Boşanma Davası Nerede Açılır?
Makale Başlıkları
Boşanma Davası Nerede Açılır?
Türk Medeni Kanunu’nun ikinci bölümünde düzenlenen boşanma davası eşlerden birinin zina, hayata kast, pek kötü veya onur kırıcı davranış, suç işleme ve haysiyetsiz hayat sürme, terk, akıl hastalığı, evlilik birliğinin temelinden sarsılması sebeplerinden birini veya birkaçını ileri sürerek açabileceği evlilik birliğinin sonlandırılmasını esas alan dava türüdür. Evliliğin sonlandırılması ile hâkim yalnızca boşanmaya bakmaz. Hakim; boşanmaya ilişkin nafaka, tazminat, velayet, edinilmiş malların mülkiyetinin paylaştırılması, katılma payı alacaklarının belirlenmesi, ziynet alacaklarının özgülenmesi gibi birçok dava konusu hakkında da karar verebilmektedir. Niteliği itibariyle yenilik doğurucu bir dava olan ve evliliğin yasal olarak sona erdirilmesi manası taşıyan boşanma davası sürecinin yürütülmesinde tarafların hak kaybına uğramamaları amacıyla hukuki destek almaları ve avukat tarafından temsil edilmelerinde fayda olmakla birlikte eşler davayı kendileri de takip edebilmektedir.
Boşanma veya ayrılık davaları 4787 sayılı Aile Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yargılama Usullerine Dair Kanunun 4.maddesinde belirtildiği üzere Aile Mahkemelerinin görev alanına girmektedir. Aile Mahkemelerinin bulunmadığı yerlerde ise 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu gereği Asliye Mahkemeleri Aile Sıfatıyla görev yapmaktadırlar.
Boşanma Davasında Görevli ve Yetkili Mahkemenin belirlenmesinde TMK madde 168 gereği;
- Eşlerden birinin yerleşim yeri mahkemesi,
- Boşanma davası açılmadan önceki son 6 aydan beri oturdukları yer mahkemesi,
- Eşlerden birinin aile konutundan farklı bir yerleşim yeri daha varsa o yer mahkemesinde dava açılabilir. Ayrıca eşlerden biri diğerinin yerleşim yeri mahkemesinde de dava açabilir.
Mahkeme görev hususunu re’sen gözetirken yetki konusunda yetki itirazının davalı tarafından ileri sürülmesi gerekmektedir.
Avukat Yardımı Almak Zorunlu Mudur?
Boşanma davası Hukuk Muhakemeleri Usulü Kanununa tabidir. Bu sebeple çekişmeli hukuk yargısının tabi olduğu ilkeler doğrultusunda görülen bu davada duruşmanın gerekleri, taraflar arasında dilekçeler teatisi ve iddia ve savunmaların genişletilemeyeceği gözetildiğinde yargılamada bir avukat yardımı almak yerinde olacaktır. Zira bazen sürelere dikkat edilmemesi, İddia ve savların aleyhe olsa bile öne sürülerek istenen sonuçların alınamaması söz konusu olmaktadır. Bunun yanında anlaşmalı boşanma sağlanması durumunda yine avukat yardımı alınmadan hazırlanan protokollerde, geleceğe yönelik mal paylaşımı, velayet, nafaka vb. konularda feragat edilerek geri dönüşü olmayan zararlara uğranabilinmektedir.
Bu sebeplerle tavsiyemiz avukat yardımından faydalanmanız gerektiği yönündedir.
YARGITAY KARARI
-
T.C.YARGITAY 5. Hukuk Dairesi 08.11.2021 T., 2021/11556 E., 2021/12679 K.
MAHKEMESİ: Aile Mahkemesi
Boşanma istemine ilişkin olarak açılan davada Antalya 6. Aile Mahkemesi ile Ankara 18. Aile Mahkemelerince ayrı ayrı yetkisizlik kararı verilmesi nedeni ile dosyada son karar Bölge Adliye Mahkemelerinin faaliyete geçmesinden sonra verilmiş ise de iki farklı Bölge Adliye Mahkemesinin Yargı çevresinde kalan mahkemelerce karşılıklı olarak yetkisizlik kararı verilmiş olması ve 5235 sayılı Kanunun 36/3. maddesi gereğince Bölge Adliye Mahkemeleri hukuk dairelerinin görevinin yargı çevresi içerisinde bulunan adlî yargı ilk derece hukuk mahkemeleri arasındaki yetki ve görev uyuşmazlıklarını çözmek olduğundan yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü:
– KARAR –
dava, boşanma istemine ilişkindir.
Antalya 6. Aile Mahkemesince, tarafların son yerleşim yerinin Ankara olduğu, davacının ve davalının mernis adresinin Ankara ili olduğu gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
Ankara 18. Aile Mahkemesince ise, davacının boşanma davasını 25/07/2019 tarihinde açtığı, dava dilekçesinde belirtilen adresinin “… Mah. 208 Sok. … Apt. No:3 …/…” olarak belirtildiği, Antalya 6.Aile Mahkemesinin 15/02/2021 tarihli duruşmasında dinlenen davacı tanığı…’ın beyanlarından davacı kızının 15/06/2021 tarihinde Antalya’ya geldiği ve o tarihten itibaren Antalya’da ikamet ettiğin anlaşıldığı, davacının sürekli kalma niyeti ile aile evine gittiği ve hayatını burada devam ettireceği gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
TMK’nın 168. maddesinde “Boşanma veya ayrılık davalarında yetkili mahkeme, eşlerden birinin yerleşim yeri veya davadan önce son defa altı aydan beri birlikte oturdukları yer mahkemesidir.” hükmüne yer verilmiş olup boşanma davalarında yetki kesin değildir.
Somut olayda; davacı tarafından Antalya 6. Aile Mahkemesinde dava açılarak dava dilekçesinde “…Mah. 208 Sok. … Apt. No:3 …/…” adresinin bildirildiği, 07/09/2019 tarihinde taşınma nedeniyle MERNİS adresini değiştirerek anılan adresi mernis adresi olarak tescil ettirdiği, dosya kapsamından davacının sürekli kalma niyeti ile aile evine gittiği ve hayatını burada devam ettireceği anlaşılmaktadır. Bu durumda uyuşmazlığın Türk Medeni Kanunu’nun 168. maddesi gereğince yetkili olan Antalya 6. Aile Mahkemesinde Görülüp, sonuçlandırılması gerekmektedir.
Yukarıda açıklanan nedenlerle; 6100 sayılı HMK’nın 21 ve 22. maddeleri gereğince Antalya 6. Aile Mahkemesinin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE,08/11/2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.
-
T.C.YARGITAY 5. Hukuk Dairesi 01.11.2021 T., 2021/6967 E., 2021/12339 K.
ÖZET: Somut olayda; davanın açılması sırasında seçim hakkı davacı tarafta olup birden fazla yetkili mahkemenin bulunması halinde davacı dilediği yetkili yerde davasını açabilir. UYAP üzerinden yapılan araştırmada davacının yerleşim yeri adresinin “Yukarı Bahçelievler Mah…. Çankaya/Ankara” olduğu, eldeki davada davacının seçim hakkını kullanarak boşanma davasını yerleşim yerinde açtığı anlaşılmaktadır. Bu durumda uyuşmazlığın Türk Medeni Kanunu’nun 168. Maddesi gereğince yetkili olan Ankara 13. Aile Mahkemesi’nde görülüp, sonuçlandırılması gerekmektedir.
(5235S.K.m. 36) (4721S.K.m. 168) (6100S.K.m. 6) (5490S.K.m. 7)
Boşanma istemine ilişkin olarak açılan davada Ankara 13. Aile Mahkemesi ve Kulu Asliye Hukuk(Aile Mahkemesi sıfatıyla) Mahkemelerince ayrı ayrı yetkisizlik kararı verilmesi nedeni ile dosyadan son karar bölge adliye mahkemelerinin faaliyete geçmesinden sonra verilmiş ise de iki farklı bölge adliye mahkemesinin yargı çevresinde kalan mahkemelerce karşılıklı olarak yetkisizlik kararı verilmiş olması ve 5235 sayılı Kanunun 36/3. maddesi gereğince bölge adliye mahkemeleri hukuk daireleri görevinin yargı çevresi içerisinde bulunan adlî yargı ilk derece hukuk mahkemeleri arasındaki yetki ve görev uyuşmazlıklarını çözmek olduğundan yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü:
Ankara 13. Aile Mahkemesince, UYAP üzerinden celp edilen tarafların geriye dönük adres kayıt beyanlarında davanın açıldığı tarihten önce davacının adresinin 2013 yılında Şereflikoçhisar/Ankara Olduğu, daha sonra davanın açıldığı tarihe yakın bir tarihte mernis adresinin Ankara’ya alındığı, davacı vekilinin dava dilekçesinde davacının yurt dışında ikamet ettiğini ve yurtdışında çalıştığını beyan ettiği, davacının ve davalının da evlendikten sonra yurt dışında oturacaklarını beyan ettiği, Ankara’da yerleşme niyeti ile oturulmadığı, davalı…’ın Konya İli, Kulu İlçesi, adresinde yaşadığı, tarafların son 6 aydan beri oturdukları yerleşim yeri olmaması nedeni ile bu konuda kolluk araştırması yapılmamış, tarafların duruşmada yetki itirazı konusunda delil ve tanık bildirmeyecekleri beyan ettikleri görülerek davacının her ne kadar mernis adresi Ankara olarak gözükse de yerleşim yerinin yurtdışı olduğu ve bu durumda davanın yetkisiz mahkemede açıldığı gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
Kulu Asliye Hukuk (Aile Mahkemesi sıfatıyla) Mahkemesince, UYAP üzerinden alınan tarafların adres bilgilerine göre davanın açıldığı tarih olan 10/02/2020 tarihinde davacının adresinin Çankaya/Ankara olduğu anlaşılmıştır. “Türk Medeni Kanununun 168. maddesinde “boşanma ve ayrılık davalarında yetkili mahkeme, eşlerden birinin yerleşim yeri veya davadan önce son defa altı aydan beri birlikte oturdukları yer mahkemesi” olduğu açıklanmıştır. Kanunun açık ifadesinden de anlaşılacağı üzere boşanma ve ayrılık davalarının kadının yerleşim yeri mahkemesinde de açılması olanaklıdır.
6100sayılıYasa’nın6/2.maddesindekiyerleşimyerinin4721sayılıTürkMedeniKanunHükümlerinegöre belirleneceği düzenlenmiştir. Türk Medeni Kanunu uyarınca kişinin sürekli yerleşmek niyetiyle oturduğu yer onun yerleşim yerine karinedir. 29/04/2006 tarihinde yürürlüğe giren 5490 sayılı NüfusHizmetleriKanununun7/gmaddesinegörekişilerinyerleşimyeriadreslerininnüfusailekütüklerindebulunması zorunludur. Bu kanununa dayanılarak çıkarılan ve 15/08/2007 tarihinde yürürlüğe giren Adres Kayıt Sistemi Yönetmeliğine göre, yerleşim yeri adreslerinin tutulmasında kişilerin yazılı beyanı esas alınır. Aynı Yönetmeliğin 13/1. maddesi uyarınca adres beyan formundaki bilgiler aksi sabitoluncayakadargeçerlidir.Getirtilenkayıtlardandavacınınadresinin Yukarı Bahçelievler Mah…Çankaya/Ankaraolduğu,yetkiliMahkemeniniseAnkaraAileMahkemeleriolduğugerekçesiyleyetkisizlik kararı verilmiştir.
TMK’nın 168. maddesinde “Boşanma veya ayrılık davalarında yetkili mahkeme, eşlerden birinin yerleşim yeri veya davadan önce son defa altı aydan beri birlikte oturdukları yer mahkemesidir. “hükmüne yer verilmiş olup boşanma davalarında yetki kesin değildir.
Somut olayda; davanın açılması sırasında seçim hakkı davacı tarafta olup birden fazla yetkili mahkemenin bulunması halinde davacı dilediği yetkili yerde davasını açabilir. UYAP üzerinden yapılan araştırmada davacının yerleşim yeri adresinin “Yukarı Bahçelievler Mah… Çankaya/Ankara” olduğu, eldeki davada davacının seçim hakkını kullanarak boşanma davasını yerleşim yerinde açtığı anlaşılmaktadır. Bu durumda uyuşmazlığın Türk Medeni Kanunu’nun 168. Maddesi gereğince yetkili olan Ankara 13. Aile Mahkemesi’nde görülüp, sonuçlandırılması gerekmektedir.
Yukarıda açıklanan nedenlerle; 6100 sayılı HMK ’nın 21 ve 22. maddeleri ile 5235 sayılı Kanunun 36/3. maddesi gereğince Ankara 13. Aile Mahkemesinin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE, 01/11/2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.