkında tavsiyelerde bulunabilir.

Oturma İzni (İkamet İzni) Nedir?

Anayasamızın 13. Maddesi herkesin seyahat ve yerleşme hürriyeti olduğunu belirtmektedir. Buna göre Türk vatandaşları ve yabancılar özgürce Türkiye’ye yerleşebilir.

Ancak kamu sağlığı ve güvenliği için ve yabancıların korunması, kontrolü ve tespiti için yabancıların yerleşmeleri izin usulüne bağlanmıştır. Bu izne oturma (ikamet) izni denir.

Yabancılar için oturma izni Türkiye’de belirli bir süre kalacak yabancıların ikamet etmelerini ve çalışmalarını sağlayan bir belgedir. Oturma izni başvuruları, Göç İdaresi Genel Müdürlüğü tarafından yapılmaktadır. Başvurular, e-ikamet sisteminden veya Göç İdaresi Genel Müdürlüğü’nün ilgili birimlerinde yapılabilir.

Oturma(İkamet) İzni Nasıl Alınır?

Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu ikamet izninin nasıl alınacağını düzenlemiştir. Buna göre; “Türkiye’de, vizenin veya vize muafiyetinin tanıdığı süreden ya da doksan günden fazla kalacak yabancıların ikamet izni almaları zorunludur. İkamet izni, altı ay içinde kullanılmaya başlanmadığında geçerliliğini kaybeder.”

Bu kanun maddesine göre yabancılar Türkiye’de 90 günden fazla kalacaklar ise ya da vizenin tanıdığı süre içinde ülkelerine dönmeyeceklerse ikamet izni almadan Türkiye’de oturmaya devam edemezler. İkamet izni almak zorundadırlar. Verilen ikamet izni süresiz değildir. Eğer ikamet izni alırlarsa da bu izni 6 ay içinde kullanmak zorundadırlar aksi halde izin geçerliliğini yitirir.

İkamet izni için yabancıların başvuru yapmaları gerekir. Başvuru Türkiye dışından ya da Türkiye’de yapılabilir. Yabancı Ulusları Koruma Kanunu her iki durumu da düzenlemiştir. Buna göre;

Türkiye Dışından İkamet İzni Başvurusu Yapacak Olanların İzlemesi Gereken Yol

Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu’nun 21. Maddesine göre ikamet izni almak isteyen yabancılar vatandaşı oldukları ya da yasal olarak bulundukları ülkenin konsolosluğuna giderek başvuru yaparlar. Online sistem üzerinden de oturma izni alınabilir.

Göç idaresinin online sitesinden e-ikamet üzerinden başvuru yapılabilir. E-ikamet üzerinden doldurulan başvuru formu tamamlandıktan sonra İl Göç İdaresi’nden randevu alınmalıdır.

Bu randevu da yine e-ikamet üzerinden alınabilmektedir. Doldurulan form ile başvuru için gerekli evraklar tamamlanarak İl Göç İdaresi’ne ulaştırılır.

Başvuruda ikamet izni için başvuran yabancının ikamet izni süresinden 60 gün daha uzun pasaport ya da pasaport dengi belge sunması gerekir. Başvuru için belgeler tamamlanmalı eksikse belgelerin tamamlanması beklenir. Başvuru en geç 90 gün içinde kesin sonuca bağlanır.

Yabancılar, Türkiye’de yaşayanlar arasında önemli bir nüfusa sahip olup, Türkiye’de yaşamak için oturma izni (ikamet izni) almaları gerekmektedir. Yaş altı yabancılar için, veli veya vasisinin başvurusu gerekmektedir. İkamet izni başvurusu yapmak isteyen yabancılar, Göç İdaresi Müdürlüklerine başvuruda bulunabilirler.

Oturma izni almak için, Türk vatandaşı veya öğrenci gibi farklı kategorilere bağlı olarak, izni alabilmek için farklı şartlar gerekmektedir. Oturma izni genellikle altı ay süreli verilir ve iznin süresi, başvuru sahibinin talebine ve durumuna bağlı olarak değişebilir.

Oturma izni almak için, yabancıların başvuru sırasında gerekli belgeleri sunmaları ve başvuru ücretini ödemeleri gerekmektedir. Türkiye’de ikamet eden yabancıların oturma izinleri süresi dolmadan önce uzatma başvurusu yapmaları gerekmektedir.

Türkiye’de ikamet eden aile fertleri ve vatandaşı olduğu ülkeden gelen yabancılar, aile ikamet izni almak için başvuruda bulunabilirler. Bu izin, aile üyelerinin birlikte Türkiye’de yaşamalarına izin verir.

Türkiye İçinden İkamet İzni Başvurusu Yapacak Olanlar

Yabancı ve Uluslararası Koruma Kanunu 22. Maddede sayılan hallerde ikamet izni başvurusu valiliklere de yapılabilir. Bu haller şunlardır;

• Adli veya idari makamların kararlarında veya taleplerinde,
• Yabancının Türkiye’den ayrılmasının makul veya mümkün olmadığı durumlarda,
• Uzun dönem ikamet izinlerinde,
• Öğrenci ikamet izinlerinde,
• İnsani ikamet izinlerinde,
• İnsan ticareti mağduru ikamet izinlerinde,
• Aile ikamet izninden kısa dönem ikamet iznine geçişlerde,
• Türkiye’de ikamet izni bulunan anne veya babanın Türkiye’de doğan çocukları için yapacağı başvurularda,
• Geçerli ikamet izninin verilmesine esas olan gerekçenin sona ermesi veya değişikliğe uğramasından dolayı yeni kalış amacına uygun ikamet izni almak üzere yapılacak başvurularda,
• 20nci maddenin ikinci fıkrası kapsamında yapılacak ikamet izni başvurularında,
• Türkiye’de yükseköğrenimini tamamlayanların, kısa dönem ikamet iznine geçişlerinde.

Oturma (İkamet) İzni İçin Gerekli Belgeler

Oturma(ikamet) izni için gerekli belgelerin neler olduğu ikamet izni çeşitlerine göre değişmektedir. İkamet izin çeşitleri şunlardır;

• Kısa dönem ikamet izni
• Aile ikamet izni
• Öğrenci ikamet izni
• Uzun dönem ikamet izni
• İnsani ikamet izni
• İnsan ticareti mağduru ikamet izni.

Oturma İzni Çeşitleri

Kısa Dönem İkamet İzni Alacak Olan Yabancılar Ve Başvuru İçin Gerekli Belgeler

Aşağıda belirtilen yabancılara kısa dönem ikamet izni verilebilir:

• Bilimsel araştırma amacıyla gelecekler
• Türkiye’de taşınmaz malı bulunanlar
• Ticari bağlantı veya iş kuracaklar
• Hizmet içi eğitim programlarına katılacaklar
• Türkiye Cumhuriyeti’nin taraf olduğu anlaşmalar ya da öğrenci değişim programları çerçevesinde eğitim veya benzeri amaçlarla gelecekler
• Turizm amaçlı kalacaklar
• Kamu sağlığına tehdit olarak nitelendirilen hastalıklardan birini taşımamak kaydıyla tedavi görecekler
• Adli veya idari makamların talep veya kararına bağlı olarak Türkiye’de kalması gerekenler
• Aile ikamet izninden kısa dönem ikamet iznine geçenler
• Türkçe öğrenme kurslarına katılacaklar
• Kamu kurumları aracılığıyla Türkiye’de eğitim, araştırma, staj ve kurslara katılacaklar
• Türkiye’de yükseköğrenimini tamamlayanlardan mezuniyet tarihinden itibaren altı ay içinde müracaat edenler
• Türkiye’de çalışmayan ancak Cumhurbaşkanınca belirlenecek kapsam ve tutarda yatırım yapacaklar ile bunların yabancı eşi, kendisinin ve eşinin ergin olmayan veya bağımlı yabancı çocuğu
• Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti vatandaşları.

Kısa dönem ikamet izni için gerekli belgeler şunlardır;

• İkamet izni başvuru formu
• Pasaport veya pasaport dengi bir belgenin aslı ve kopyası
• 4 adet biyometrik fotoğraf
• Yabancının ikamet edeceği süre boyunca yetecek miktarda maddi imkanı olduğuna dair beyanı
• Sağlık sigortası

Aile İkamet İzni Alacak Olan Yabancılar Ve Başvuru İçin Gerekli Belgeler

Aile ikamet izni alacak olan yabancılar;

• Yabancı eşine,
• Kendisinin veya eşinin ergin olmayan yabancı çocuğuna,
• Kendisinin veya eşinin bağımlı yabancı çocuğuna, her defasında üç yılı aşmayacak şekilde aile ikamet izni verilebilir. Ancak, aile ikamet izninin süresi hiçbir şekilde destekleyicinin ikamet izni süresini aşamaz.
• Aile ikamet izni 18 yaşından küçük çocuk için alınmışsa ilk ve orta öğretim kurumlarında öğrenci ikamet izni alınmadan eğitim hakkı sağlanır. 18 yaşını tamamlamış olan ve en az 3 yıl aile ikamet izni ile Türkiye’de kalmış olan yabancı kişi aile ikamet iznini kısa dönem ikamet iznine çevrilmesini talep edebilir.

Boşanmış olan yabancı aile ikamet izni ile 3 yıl boyunca Türkiye’de evli kalmış ise aile ikamet iznini kısa dönem ikamet iznine dönüştürebilir. Yabancı eş aile içi şiddet mağduru ise bu 3 yıllık şart da aranmaz. Destekleyicinin ölümü halinde de süre şartı alınmadan verilmiş olan aile ikamet izni kısa dönem ikamet iznine çevrilebilir.

• Aile ikamet izni için gerekli belgeler ikamet izni alacak kişinin ve destekleyici kişinin sunması gereken belgeler konusunda farklılık gösterir.

Aile ikamet izni alacak kişinin sunması gereken belgeler;

• İkamet izni başvuru formu
• Pasaport ya da pasaport dengi bir belgenin yerine geçecek e imzalı ya da imzalı belge
• 4 adet biyometrik fotoğraf
• Duruma göre gerekli ise ek belgeler

Destekleyici kişinin sunması gereken belgeler;

• Pasaport veya dengi bir belgenin yerine geçecek imzalı veya e-imzalı belge.
• Nüfus cüzdanı aslı ve fotokopisi.
• Süre boyunca yetecek maddi imkanın beyan edilmesi
• Başvuran aile bireylerinin hepsi için sağlık sigortası
• İkamet izni belgesinin ya da denginin aslı ya kopyası
• Adli sicil kaydı
• Adres kayıt sistemine kayıtlı bulunduğuna dair belge. Nüfus müdürlüklerinden alınabilir.
• Aile ikamet izninin süresi 3 yıldır. Bu süre destekleyicinin izin süresini aşamaz.

Öğrenci İkamet İzni Alacak Olan Yabancılar

Türkiye’de ön lisans, lisans, yüksek lisans ya da doktora öğrenimi görecek yabancılara öğrenci ikamet izni verilir. Bakımı ve masrafları gerçek veya tüzel kişi tarafından üstlenilen ilk ve orta derecede öğrenim görecek yabancılara, velilerinin veya yasal temsilcilerinin izniyle öğrenimleri süresince birer yıllık sürelerle öğrenci ikamet izni verilebilir ve bu izin uzatılabilir.

Öğrenci ikamet izni alınabilmesi için bir yıldan uzun sürecek öğrenim durumu olması gerekir. Öğrenci ikamet izni öğrencinin anne babası ve diğer yakınlarına ikamet izni ile ilgili hiçbir hak sağlamaz.

Uzun Dönem İkamet İzni Alacak Olan Yabancılar

Uzun dönem ikamet izni süresiz olarak düzenlenmektedir. Şartları şunlardır;

• Kesintisiz en az sekiz yıl ikamet izniyle Türkiye’de kalmış olmak
• Son üç yıl içinde sosyal yardım almamış olmak
• Kendisi veya varsa ailesinin geçimini sağlayacak yeterli ve düzenli gelir kaynağına sahip olmak
• Geçerli sağlık sigortasına sahip olmak
• Kamu düzeni veya kamu güvenliği açısından tehdit oluşturmamak.
• Uzun dönem ikamet izni almış olan yabancılara bazı haklar tanınmıştır. Seçme ve seçilme, askerlik yapma, kamu görevlerine girmek, muaf olan araç ithal etmek gibi Türk vatandaşların yararlandıkları tüm haklardan yararlanabilirler.

İnsani İkamet İzni Alacak Olan Yabancılar

İnsani ikamet izni alacak olan yabancılarda diğer ikamet çeşitlerinde aranan şartlar aranmaz. Süreyi bakanlık belirler, Genel Müdürlük onaylar ve valilik insani ikamet izni verebilir ve bu süreyi uzatabilir.

İnsani ikamet izni alacak olan yabancılar;

• Çocuk yaştaki kişinin yüksek yararı söz konusu olduğunda.
• Hakkında deport (sınır dışı) etme ya da Türkiye’ye giriş yasağı kararı alınmasına rağmen, yabancı kişinin Türkiye’den çıkışı yaptırılamadığında ya da Türkiye’den ayrılması makul ya da mümkün görülmediği takdirde
• Yabancılar kanununun 55 numaralı maddesi uyarınca yabancı uyruklu kişi hakkında sınır dışı (deport) etme kararı alınmadığında. Not: Kanundaki 55 numaralı madde sınır dışı edilemeyecek kişilerden bahseder. Bunlar:
• Deport (sınır dışı) edileceği ülkede ölüm cezası, işkence, insanlık dışı ve onur kırıcı cezalara ya da muamelelere maruz kalacağı konusunda ciddi emareler bulunan yabancı kişiler.
• Ağır sağlık sorunları ve ayrıca yaş ile hamilelik durumları nedeniyle seyahat etmesi riskli görülen yabancı kişiler.
• Mağduriyet desteği sürecinden yararlanıyor olan insan ticareti mağdurları
• Hayati tehlike ortaya çıkaran hastalıkları için tedavileri devam etmekteyken sınır dışı (deport) edileceği ülkesinde bu tedaviye devam etme imkânı bulunmayan yabancı kişiler.
• Psikolojik, fiziksel ya da cinsel şiddet mağdurları (Tedavileri tamamlanıncaya kadar).
• Başvuru sahibi yabancı uyruklu kişinin ilk iltica ettiği ülkesi ya da güvenli bir üçüncü ülkeye geri gönderilme işlemlerinin devam etme süresince.
• Acil sebeplerden dolayı ya da ülkenin menfaatlerinin korunması ile kamunun güvenliği ve kamunun düzeni açılarından Türkiye’ye giriş yapmalarına ve Türkiye’de kalmalarına izin verilmesi gereken yabancı uyruklu kişilerin, ikamet izni verilmesine engel oluşturan durumları nedeniyle diğer ikamet izni türlerinden birini alma imkânları bulunmadığında.
• Olağandışı durumlarda, insani ikamet izni düzenlenir.

İnsan Ticareti Mağdurlarının İkamet İzni

İnsan ticareti mağduru olan veya olabileceği yönünde kuvvetli şüphe duyulan yabancılara, yaşadıklarının etkisinden kurtulabilmeleri ve yetkililerle iş birliği yapıp yapmayacaklarına karar verebilmeleri amacıyla valiliklerce otuz gün süreli ikamet izni verilir. Diğer ikamet izni çeşitlerinde aranan şartlar aranmaz.

Oturma İzni (İkamet İzni) Uzatılabilir Mi?

İkamet izni çeşitlerine göre süreler farklılık göstermektedir. Her iznin süresi farklıdır. Bu süreler bittikten sonra uzatılma imkânı da çeşitlerine göre farklılık gösterir. Mevcut oturma izninin bitmesine en az 60 gün kala valiliğe uzatma başvurusu yapılır.

Kişisel bilgilerinde bir değişiklik olmayan yabancı e- ikamet üzerinden uzatma başvurusunu yapar ve bu başvuru ile aşağıda sayacağım belgeleri 5 iş günü içerinde İl Göç İdaresine verir. Kişisel bilgilerinde değişiklik olan yabancı ise aynı işlemi İl Göç İdaresi Müdürlüğü aracılığı ile yapar. Oturma iznini uzatmak için gerekli belgeler şunlardır;

• Oturma izni başvuru formu
• Noter onaylı pasaport ya da dengi bir belgenin nüshası
• 4 adet fotoğraf
• Yabancının ikamet edeceği süre boyunca yetecek maddi imkanı olduğuna dair beyan
• Sağlık sigortası
• İznin çeşidine göre şu belgeler de eklenmelidir;
• Kısa dönem ikamet izni uzatma başvurusu için kısa dönem ikamet izni ile Türkiye’de neden bulunulacağına dair ilgili kurum veya kuruluşlardan alınacak imzalı ya da mühürlü belge.
• Öğrenci ikamet izni için aktif öğrenci olduğuna dair imzalı mühürlü belge
• Güncel aile ikamet izni ilk başvuruları.
• Bu süreçler tamamlandıktan sonra alınan oturma (ikamet) izni sonrası çalışma izni için gerekli şartlar ve evraklar sağlandıktan sonra çalışma izni alınabilir.

Konunun detayları ile birlikte prosedürleri doğru uygulayabilmek için konuya hakim bir avukata danışmanızın menfaatinize olacaktır. İşlemlerde eksiklik veya hata olması halinde ise de port (sınır dışı ) edilme ihtimaliniz bulunmaktadır.

Türkiye’de yabancılar için oturma izni, yabancıların Türkiye’de belirli bir süre ikamet etmelerini ve çalışmalarını sağlayan bir belgedir. Oturma izni, yabancıların Türkiye’de yasal olarak ikamet etmeleri için gereklidir.

Türkiye’de oturma izni, yabancıların Türkiye’ye turistik amaçlarla gelişlerinde verilen vize süresinin bitmesi durumunda başvurabilecekleri bir belgedir. Oturma izni, yabancıların Türkiye’de ikamet etmek ve çalışmak istediklerinde de başvurabilecekleri bir belgedir.

Oturma izni başvuruları, Göç İdaresi Genel Müdürlüğü tarafından yapılmaktadır. Başvurular, e-ikamet sisteminden veya Göç İdaresi Genel Müdürlüğü’nün ilgili birimlerinde yapılabilir. Başvuru süreci, yabancının bulunduğu duruma, sebebe, süreye ve çalışma durumuna göre değişebilir.

Oturma izni, Türkiye’de yabancıların kanuni haklarını korurken, Türkiye’ye gelen yabancıların yasalara uygun olarak ikamet etmelerini ve Türkiye’ye giriş-çıkış işlemlerini düzenler. Bu belge, yabancıların Türkiye’de yaşamalarını ve çalışmalarını sağlar ve aynı zamanda Türkiye’nin göç politikalarının bir parçasıdır.

Emsal Yargı Kararları

Ankara Bölge İdare Mahkemesi 10. İdari Dava Dairesi, E. 2017/600 K. 2017/541 T. 14.6.2017

İSTEMİN ÖZETİ :Özbekistan uyruklu olan davacının, Türk vatandaşlığına alınması için yaptığı başvurusunun, ikamet izin belgesinin 27/11/2014 tarih ve 107541 sayılı İçişleri Bakanlığı Genelgesinde belirtilenler arasında yer almadığından bahisle reddine ilişkin İçişleri Bakanlığı Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü’nün 24/07/2015 tarih ve E.67314 sayılı işleminin iptali istemiyle açılan davada;

6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu’nun yürürlüğe girmesiyle Kanunda tanımlanan yabancıların “İkamet izni” türlerinden hangilerinin 5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu’na göre yapılacak vatandaşlık başvurularında geçerli bir ikamet olarak değerlendirileceği konusunda uygulamada ortaya çıkan tereddütleri gidermeye yönelik olarak İçişleri Bakanlığı Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü’nce “İkamet İzinleri” konulu 27/11/2014 tarih ve 107541 sayılı Genelge düzenlendiği, Genelge uyarınca;

“6458 sayılı Kanunun 27. maddesine göre “Çalışma İzni” ya da “Çalışma İzni Muafiyet Teyit Belgesi” alan, Kanunun 31. maddesinin 1. fıkrasının (b) ve (ğ) bentleri uyarınca kısa dönem ikamet izni alan,

Kanunun 34. maddesi 1. fıkrasında ifade edilen kişilerden ikincil koruma statüsü sahibi olan kişiler dışında aile ikamet izni alan,

Kanunun 42. maddesi uyarınca uzun dönem ikamet izni alan yabancıların ikamet izinlerinin 5901 sayılı Kanuna göre geçerli” sayıldığı, dava konusu işlemin davacının ikamet izninin Genelgede belirlenen türlerden olmadığı gerekçesiyle tesis edildiği,

5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu’nun 10. maddesinde yetkili makam kararı ile Türk vatandaşlığının kazanılması hükümlerinin yer aldığı, aynı Kanun’un 11. maddesinde, “Başvuru tarihinden geriye doğru Türkiye’de kesintisiz beş yıl ikamet etmek, Türkiye’de yerleşmeye karar verdiğini davranışları ile teyit etmek” şartının bulunduğu, davacının tahkikat dosyasında belirtilen şartı taşıdığının tespit edildiği,

6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanununda ikamet izin türlerinin yer aldığı, Göç İdaresi Genel Müdürlüğü’nün 20/05/2015 tarih ve 10807 sayılı yazısı gereği Soydaş ve Yabancı uyruklu şahıslar için verilen Kısa Dönem İkamet İzinlerinde kalış nedeni parametresi olarak

“idari makam kararı”nın verilmesi gerektiğinin belirtildiği, fakat davacının almış olduğu kısa dönem ikamet iznini (Ahıska Türkü) Göç İdaresi Genel Müdürlüğü’nün 20/05/2015 tarih ve 10807 sayılı yazısından önce aldığı, 18/05/2013 tarihinden önce söz konusu yabancıların kısa dönem ikamet izinlerini gösterir verilerin Pol-Net sistemi içerisinde kayıt edildiği, Pol-Net veri sistemi içerisindeki bilgilerin Göç-Net veri sistemi içerisine aktarıldığı, davacının 13/05/2014 tarihli ikamet izninde

“İkamet türü” olarak “Ahıska Türkü” ibaresinin belirtildiği, başkaca bir kayıt ve bilginin bulunmadığı, 27/11/2014 tarih ve 107541 sayılı Genelgenin davacının ikamet izninden sonra tesis edildiği hususlarının bir arada değerlendirilmesinden,

Özbekistan uyruklu davacının, “Türk vatandaşlığına alınması istemiyle yaptığı başvurusunun, ikamet izin belgesinin 27/11/2014 tarih ve 107541 sayılı İçişleri Bakanlığı Genelgesinde belirtilenler arasında yer almadığı”ndan bahisle reddine ilişkin işlemde “sebep unsuru” açısından hukuka uyarlık bulunmadığı, öte yandan,

bu kararın, davacının doğrudan Türk vatandaşlığına alınmasının kabulü anlamına gelmediği, dava konusu işlem “sebep” unsuru açısından iptal edildiğinden, davalı idarece davacının 5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu’nunda belirtilen diğer şartları taşıyıp taşımaması neticesinde ortaya çıkan sonuca göre işlem tesis edilmesini gerektirdiği gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline ilişkin olarak

Ankara 8. İdare Mahkemesi’nce verilen 24/11/2016 gün ve E: 2016/129, K: 2016/3892sayılı kararın, davalı idarelerden İçişleri Bakanlığının vekili tarafından, davacı 6458 sayılı Kanunun 31. maddesinin 1. fıkrasının (g) bendine göre ikamet izni aldığından;

söz konusu genelge uyarınca şartları taşımadığı halde İl Müdürlüğünce ilgili adına dosya düzenlendiğinin tespit edildiği, vatandaşlık başvurusu için yeterli koşullların oluşmamasına rağmen düzenenlenen dosyanın, işleme alınmadığı, bu sepeble hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek kaldırılması istenilmektedir.

SAVUNMANIN ÖZETİ : Savunma verilmemiştir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Hüküm veren Ankara Bölge İdare Mahkemesi 10. İdari Dava Dairesi’nce işin gereği görüşüldü:

Ankara 8. İdare Mahkemesi’nce verilen 24/11/2016 gün ve E: 2016/129, K: 2016/3892 sayılı karar usul ve hukuka uygun olup kaldırılmasını gerektiren bir neden bulunmadığından,

davalı tarafın istinaf isteminin reddi ile anılan kararın ONANMASINA,

yargılama giderlerinin başvuruda bulunan taraf üzerinde bırakılmasına, posta gideri avansından artan miktarın kararın kesinleşmesinden sonra istinaf isteminde bulunana iadesine, 2577 sayılı Yasanın değişik 45. maddesinin 6. fıkrası uyarınca kesin olarak 14/06/2017 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.

Danıştay 10. İdari Dava Dairesi, E. 2013/6752 K. 2014/52 T. 10.1.2014

TÜRK MİLLETİ ADINA

Hüküm veren Danıştay Onuncu Dairesince gereği görüşüldü:

Dava, ikamet izni verilmesi talebiyle yapılan başvurunun reddine, mevcut ikamet izninin sona erdiği tarihte Türkiye’den çıkış yapması gerektiği ve aksi durumda ülkeden çıkışının sağlanacağının bildirilmesine ilişkin 11.2.2013 tarihli işlemin iptali istemiyle açılmıştır.

Mahkemece, herhangi bir makamı temsil etmeyen polis memurları tarafından ve idari işlemin şekil unsurlarını içermeyen tebliğ-tebellüğ belgesi ile tesis edilen işlemin hukuka aykırı bulunduğu gerekçesiyle iptaline hükmedilmiştir.

Davalı idarece, hukuka aykırı olduğu ileri sürülen kararın temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

Dava konusu işlem tarihinde yürürlükte bulunan 5683 sayılı Yabancıların Türkiye’de Seyahat ve İkametleri Hakkında Kanun’un “İkamet tezkeresinin reddolunacağı haller” başlıklı 7. maddesinde

“A) Sırf iş tutmak için gelecek sanat ve meslek erbabı olup da tutacağı iş, kanunlar gereğince Türk vatandaşlarına hasredilmiş bulunan;

1. B) Türk kanun veya örf ve adetleriyle yahut siyasi icabatla telif edilemiyecek durumda olan veya faaliyette bulunan;
2. C) Türkiye’de kalmak istediği müddet zarfında yaşamak için maddi imkanları meşru bir şekilde temin edemiyeceği sabit olan;
3. D) Türkiye’ye girmesi memnu olup da her nasılsa girmiş bulunan;
4. E) Türkiye’de oturduğu müddetçe huzur ve asayişi ihlal eden;

Yabancılara ikamet tezkeresi verilemeyeceği” kurala bağlanmıştır.

Dosyanın incelenmesinden, davacının Belarus uyruğunda bulunduğu, bir Türk vatandaşı ile evlilik dışı ilişkisinden çocuk sahibi olduğu, çocuğun tanıma yolu ile Türk vatandaşlığını kazandığı, davacının ilköğretim çağındaki çocuğa refakat amaçlı olarak aldığı ikamet izni ile Türkiye’de ve çocuğun babasıyla aynı evde kaldığı,

geçimlerinin baba tarafından sağlandığı ve babanın ayrı yaşadığı bir İngiliz vatandaşı ile evli olduğu, yeniden ikamet izni verilmesi talebiyle yapılan başvurunun,

İçişleri Bakanlığının 17.2.2012 tarihli, 4934-42317 sayılı yazısından söz edilerek ve “Anayasamızın 41. maddesi ile ilgili hükümlere göre Türk vatandaşı eşlerin ve çocukların, hukuki ve sosyal haklarının ve menfaatlerinin korunması gerektiği, vatandaşlarımızla gayri resmi birlikte yaşayan ve bu birlikteliklerinden tanıma yoluyla Türk vatandaşı olan çocukları yanında ikamet izni talep eden yabancılara zorunlu haller dışında ikamet izni verilmesi çok eşliliği teşvik edici görüldüğü,

bu durumdaki yabancıların ikamet izni taleplerinin uygun görülmediği, bu hususun usul edinilmesi Bakanlığımız tarafından bildirilmektedir.” denilmek suretiyle reddi üzerine, bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

Uyuşmazlıkta, Belarus vatandaşı olan davacıya, bir Türk vatandaşı ile yaşadığı evlilik dışı ilişkiden doğan ve Türk vatandaşı olan çocuğuna refakat amacıyla beş yıl süreyle ikamet izni veren davalı idarece, aradan beş yıl geçtikten sonra, evlilik dışı ilişkiden çocuk sahibi olmanın Türk örf ve adetleriyle telif edilemeyeceği, bu durumda olan yabancılara ikamet izni verilmesinin çok eşliliği özendireceği şeklindeki bir değerlendirmeyle, yeniden ikamet izni verilmemiştir.

Türkiye’de ikamet ettiği beş yıl içinde genel ahlaka aykırı bir davranışı, genel güvenliği zedeleyici bir eylemi bulunmayan davacının, Türk vatandaşı çocuğuna refakat etmesinin, yıllar önceki evlilik dışı ilişkisinden bahisle engellenmesinde hukuka uyarlık görülmemektedir.

Bu durumda, dava konusu işlemin iptali yolundaki temyizen incelenen Mahkeme kararında sonucu itibarıyla hukuksal isabetsizlik bulunmadığı sonucuna ulaşılmaktadır.

Açıklanan nedenlerle, temyiz isteminin kabulü ile Mersin 1. İdare Mahkemesinin 24.6.2013 tarihli, E:2013/149, K:2013/628 sayılı kararının yukarıda belirtilen gerekçe ile ONANMASINA, 10.1.2014 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi.

Konya Bölge İdare Mahkemesi 5. İdari Dava Dairesi, E. 2020/1588 K. 2020/2391 T. 11.11.2020

Karar veren Konya Bölge İdare Mahkemesi 5. İdari Dava Dairesi’nce işin gereği görüşüldü:

Dava, Kazakistan vatandaşı olan davacının ikamet izni başvurusunun reddine dair 06/01/2020 tarih 2394133.101.14.8 sayılı işlemin iptaline karar verilmesi istemiyle açılmıştır.

6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu’nun 19. maddesinde;”(1) Türkiye’de, vizenin veya vize muafiyetinin tanıdığı süreden ya da doksan günden fazla kalacak yabancıların ikamet izni almaları zorunludur. İkamet izni, altı ay içinde kullanılmaya başlanmadığında geçerliliğini kaybeder” hükmü; “Kısa dönem ikamet izninin şartları” başlıklı 32. maddesinde,”(1) Kısa dönem ikamet izinlerinin verilmesinde aşağıdaki şartlar aranır:

1. a) 31 inci maddenin birinci fıkrasında sayılan gerekçelerden biri veya birkaçını ileri sürerek talepte bulunmak ve bu talebiyle ilgili bilgi ve belgeleri ibraz etmek
2. b) 7 nci madde kapsamına girmemek
3. c) Genel sağlık ve güvenlik standartlarına uygun barınma şartlarına sahip olmak

ç) İstenilmesi hâlinde, vatandaşı olduğu veya yasal olarak ikamet ettiği ülkenin yetkili makamları tarafından düzenlenmiş adli sicil kaydını gösteren belgeyi sunmak

1. d) Türkiye’de kalacağı adres bilgilerini vermek. “hükmüne yer verilmiş; aynı Kanun’un “Kısa dönem ikamet izninin reddi, iptali veya uzatılmaması” başlığını taşıyan 33. Maddesinde ise, “(1) Aşağıdaki hâllerde kısa dönem ikamet izni verilmez, verilmişse iptal edilir, süresi bitenler uzatılmaz:
2. a) 32 nci maddede aranan şartlardan birinin veya birkaçının yerine getirilmemesi veya ortadan kalkması
3. b) İkamet izninin, veriliş amacı dışında kullanıldığının belirlenmesi
4. c) Son bir yıl içinde toplamda yüz yirmi günden fazla süreyle yurt dışında kalınması

ç) Hakkında geçerli sınır dışı etme veya Türkiye’ye giriş yasağı kararı bulunması.” hükmü yer almaktadır.

Yukarıda belirtilen mevzuat hükümlerinden yabancının ikamet izni açısından Türkiye’de kalacağı adres bilgilerini vermemesi halinde ikamet izninin reddine dair kararı alma konusunda İdareye yetki tanınmıştır. Ancak bu yetkinin kamu yararı mevzuata uygun biçimde kullanılması gerektiği açık olup , aksi takdirde idari yargı mercilerince idari işlemin iptaline karar verilecektir.

Dosyanın incelenmesinden; Kazakistan vatandaşı davacının, 16/11/2017-06/02/2019 tarihleri arasında hakkında tanzim edilen ikamet izni ile kaldığı, 06/02/2019 tarihinde süresi bitecek olan ikamet izninin süresini uzatmak için 05/02/2019 tarihinde turizm amaçlı kısa dönem ikamet izni uzatma talebinde bulunduğu, uzatma talebiyle yaptığı başvuru formunda beyan ettiği adres olan

“A1 Mahallesi A2 Sk. No:6 A İç Kapı No:4 Muratpaşa- ANTALYA” adresinde Muratpaşa İlçe Emniyet Müdürlüğü ekiplerince adreste yapılan araştırmada belirtilen adresin boş olduğu, davacıyı tanıyan ve bilen olmadığı, araştırma formunda mahalle muhtarının imzasının da bulunduğu, bunun üzerine ikamet izni uzatma talebinin reddine dair dava konusu Antalya Valiliği İl Göç İdaresi Müdürlüğünün 06/01/2020 tarih 2394133.101.14.8 sayılı işlemin tesis edildiği akabinde bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

Bakılan davada; istinaf başvurusuna konu edilen ilk derece mahkeme kararında “davacının ikamet izni talebinde bulunurken kalacağı adres olarak belirttiği

“A1 Mahallesi A2 Sk. No:6 A İç Kapı No:4 Muratpaşa- ANTALYA” adresinde kalacağını beyan ettiği, belirtilen bu adrese Muratpaşa İlçe Emniyet Müdürlüğü ekiplerince gidildiginde ise davacının belirttiği adreste yaşamadığının,

çevre sakinleri ve muhtarlık tarafından da tanınmadığının tutanak altına alındığı, davacının dilekçesinde de adres değişikliği yaptığını, ancak bu durumu bildirmesi gerektiğini bilmediğini açıkça ifade ettiği hususları birlikte değerlendirildiğinde tesis edilen işlemde hukuka aykırı bir yön bulunmadığı” gerekçesiyle davanın reddine karar verilmişse de;

Uyuşmazlıkta, davacının ikametgah adresini değiştirmek zorunda kaldığı, adres değişikliğinin bildirilmemesi sebebiyle davacının beyan ettiği adreste tanınmadığı anlaşılmakta olup, bu durumun davacının kasıtlı olarak ikametgah adresini gizlediği sonucu doğurmayacağı ve her hangi bir suça karışmayan davacının ikametgah adresini değiştirmek zorunda kalması ve bunu bildirmesi gerektiğini bilmediği ve ikamet izin süresini uzatma amacıyla davalı idareye başvuru yaptığı sırada bu durumu öğrendiği açıktır.

Bu durumda ikametgah adresini değiştirmek zorunda kalan ve bilerek ikamet adresini gizlediği yönünde bir tespit olmayan ve bizzat yeni adresle birlikte ikamet izni isteyen davacının ikamet adresi değişikliğini bildirmediğinden bahisle ikamet izin başvurusunun reddine ilişkin dava konusu işlemde hukuka uygunluk, bu isteğin reddine ilişkin işleme karşı açılan davada verilen ret kararında hukuki isabet bulunmamıştır.

Açıklanan nedenlerle, davacının istinaf isteminin kabulüne, 

Antalya 1. İdare Mahkemesi’nce verilen 07/07/2020 günlü, E:2020/23, K:2020/532 sayılı kararın kaldırılmasına, dava konusu işlemin iptaline, aşağıda dökümü yapılan toplam 509,30-TL yargılama giderlerinin ve Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca belirlenen 1.700,00 -TL avukatlık ücretinin davalı idare tarafından davacıya verilmesine,

posta ücreti avansının artan kısmının davacıya iadesine, 2577 sayılı Kanun’un 45. maddesinin 6. fıkrası gereğince kesin olarak, 11/11/2020 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi.

Diğer İçeriklerimizi Okuyun: 

• Yabancıların Çalışma İzni Alması
• Sınır Dışı Etme / Deport Kararının İptali ve Kodun Kaldırılması Davası
• Sınır Dışı Etme (De Port) Kararı Nedir?
• Yabancı Doktor, Diş Hekimi, Hemşire, Sağlıkçıların Çalışma İzni Ve Şartları