Makale Başlıkları
Devre mülk, devre mülk satış vaadi, devre tatil sözleşmesi olarak farklı isimlerle sözleşmeler akdedildiği görülmektedir.
Bu sözleşmelerin temeli her yıl belirli dönemlerde belirli bir taşınmaz ve taşınmazın bir bölümü üzerinde irtifak hakkının kurulmasıdır. İrtifak hakkı taşınmazın kullanım ve yararlanma haklarını kapsayan bir haktır. Kira ile elde edilen haktan daha geniş olmakla birlikte satın alma ile elde edilen hakka göre daha dardır. Zira sözleşme ile elde edilen bu hakkın sahibi taşınmaz üzerinde tasarruf hakkına sahip değildir. Fakat bu hakkın bulunduğu taşınmaz üzerinde malikin bazı işlemleri yapılması kısıtlanmıştır. Resmi şekil şartı olarak ise tapuya şerh edilmesi, eğer satış vaadi şeklinde düzenlenmişse sözleşmenin noterde düzenlenmesi gerekmektedir.
Genelde bu sözleşmeler tatil yerlerinin, otellerin, tesislerin yılın belirli tarihlerinde kişilerin yaralanmalarına bırakılması şeklinde yapılmaktadır.
Devre Mülk Sözleşmesinin İptali Mümkün Müdür?
Sözleşme Yargıtay Kararları gereği kapıdan satış sözleşmesi niteliğindedir ve tüketici tarafından ilk kullanımında kontrol edildiği ve bu suretle ilk kullanımından itibaren cayma hakkının kullanılabileceği Tüketicinin Korunması hakkındaki kanunu’nda da kabul edilmiştir.
Cayma hakkının başlangıç tarihi devre mülkün teslimi ile birlikte hak sahibince kullanılmaya başladığı tarihtir. TKHK gereği tüketici 14 gün içerisinde cayma hakkını kullanabilir. Herhangi bir sebep belirtmek zorunda değildir. Taşınmaz görülmeden sözleşme imzalanmış ise bu süre taşınmazın görülmesi ile başlayacaktır. Cayma hakkı noter kanalıyla kullanılmalıdır.
Ayrıca henüz devre mülke konu taşınmazın inşaatı tamamlanmadan aidat alınmaması gerekir. İptal ile birlikte aidatların iadesi de istenebilir.
Sözleşme resmi şekil şartına tabidir. Tapuda şerh verilmek suretiyle yapılması gerekir. Satış vaadi şeklindeyse noter huzurunda düzenleme şeklinde yapılması gerekir. Bu şartlar geçerlilik şartıdır. Devre mülk sahibi bu şartlara uygun yapılmayan sözleşmenin iptalini isteyebilir. Ancak satıcı isteyemez. Çünkü TKHK kanun gereği satıcının bu istemi hakkın kötüye kullanılması teşkil eder.
Sözleşme konusu irtifak hakkı uygulamada devre mülk satış vaadi sözleşmesi ile geleceğe dönük olarak kurulmaktadır.
Henüz otel, tesis veya tatil yerlerinin projesi tamamlanmadığı halde devre mülk satış vaadi sözleşmesi ile gelecekte tamamlandığında yılın belirli tarihlerinde taşınmazın belirli bölümünde kişiye tatil imkânının sağlanacağı taahhüt edilmektedir. Satıcının inşaatı taahhüt ettiği şekilde ve sürede tamamlamayarak borcunu yerine getirmemiş olması ve temerrüde düşmüş olması durumunda devre mülk sahibi tarafından sözleşmenin iptali istenebilecektir.
Yargıtay kararları ve yönetmelik maddeleri gereği devremülk teslim tarihi en fazla 30 ay sonrası için belirlenebilmektedir. Aksi takdirde satıcının temerrüdü nedeniyle sözleşmenin iptali istenebilir. Satıcının inşaatı vaat ettiği şekilde yapmamış olması da iptal nedenidir.
Sözleşmeden kaynaklı ödemelerin senetle ödenmesi belirlenebilir ancak bu senet nama yazılı ve her taksit için ayrı düzenlenmelidir aksi türlü geçersiz kabul edilir ve sözleşmeden cayma ve sözleşmenin iptali ile bonoların da iptali ve geri verilmesi istenebilir.
Özetle devre mülk sözleşmesi;
- Cayma hakkının kullanılmasıyla,
- Resmi şekil şartına uyulmamış olmasıyla,
- Satıcının inşaatı taahhüt ettiği şekilde ve sürede tamamlayarak borcunu yerine getirmemiş olması ve temerrüde düşmüş olması ile
- Yönetmelik uyarınca sözleşmede bulunması gereken cayma hakkı ve fesih hakkına ilişkin düzenlemelerin bulunmaması sebebiyle iptal edilebilecektir.