Kovuşturmaya Yer Olmadığına Dair Karar Nedir? Nasıl İtiraz Edilir?
EPDK Lisans Sözleşmeleri Nelerdir? Lisans Nasıl Alınır? Hangi Hallerde Lisans İptal Edilir?
Makale Başlıkları
Kaçak Akaryakıt Nedir Yaptırımları Nelerdir
A. Genel Tanım:
Kaçak Akaryakıt Nedir Yaptırımları Nelerdir Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu bu konuyu düzenlerken ve yaptırıma tabi tutarken;
Kçk. Ptrl. Tspt. Ve Tsfy. Dair Usl. Ve Ess. Hkkn. Yön.’ten ve 5607 sayılı KMK’ndan faydalanır.
Kaçak akaryakıtı ve yaptırımlarını anlatmadan önce akaryakıtın tanımını yapmakta fayda vardır. İlgili yönetmeliğe göre akaryakıt; benzin türleri, nafta, gazyağı, jet yakıtı, motorin vefuel-oil türleri, biodizel ile ayrıca kurum tarafından belirlenen başkaca ürünlerdir.Kaçak Akaryakıt Nedir Yaptırımları Nelerdir
Bu bağlamda sayılan, akaryakıt diye tanımlanan maddelerin kaçakçılığı konumuzu oluşturmaktadır. Aynı zamanda kaçakçılık deyiminden ne anlaşılacağını da belirtmek gerekir, aynı yönetmelik tanımlar başlıklı madde 3’e göre;
kurumca belirlenen seviyede ulusal marker içermeyen akaryakıtı, yasal yollardan Türkiye’de serbest dolaşıma girdiği belgelendirilemeyen veya menşei belirsiz petrolü ve petrol ürünlerini, kurumdan izinsiz, akaryakıt haricinde kalan solvent, madenî ve baz yağ, asfalt, solvent nafta ve benzeri petrol ürünlerinden elde edilmiş akaryakıtı veya akaryakıta dönüştürmek maksadıyla kullanılan, bulundurulan akaryakıt haricinde kalan solvent, madenî ve baz yağ, asfalt, solvent nafta ve benzeri petrol ürünlerini,
5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanununa göre kaçak olan petrolü ve petrol ürünlerini, sıvı ya da gaz halindeki hidrokarbonlarla, hidrokarbon türevi olan yakıtları nakleden boru hatlarından ya da depolarından veya kuyulardan yasalara aykırı şekilde alınan petrolü ve ürünleri anlaşılır.
B. Suçla Korunan Hukuki Değer:
Akaryakıt kaçırıldığı, kanuna aykırı saklandığı gibi gerekçelerle yapılacak ihbarların mahiyeti de düzenlenmiştir. Hem dünyada hem de ülkemizde oldukça yaygın olan bir suçtur, özellikle ülkemizin sahip olduğu sınır komşularının akaryakıt rezervlerine sahip olması ve birçok terör örgütünün sınırımızda kümelenmiş olması bu suçun daha yaygın ve önlenemez boyutlara ulaşmasına sebebiyet vermiştir.
Yapılan bu kaçakçılık aynı zamanda bahsi geçen örgütlere de finansman olmaktadır, bununla birlikte haksız rekabete yol açmakta ve vergilendirmede adaletsizliklere yol açmaktadır. Bu suçun yaptırıma bağlanmasıyla korunan hukuki değerlere bakmak gerekirse, başlıca korunan değer kamu düzenidir, ekonomideki payı ve sağladığı maddi kazanç da göz önüne alındığında kamu düzeninin ekonomideki değerlerinin korunması amaçlanır.
Özellikle yasal olmayan yollarla yurda sokulan akaryakıt, hem kayıt dışı ekonomiyi besleyip piyasa dengesizliği yaratmakta hem de denetimsiz olarak piyasaya sürülen yakıt araçlara zarar vermekte, patlamalara sebep olmaktadır ve tüm bu sonuçların önlenmesi amaçlanır. Suçun fail ve mağduru açısından ise; fail herkes olabilmekte iken mağdur ise spesifik olmayan şekilde toplumun kendisidir.
İhbar ve ekiplerin çalışmaları sonucu ortaya çıkan bilgiler ışığında yönetilen operasyonlar sonucu ele geçirilen kaçak akaryakıt analiz edilerek tasfiyesi planlanır. Analiz sonuç raporuna göre rafineri proseslerine ve katalizelerine zarar verebileceği düşünülenler ilk madde olarak kullanılmak veya başkaca şekillerde değerlendirilmek için anlaşılacak bedel üzerinden satılır. Bu işlem Tasfiye İşleri Döner Sermaye İşletmeleri Genel Müdürlüğü tarafından yapılır ve müdürlü satışa giden masrafları kestikten sonra kalan tutarı ilgili il özel idaresine aktarır. Kaçak Akaryakıt Nedir Yaptırımları Nelerdir
C. Yaptırımları:
Yaptırımlarına gelinecek olunursa, 5607 sayılı KMK kaçakçılık suçları başlıklı madde 3’te durum düzenlenmiştir. Hem hapis hem de adli para cezası öngörülmüştür. Nitelikli haller ve etkin pişmanlık hükümleri de takip eden maddelerdedir.
Kaçak akaryakıtı gümrük işlemlerinden geçirmeksizin Türkiye’ye sokan kişi, 3 yıldan 10 yıla kadar hapis ve 20 bin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılır.
Ayrıca gümrük kapıları dışında ülkeye girerse verilen ceza 1\3’ünden yarısına kadar artırılır. Aynı zamanda eğer petrol fiyatları yüksek ise ceza yarısından 1 katına kadar artabilir.
Durumun vahameti ve sebep olduğu ağır sonuçlar gözetilerek teşebbüs hükümlerinin uygulanmaması uygun görülmüştür. Yani fail, teşebbüs aşamasında kalmış olsa dahi eylemi tamamlamışçasına ceza alır.
Kaçakçılık dışında kaçak ve yasa dışı şekilde akaryakıt üretmek de 2 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası ve 20 bin güne kadar adli para cezasıyla cezalandırılır. Ayrıca yaygın olarak 10 numara yağ diye bilenen akaryakıtı dönüştürülmüş petrol ürünleri de uygulamada kaçak akaryakıt olarak değerlendirilir.
D. Sonuç:
Tüm bu bilgiler ışığında sonuca gelecek olursak Türkiye uzun, kontrol edilmesi zor bir kara sınırına sahiptir.
Bu sınırda yaşayanların genelde akraba olması, yerleşim yerlerinin birbirine yakın olması ile birlikte bu yerlerinin rahatlıkla depo olarak kullanılmasına yol açmaktadır.
Bu bağlamda özellikle ülkemizin doğu sınırı kaçakçılık suçları için fırsat oluşturmaktadır. Aynı zamanda kaçakçılığın yoğun olarak yapıldığı bölgelerimizde de istihdam düşüklüğü ve ekonomik sıkıntılar, idari boşluklar orada yaşayan insanları kolay paraya ve dolayısıyla suça itmektedir.
Akaryakıt kaçakçılığının cezası da genel anlamda 1-5 yıl arasında hapis ve adli para cezasıdır. Yaptırımın Avrupa ülkelerine kıyasla az olduğu görülmektedir. Aynı zamanda yapılan değişiklikler sonucu akaryakıtın yurtdışından yasadışı yolla geliyor olması yurt içinde kaçakçılığın cezasından daha ağır yaptırıma bağlanmıştır.
Bunun sebebi de ülke içi kaçakçılığın çok daha kolay takip edilip, daha cüzi miktarlarda maddi kazançlara sebep olmasıdır. Kaçak Akaryakıt Nedir? Yaptırımları Nelerdir?
Yurtdışından kaçakçılığı yapılan yakıtta ise maddi kazancın çoğunlukla terör örgütlerine aktarılması daha zor ve maliyetli takibinin yapılmasıdır. Bu suç hem devletin büyük bir vergi kaybına hem de ülkede yaşayan kişilerin toplumsal huzuruna mal olmaktadır.
Önlenebilmesi kamu düzeni açısından büyük öneme sahiptir. Böyle bir durumda konusunda uzman bir ceza avukatından destek alınması hukuki menfaat açısından faydalı olacaktır.
Kaçak Akaryakıtın Tasfiyesi
Teknik düzenlemelere uygun olan el konulan kaçak akaryakıtın tasfiyesi; il özel idareleri, il özel idaresi bulunmayan yerde yatırım izleme ve koordinasyon başkanlıkları tarafından önce numune alınarak kamu kurum ve kuruluşlarının, mahalli idarelerin kullanımına bedelsiz tahsis edilmekte veya satışı gerçekleştirilerek teslim tutanağı ile beraber en yakın gümrük idaresine teslim edilmek suretiyle gerçekleşmektedir.
Kara, hava ve deniz hudut kapılarında el konulan kaçak akaryakıtın tasfiyesinde; numune alınarak, gümrüğe terk edilen veya terk edilmiş sayılan akaryakıtın tasfiyesinde ise numune alınmaksızın gümrük idarelerinin, gerektiği hallerde kamu kurum ve kuruluşları ile mahalli idarelerin de kullanımına bedelsiz tahsis edilmekte veya satışı yapılmaktadır. Satış bedelleri ilgili il özel idaresinin veya yatırım izleme ve koordinasyon başkanlığının bütçesine gelir olarak kaydedilmektedir.
Emsal Yargı Kararları
Yargıtay 7. Ceza Dairesi, E. 2010/8259 K. 2012/2432 T. 15.2.2012
Yerel mahkemece verilen hüküm temyiz edilmekle; başvurunun nitelik, ceza türü, süresi ve suç tarihine göre dosya okunduktan sonra gereği görüşülüp düşünüldü:
1- Suçtan doğrudan zarar görmeyen gümrük idaresinin davaya katılmasına karar verilmesi hukuken geçersiz olup, hükmü temyize hak vermeyeceğinden, gümrük idaresi adına Hazine vekilinin temyiz isteminin 5320 sayılı Yasa’nın 8/1. maddesi gereğince yürürlükte bulunan CMUK’nın 317. maddesi uyarınca REDDİNE,
2- 5271 sayılı CMK’nın 260/1. maddesi gereğince, katılan sıfatını alabilecek surette suçtan zarar görmüş bulunan Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’nun hükmü temyize hakkı bulunduğu gözetilerek;
a- Sanık Abdullah hakkında verilen beraat hükmüne ilişkin temyiz incelemesinde;
5015 sayılı Yasa’nın ek 5/1. maddesinde “Kaçak petrolü satışa arz eden, satan, bulunduran, bu özelliğini bilerek ticari amaçla satın alan veya saklayan kişi, iki yıldan beş yıla kadar hapis cezası ve yirmibin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılır. Kaçak petrolün ve kaçakçılıkta kullanılan suç araç ve gereçlerinin müsaderesine de hükmolunur” düzenlenmesi öngörülmüş olup,
sanığın aracında kullanmak için satın aldığını beyan ettiği, yönetimindeki kamyonun yakıt deposunda ele geçen dava konusu toplam 140 lt motorinin TÜBİTAK Enerji Enstitüsü’nde yaptırılan analizi sonucu belirlenen seviyede ulusal marker içermediği ve standarda uygun bulunmadığı bildirildiğine göre, sanığın suç konusu kaçak akaryakıtı ticari faaliyeti olan yük taşıma işinde kullandığı aracında sarfedecek olması nedeniyle anılan Yasa maddesi kapsamında kaçakçılık suçunun oluştuğu gözetilerek mahkumiyeti yerine, oluş ve dosya içeriğine uygun düşmeyen gerekçeyle yazılı şekilde hüküm kurulması,
b- Sanık Reşit hakkında kurulan hükme ilişkin temyizinde; 5271 sayılı CMK’nın 5560, 5728 ve 6008 sayılı Yasalar ile değişik 231. maddesinin 5, 6 ve 14. fıkralarında yapılan değişikler uyarınca hükmün açıklanmasının geri bırakılması uygulaması olanaklı olduğu halde, 5237 sayılı TCK’nın 7. maddesi gözetilerek, yasal koşullarının oluşup oluşmadığının sap-tanması ve sonucuna göre uygulama yapılması gerekirken yazılı şekilde hüküm tesisi, Yasaya aykırı, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu vekili ve sanık Reşit’in temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde görüldüğünden hükümlerin bu sebeplerden dolayı
5320 sayılı Yasa’nın 8/1. maddesi gereğince yürürlükte bulunan 1412 sayılı CMUK’nın 321. maddesi uyarınca (BOZULMASINA), 15.02.2012 günü oybirliğiyle karar verildi.
Yargıtay 7. Ceza Dairesi, E. 2015/6714 K. 2018/4652 T. 26.4.2018
Mahkemesi :Asliye Ceza Mahkemesi Suç : 5015 sayılı Yasaya aykırılık Hüküm : Beraat, müsadere, tasfiye.
Yerel mahkemece verilen hüküm temyiz edilmekle; başvurunun nitelik, ceza türü, süresi ve suç tarihine göre dosya okunduktan sonra Türk Milleti adına gereği görüşülüp düşünüldü;
Sanığın işyerindeki tank içerisinde kaçak akaryakıt olduğunun, kaçak akaryakıtların bir kısmının işyerindeki araçlarda kullanıldığının,
bir kısmının da dışarıdan gelen araçlara satıldığının ihbar edilmesi üzerine EPDK denetçileri ile yapılan kontrolde sanığın işyerindeki yaklaşık 24.000 litrelik bir adet tank içerisinde 21.590 litre(17.920 kilogram) kaçak akaryakıt ele geçen olayda;
sanığın dava konusu kaçak akaryakıtı fatura karşılığında satın aldığını beyan ederek 04.09.2012 tarihli, 80684 nolu, 17.500 litrelik motorin faturasını ibraz ettiği anlaşılmakla, ibraz edilen faturadaki miktarın ele geçen kaçak akaryakıt miktarını karşılamadığı, arada 4.090 litrelik fark bulunduğu, faturanın akaryakıtı temsil etmediği gibi,
İnönü Üniversitesi POL raporuna göre marker analizinin geçersiz bulunması da birlikte değerlendirildiğinde akaryakıtın tamamının kaçak olduğu gözetilerek sanığın atılı suçtan mahkumiyeti gerekirken dosya kapsamıyla örtüşmeyen gerekçeyle beraatine karar verilmesi,
Kabule göre de; Zile Sulh Ceza Mahkemesi’nin 20.09.2012 tarih, 2012/178 D.İş sayılı kararıyla tasfiyesine karar verildiği anlaşılan dava konusu kaçak akaryakıtın müsaderesine karar verildikten sonra tasfiye edilmişse tasfiye bedelinin hazineye irat kaydına karar verilmesi gerekirken imha suretiyle tasfiyesine karar verilmesi, Yasaya aykırı, katılan EPDK vekilinin temyiz itirazları bu itibarla yerinde görülmüş olduğundan
hükmün bu sebepten dolayı5320 sayılı Yasanın 8/1. maddesi gereğince yürürlükte bulunan 1412 sayılı CMUK’nun 321.maddesi uyarınca BOZULMASINA,
26.04.2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
Yargıtay 7. Ceza Dairesi, E. 2014/14734 K. 2015/9363 T. 16.2.2015
Mahkemesi :Asliye Ceza Mahkemesi Suç : Petrol kaçakçılığı Hüküm :
Beraat, iade. Yerel mahkemece verilen hüküm temyiz edilmekle; başvurunun nitelik, ceza türü, süresi ve suç tarihine göre dosya okunduktan sonra Türk Milleti adına gereği görüşülüp düşünüldü;
Sair temyiz itirazları yerinde değilse de; Davaya konu kaçak akaryakıt hakkında 21/11/2011 tarihinde tasfiye kararı verildiğinin anlaşılması karşısında, kaçak akaryakıt tasfiye edilmiş ise tasfiye bedelinin hazine adına irad kaydına, tasfiye edilmemiş ise 5015 sayılı Yasanın Ek 5. maddesi uyarınca müsaderesine karar verilmesi gerektiğinin gözetilmemesi,
Yasaya aykırı olup, katılan EPDK vekilinin temyiz itirazları bu nedenle yerinde görüldüğünden ve bu hususlar yeniden yargılamayı gerektirmediğinden, 5320 sayılı yasanın 8/1. maddesi gereğince yürürlükle bulunan
1412 sayılı CMUK.nun 322. maddesi uyarınca, hüküm fıkrasının 2. bendinde yer alan “Ele geçirilen akaryakıtın kaçak olması nedeniyle 5015 Sayılı yasanın ek 5. maddesinin 1. fıkrasının 2. cümlesi gereğince müsaderesine,” ibaresi çıkarılarak,
yerine “Davaya konu kaçak akaryakıt hakkında 21/11/2011 tarihinde tasfiye kararı verildiğinin anlaşılması karşısında, kaçak akaryakıt tasfiye edilmiş ise tasfiye bedelinin hazine adına irad kaydına, tasfiye edilmemiş ise 5015 sayılı Yasanın Ek 5.maddesi uyarınca müsaderesine” ibaresinin eklenmesi ve diğer kısımların aynen bırakılması suretiyle hükmün DÜZELTİLEREK ONANMASINA, 16/02/2015 günü oybirliğiyle karar verildi.
Faydalı Linkler:
- Lisansı İptal Edilen Petrol İstasyonu
- Sigara, Tütün Mamulleri ve Alkol Kaçakçılığı ve Cezası
- Haşhaş Ekimi ve Üretimi Nasıl Yapılır? Mevzuata Aykırılıkta Cezai Durum Nedir
- Petrol / Akaryakıt İstasyonlarında Yapılan Vergi Denetimleri ve Yaptırımları Nelerdir
- Tazminat Hukuku
