Tesis Güvenlik Belgesi Nedir?
Makale Başlıkları
Tesis Güvenlik Belgesi Nedir
“Tesiste Güvenlik Belgesi” başlığı altında Türkiye’de işletmelerin güvenliği sağlamak ve yasal gereklilikleri yerine getirmek amacıyla almaları gereken belge, Tesis Güvenlik Belgesi olarak adlandırılmaktadır. Bu belge, ilgili işletmenin güvenlik önlemlerini yerine getirerek çalışanlarının ve ziyaretçilerinin güvenliğini sağladığını kanıtlamaktadır.
Tesis Güvenlik Belgesi, işletmelerin özel güvenlik şirketleri veya güvenlik birimleri tarafından denetlenmekte ve gerekli şartları sağladıklarında verilmektedir. Bu belge, işletmenin fiziksel güvenlik önlemlerini, personel güvenliği, güvenlik ekipmanlarını ve acil durum planlarını içeren bir değerlendirme sürecini kapsamaktadır.
Tesis Güvenlik Belgesi, işletmelere güvenlik standartlarını karşıladıklarını kanıtladıkları için önemli bir belgedir. Bu belgeyi almak için işletmelerin güvenlik protokollerini gözden geçirmesi, eksiklikleri gidermesi ve gerekliliklere uygunluğunu kanıtlaması gerekmektedir. Tesiste Güvenlik Belgesi, işletmelerin güvenlik standartlarını yükseltmelerine, personel ve müşterilerin güvenliğini sağlamalarına ve yasal gerekliliklere uygunluğunu kanıtlamalarına yardımcı olmaktadır.
Özellikle güvenlik önlemlerinin ön planda olduğu sektörlerde, Tesis Güvenlik Belgesi işletmeler için rekabet avantajı sağlamaktadır. Bu belge, müşterilere ve iş ortaklarına işletmenin güvenliği konusunda güvence vermektedir. Ayrıca, güvenlik denetimlerinden geçmiş ve belge almış bir işletme, yasal mevzuatlara uyum sağlamış olduğunu da göstermektedir.
Sonuç olarak, Tesis Güvenlik Belgesi, işletmelerin güvenlik standartlarını yükseltmelerine, güvenliği sağlamalarına ve yasal gereklilikleri karşılamalarına yardımcı olan önemli bir belgedir. Bu belge, işletmelere güvenilirlik ve rekabet avantajı sağlamaktadır. Ancak, her işletme için gereklilikler ve süreçler farklılık gösterebilir, bu nedenle belgenin alınması için ilgili mevzuatın takip edilmesi ve yetkili kuruluşlarla iletişime geçilmesi önemlidir.
Tesis Güvenlik Belgesi Çeşitleri Nelerdir?
Savunma Sanayiinin yaptığı Ar-Ge çalışmaları ve projeleri ordu ve devlet güvenliği açısından gizli bilgi ve belgeler içerdiğinden büyük bir önem arz etmektedir. Dolayısıyla Savunma Sanayii Kanununda bunlara ilişkin olarak bazı zorunluluklar öngörülmüştür.
Bunlara Kişi Güvenlik Belgesi ve Tesis Güvenlik Belgesi örnek olarak verilebilir. Bu kanunun 3/e fıkrasında Tesis Güvenlik Belgesi; bir tesiste bulunan gizlilik dereceli belge, bilgi , proje ve malzemenin fiziki güvenliklerinin sağlanması amacıyla, tesisin bulunduğu yer ve çevre şartları ile maruz kalabileceği iç ve dış tehditler göz önünde bulundurularak projelendirilmiş olan koruma önlemlerinin uygun bulunduğunu belirten belgeyi, ifade etmektedir.
Tesis Güvenlik Belgesi, Milli Tesis Güvenlik Belgesi ve NATO Tesis Güvenlik Belgesi olmak üzere iki çeşittir. Yalnızca Milli Savunma Bakanlığı(MSB) ’nın açtığı ihalelere katılmak isteyen firmaların Tesis Güvenlik Belgesi alması gerekir. NATO ihalelerine katılmak isteyen firmalar ise NATO Tesis Güvenlik Belgesi almak zorundadır.
Hangi Tesisler Tesis Güvenlik Belgesi Almak Zorundadır?
Savunma Sanayii Milli Güvenlik Makamından gizlilik derecesi olan belge, bilgi, proje veya malzemeye erişebilmeyi gerektiren savunma sanayii projelerinin uygulanacağı tesis veya yer için
“Tesis Güvenlik Belgesi” alınması zorunludur. Ayrıca yürürlükte olan NATO Güvenlik Talimatı, NATO ile ilgili faaliyet gösteren kuruluşların Tesis Güvenlik Belgesi almak zorunda olduğunu vurgulamaktadır.
Örneğin, Kontrole Tabi Listede yer alan bir malzeme üretilmek isteniyorsa, savunma sanayii konusunda danışmanlık hizmeti verilmek isteniyorsa, Kontrole Tabi Listede yer alan malzemenin ithal veya ihraç edilmesini sağlamak amacıyla İthalat İhracat İzin Belgesi alınmak isteniyorsa, savunma sanayi firmasında geçici veya kalıcı olarak çalışan personele Kişi Güvenlik Belgesi alınmak isteniyorsa Tesis Güvenlik Belgesinin alınması gerekir.
Tesis Güvenlik Belgesi Tüm Tesisi Kapsar mı?
Tesis Güvenlik Belgesinin tüm tesis alması zorunluluk değildir. Tesisin tamamına alınacağı gibi bir bina için ya da bir binanın bir katı için de Tesis Güvenlik Belgesi alınabilir fakat alanın asgari alanı 100 m2 olmalıdır.
Ayrıca firmanın binanın maliki olma zorunluluğu yoktur, kiracı da olunabilir. Fakat belirtmek gerekir ki, Kişisel Güvenlik Belgesi talep edilen adreste başka bir şirket bulunmamalıdır. Böyle bir durum varsa diğer firmanın başka adrese taşınması talep edilir.
Tesis Güvenlik Belgesi Nereden ve Nasıl Alınır?
Kişi güvenlik belgesi ile tesis güvenlik belgesinin başvurusu Savunma Sanayii Güvenliği Yönetmeliği’nde birlikte ele alınmış; bu belgelerden birine yapılacak başvurunun değerlendirilmesi için diğerine de başvuruda bulunma şartı aranmaktadır (SSGY. m.17/f.4 ve m.20/f.5).
Tesis Güvenlik Belgesini düzenleme yetkisine sahip makamlar belgenin çeşidine göre değişmektedir.
Savunma Sanayii Güvenliği Yönetmeliğinin 5.maddesine göre milli gizlilik dereceli belge talebinde bulunulacak ve yetkili makam Savunma Sanayii Milli Güvenlik Makamıdır. Savunma Sanayii Milli Güvenlik Makamı MSB adına Tetkik Dairesi Başkanlığıdır.
Anılan yönetmeliği 4.maddesine göre NATO’yu ilgilendiren projelerle ilgili olarak talepte bulunulan NATO Tesis Güvenlik Belgesini düzenleme yetkisi Dışişleri Bakanlığı Uluslararası Güvenlik İşleri Genel Müdürlüğü bünyesinde kurulmuş Kuzey Atlantik Antlaşması Teşkilâtı Merkez Kurulu Başkanlığındadır.
Tesis Güvenlik Belgesi başvurusu, kuruluş tarafından talepte bulunulan Tesis Güvenlik Belgesinin gizlilik derecesi ve faaliyette bulunulacak tesisin fiziki yerleşim durumu belirtilerek, bahsedilen yönetmelikte belirtilen belgelerden oluşan dosya ile birlikte belgeyi düzenlemeye yetkili makama yapılır. Gerekli belgeler NATO Tesis Güvenlik Belgesi ve Milli Tesis Güvenlik Belgesi açısından farklılık göstermez.
Güvenlik Soruşturmasının Durumu Nedir?
Savunma Sanayii Güvenliği Yönetmeliğinin 20.maddesine göre Kuruluşlara Tesis Güvenlik Belgesi verilebilmesi için; şahıs şirketi statüsündeki kuruluşların hissedarların tamamı, anonim şirket (A.Ş) statüsündeki kuruluşların ise ortaklarından, gizlilik dereceli bilgi, belge ve malzemeye erişmesine yönetim kurulu kararıyla izin verilen hissedarlar ile bu şirketlerin yönetim kurulu üyeleri, genel müdür ve genel müdür yardımcıları ile gizlilik dereceli bilgi, belge ve malzemeye erişmesi muhtemel personeli için yaptırılacak güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasının olumlu sonuçlanması zorunludur.
Güvenlik soruşturması sonucuna göre verilecek olan Tesis Güvenlik Belgesi en fazla beş (5) yıl için geçerlidir.
Milli/ NATO Tesis Güvenlik Belgelerinin Düzenlenmesi ve Denetimi Nasıl olur?
Tesis Güvenlik Belgesi, Savunma Sanayii Güvenliği Yönetmeliğinin 22.maddesine göre aşağıda belirtilen hususlara göre verilir.
Savunma Sanayii Milli Güvenlik Makamınca, başvuru bilgi ve belgelerinin alınmasının ardından yapılan inceleme sonucunda, varsa belirlenen eksiklikler Kuruluşa bildirilir. Belirlenen eksiklikleri üç ay içinde gidermeyen Kuruluşun başvurusu iptal edilir ve Kuruluşa bilgi verilir.
Yapılan inceleme sonucunda herhangi bir olumsuzluk veya eksiklik olmadığının belirlenmesinin ardından kuruluşa ait tesis, Savunma Sanayii Millî Güvenlik Makamı tarafından yapılacak planlamaya uygun bir tarihte Denetim Heyetince denetlenir.
Tesiste yapılan denetimde; Savunma Sanayii Milli Güvenlik Makamı tarafından belirlenen kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığı, Kuruluş tarafından hazırlanan Tesis Özel Güvenlik El Kitabında yer alan hususların uygulanıp uygulanmadığı kontrol edilerek denetim raporu düzenlenir.
Denetim raporunun olumlu olması durumunda; her iki tarafça da imzalanan protokol, Kuruluş tarafından hazırlanan ve Savunma Sanayii Milli Güvenlik Makamı tarafından onaylanan Tesis Özel Güvenlik El Kitabı ile birlikte kuruluşa gönderilir. Tesis Güvenlik Belgesi tanzimi ile ilgili olarak protokolde belirtilen hususların sağlanmasının ardından, milli gizlilik dereceli Tesis Güvenlik Belgesi Savunma Sanayii Milli Güvenlik Makamı tarafından düzenlenerek, kuruluşa gönderilir.Tesi
Yapılan denetim sonucu
Yapılan denetim sonucu düzenlenen raporun olumlu olması durumunda, Kuzey Atlantik Antlaşması Teşkilatı Merkez Kurulu Başkanlığına denetim raporu gönderilerek bilgi verilir. Kuzey Atlantik Antlaşması Teşkilatı Merkez Kurulu Başkanlığı tarafından, NATO gizlilik dereceli Tesis Güvenlik Belgesi düzenlenerek ilgili kuruluşa gönderilir ve Savunma Sanayii Millî Güvenlik Makamına bilgi verilir.
Denetim sonucunun olumsuz olması durumunda; kuruluşa ait tesiste yapılan denetimde belirlenen ve denetim raporunda belirtilen eksiklikler, kuruluşa yazılı olarak bildirilir ve belirtilen eksikliklerin tamamlanması için kuruluşa altı aya kadar süre verilir. Kuruluş tarafından, denetim esnasında tespit edilen eksikliklerin tamamlandığının yazılı olarak Savunma Sanayii Millî Güvenlik Makamına bildirilmesinin ardından, tesis, Savunma Sanayii Millî Güvenlik Makamınca yapılacak planlamaya uygun bir tarihte ikinci kez denetlenir. İkinci kez yapılan denetim sonucunun olumlu olması durumunda; Yönetmelikte düzenlenen hükümler çerçevesinde gerekli işlemler yapılır.
İlk denetim sonucunda belirlenen ve kuruluşa yazılı olarak bildirilen eksikliklerin, Kuruluş tarafından, Savunma Sanayii Millî Güvenlik Makamınca belirtilen süre içerisinde tamamlandığının yazılı olarak bildirilmemesi ya da tesiste yapılan ikinci denetimin de olumsuz sonuçlanması durumunda başvuru iptal edilir. Tesis Güvenlik Belgesi başvurusu iptal edilen kuruluş tarafından, altı ay geçmeden aynı tesis için yeniden başvuruda bulunulamaz.
Tesis Güvenlik Belgesi verilen kuruluş, Savunma Sanayii Milli Güvenlik Makamı tarafından yılda en az bir defa olmak üzere haberli ya da habersiz ara denetime tabi tutulur.
Yapılacak ara denetimde eksik bulunan hususlar yazılı olarak kuruluşa bildirilir. Söz konusu eksikliklerin en geç üç ay içerisinde tamamlanarak sonucun Savunma Sanayii Milli Güvenlik Makamına bildirilmemesi veya bildirim sonucunda yapılacak doğrulama denetiminde eksikliklerin devam ettiğinin tespit edilmesi halinde Savunma Sanayii Milli Güvenlik Makamı tarafından, kuruluşa ait Tesis Güvenlik Belgesi iptal edilir. Kuruluş, Tesis Güvenlik Belgesi iptal edilen tesis için altı ay dolmadan yeniden başvuru yapamaz.
Tesis Güvenlik Belgesi Nedir İptalini Gerektiren Sebepler Nelerdir?
Savunma Sanayii Yönetmeliğinin 22. maddesinde Tesis Güvenliği iptal edilecek durumlar belirlenmiştir. Anılan maddeye göre:
- Kuruluşun, milli güvenlik, kamu düzeni ve genel sağlık bakımından sakınca doğuran hâllerinin tespit edilmesi,
- Kuruluşa ait tesisin yerinin veya adresinin değiştirilmesi, tasfiyesi, kuruluşun iflâs etmesi veya tüzel kişiliğinin değişmesi,
- Savunma sanayii alanındaki herhangi bir gizlilik dereceli bilgi, belge ve malzeme ya da gizlilik dereceli projenin uygun Kişi Güvenlik Belgesi bulunmayan şahıslara ya da Tesis Güvenlik Belgesi olmayan kuruluşlara verildiğinin veya açıklandığının tespit edilmesi.
- Kontrole Tâbi Listede yer alan malzemenin, diğer ülkelere ya da gerçek kişilere ve özel hukuk tüzel kişilerine izinsiz olarak satışı veya bunlara ait teknoloji transferi yapıldığının tespit edilmesi,
- Tesiste, tesis güvenliğini etkileyen grev veya lokavt hareketleri olduğunun tespit edilmesi,
- Tesis Güvenlik Belgesi ile belgelendirilen tesiste, basın ve yayım organları vasıtasıyla, Savunma Sanayii Millî Güvenlik Makamının izni olmaksızın çekim ve tanıtım yapılması,
- Kuruluşun tüzel kişiliğinde, sermaye yapısında ve ortaklık durumunda değişiklik olması halinde, değişikliği takip eden bir ay içinde Savunma Sanayii Millî Güvenlik Makamına bilgi verilmemesi,
- Kuruluşun Tesis Güvenlik Belgesi ile belgelendirilen tesisinde, bir veya birden fazla farklı tüzel kişiliğin konuşlanması ve aynı adresin farklı tüzel kişilikler ile paylaşılması gibi nedenler iptal nedeni oluşturur.
Tesis Güvenlik Belgesinde İdarenin Sorumluluğu Nedir?
Tesis Güvenlik Belgesinin düzenlenmesi, belge talep edilmesi işlemlerinin sürüncemede bırakılması, belgenin iptali gibi işlemler birer idari işlem niteliğindedir. Anayasanın 125.maddesine istinaden idarenin her türlü işlemlerine karşı yargı yolu açık olması sebebiyle bu işlemlere karşı da görevli ve yetkili mahkemelerde yargı yoluna gidilebilir.
İdari işlemlerin icrai nitelik taşıması sebebiyle 60 gün içerisinde yürütme işleminin durdurulması ve işlemin iptali talep edilmelidir. Konu ile ilgili yaşanan hukuki sorunlarda süreç belgenin özel nitelik taşımasından dolayı alanında uzman idare avukatlarının yardımı alınarak yürütülmelidir.
Yargıtay Kararları
Danıştay Kararı – 13. D., E. 2020/969 K. 2020/2209 T. 22.9.2020
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi’nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin işin gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
…Müdürlüğü tarafından 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 3/b maddesi kapsamında 19/09/2019 tarihinde açık ihale usulü ile … ihale kayıt numaralı “1 Adet Çok İstasyonlu Dikey Mermi Tezgah Alımı” ihalesi gerçekleştirilmiştir.
İhaleye katılan altı firmanın evraklarını tam olarak sunduğu ve kamu ihalelerine katılmaktan yasaklı olmadığı tespit edilmiştir. Fiyat yönünden yapılan değerlendirmede …Ltd. Şti. ve davacının teklifleri aşırı düşük bulunduğundan İdari Şartname’ye göre 24/09/2019 tarihinde aşırı düşük fiyat sorgulama yazısı gönderilerek iki firmadan açıklama istenmiştir. Her iki firmanın açıklamaları İhale Komisyonunca uygun bulunmuştur.
Ancak …Müdürlüğünden gelen yazıda, davacı firmanın üretim izin belgesi ve tesis güvenlik belgesinin güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması sonucu iptal edildiği bilgisi verilmiştir. Bunun üzerine 4734 sayılı Kanun’un 11/g maddesi uyarınca davacı firmanın geçici teminatı gelir kaydedilmeden teklifi değerlendirme dışı bırakılmış, ihale ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi …Ltd. Şti. uhdesinde bırakılmıştır.
Teklifi değerlendirme dışı bırakılan davacı şirket tarafından yapılan itiraz başvurusunun 08/11/2019 tarihinde reddi üzerine bakılan dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın “Anayasa Mahkemesinin kararları” başlıklı 153. maddesinde, Anayasa Mahkemesi kararlarının kesin olduğu; Mahkeme tarafından iptaline karar verilen hükümlerin, iptal kararlarının Resmî Gazete’de yayımlandığı tarihte yürürlükten kalkacağı; kararların yasama, yürütme ve yargı organlarını, idare makamlarını, gerçek ve tüzel kişileri bağlayacağı kurala bağlanmıştır.
Davalı MKEK Genel Müdürlüğü’nün Mal ve Hizmet Alımları Yönetmeliği’nin atıfta bulunduğu 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İhaleye katılamayacak olanlar” başlıklı 11. maddesinde, “Aşağıda sayılanlar doğrudan veya dolaylı veya alt yüklenici olarak, kendileri veya başkaları adına hiçbir şekilde ihalelere katılamazlar: … g) Terör örgütlerine iltisakı yahut bunlarla irtibatı olduğu Emniyet Genel Müdürlüğü tarafından bildirilen gerçek ve tüzel kişiler ile bu kapsamda olduğu Millî İstihbarat Teşkilatı Müsteşarlığı tarafından bildirilen yurt dışı bağlantılı gerçek ve tüzel kişiler…” kuralı yer almıştır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Mahkeme kararının, davacının ihale uhdesinde bırakılan dava dışı firma hakkında sunduğu itiraz dilekçesindeki iddialar incelenmeksizin başvurusunun reddi yönünden işlemin iptaline ilişkin kısmında hukukî isabetsizlik bulunmamaktadır.
Dava konusu işlemin davacı şirketin teklifinin değerlendirme dışı bırakılmasına yönelik kısmı yönünden;
13/02/2020 tarih ve 31038 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Anayasa Mahkemesi’nin 14/11/2019 tarih ve E:2018/90 K:2019/85 sayılı kararıyla, 4734 sayılı Kanun’un 11. maddesinin birinci fıkrasına eklenen (g) bendinin, Anayasa’ya aykırı olduğu gerekçesiyle iptaline karar verilmiştir.
Dairemizin 22/06/2020 tarihli ara kararıyla, davalı idareden, davacı şirketin teklifinin değerlendirme dışı bırakılmasının gerekçesinin, …Başkanlığı’nın …tarih ve … sayılı işlemi ile Üretim İzin Belgesi ve Tesis Güvenlik Belgesi’nin iptal edilmesi mi, yoksa 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 11. maddesinin (g) bendinde yer alan kural mı olduğu sorulmuş olup, 28/07/2020 tarihinde kayda giren cevapta, davacının teklifinin 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 11. maddesinin (g) bendi uyarınca değerlendirme dışı bırakıldığı bildirilmiştir.
Bu itibarla, yargılama sırasında anılan kuralın Anayasa Mahkemesi kararıyla iptal edilmiş olması karşısında, Anayasa’ya aykırı bulunarak iptal edilen 4734 sayılı Kanun’un 11. maddesinin birinci fıkrasının (g) bendine istinaden verilen davanın reddi yönündeki İdare Mahkemesi kararının bu kısmında hukukî isabet bulunmamaktadır.
Öte yandan, her ne kadar Anayasa Mahkemesi’nce iptal edilen kural uyarınca davalı idarece işlem tesis edilemeyecek ise de, tespit edilecek başkaca sebeplerden dolayı teklifin değerlendirme dışı bırakılıp bırakılmayacağının ayrıca değerlendirilerek sonucuna göre işlem tesis edilebileceği ise kuşkusuzdur.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
- Davalının temyiz isteminin reddine,
- …İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:.. sayılı kararının, davacının ihale uhdesinde bırakılan dava dışı firma hakkında sunduğu itiraz dilekçesindeki iddialar incelenmeksizin başvurusunun reddi yönünden işlemin iptaline ilişkin kısmında, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinde sayılan bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından anılan Mahkeme kararının bu kısmının ONANMASINA,
- Davacının temyiz isteminin kabulüne;
- …İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının, dava konusu işlemin davacı şirketin teklifinin değerlendirme dışı bırakılmasına yönelik kısmı yönünden davanın reddine dair kısmının 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesi uyarınca BOZULMASINA,
- DAVA KONUSU İŞLEMİN BU KISMININ DA İPTALİNE,
- Ayrıntısı aşağıda gösterilen davacının ilk derece ve temyiz yargılama giderleri toplamı …-TL ile Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca …-TL vekâlet ücretinin davalı idareden alınarak davacıya verilmesine; davalının temyiz yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına;
- Posta giderleri avansından artan tutarın taraflara ve istemi hâlinde kullanılmayan …-TL + …-TL yürütmeyi durdurma harçlarının davacıya iadesine,
- Dosyanın anılan Mahkeme’ye gönderilmesine,
- 2577 sayılı Kanun’un 20/A maddesinin ikinci fıkrasının (i) bendi uyarınca kesin olarak (karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere), 22/09/2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
Faydalı Linkler:
- Kişi Güvenlik Belgesi (KGB) Nedir? Kişi Güvenlik Belgesi Çeşitleri
- Mirasçılık Belgesi
- Güvenlik Soruşturması Teklifi
Tüm detaylı bilgiler için iletişim sayfamızdan bizlere ulaşabilir ve hukuki danışmanlık alabilirsiniz.