Devlet Memurlarının Yer Değiştirme Suretiyle Atanmaları
Makale Başlıkları
Devlet Memurlarının Yer Değiştirme Suretiyle Atanmaları
Devlet memurları, kamu kurum ve kuruluşlarında görev yapan kişilerdir. Bu kişilerin atanma ve yer değiştirme süreçleri, Devlet Memurları Kanunu ve ilgili yönetmeliklerle düzenlenmiştir. Bu makalede, devlet memurlarının yer değiştirme suretiyle atanma süreçleri ayrıntılı olarak incelenecektir.
Devlet memurlarının yer değiştirme suretiyle atama süreçleri, karmaşık ve dikkatli bir şekilde yürütülmesi gereken süreçlerdir. Bu süreçlerde, ilgili mevzuat hükümlerinin dikkatli bir şekilde uygulanması ve memurların hak ve menfaatlerinin korunması önemlidir.
Yer değiştirme Suretiyle Atama
Devlet memurlarının yer değiştirme suretiyle atamaları, kadro durumu, sağlık durumu, uzmanlık alanı, kıdemi ve atanacağı bölgenin ihtiyaçlarına göre yapılır. Devlet Personel Başkanlığı Kalkınma Planı’nda altı farklı hizmet bölgesi belirlenmiştir.
1.Bölge: Adana, Ankara, Bursa, Gaziantep, İçel, İstanbul, İzmir, Kocaeli.
2.Bölge: Aydın, Balıkesir, Çanakkale, Denizli, Edirne, Kayseri, Tekirdağ, Konya, Manisa, Muğla, Sakarya, Antalya, Hatay, Zonguldak, Eskişehir, Yalova.
3.Bölge: Afyonkarahisar, Bilecik, Bolu, Burdur, Düzce, Giresun, Isparta, Kütahya, Ordu, Osmaniye, Rize, Samsun, Kırklareli, Trabzon, Uşak, Bartın, Karabük, Kırıkkale.
4.Bölge: Amasya, Çankırı, Çorum, Kastamonu, Kırşehir, Nevşehir, Niğde, Sinop, Tokat, Yozgat, Aksaray, Karaman, Kilis.
5.Bölge: Artvin, Elazığ, Erzincan, Erzurum, Kahramanmaraş, Malatya, Sivas, Şanlıurfa, Diyarbakır.
6.Bölge: Adıyaman, Ağrı, Bingöl, Bitlis, Hakkâri, Kars, Mardin, Muş, Siirt, Tunceli, Ardahan, Iğdır, Batman, Şırnak, Gümüşhane, Bayburt, Van.
Bu atamalar hizmet gereği olabileceği gibi kişinin isteği üzerine sağlık nedenlerine bağlı olarak değişime uğrayabilecektir.
Sağlık Nedeni ile Yapılabilecek Atamalar
Sağlık nedeni ile yapılabilecek yer değişikliği atamasında gerekli belgelerin ibrazı zorunludur. Sağlık raporlarının ve gerekli belgelerin ibrazının olmadığı hallerde bu isteğe olumlu olarak dönülmesi mümkün olmayacaktır.
Diğer yandan sağlık sebebine bağlı olarak yer değiştirme talebinde bulunan kişinin kendisi veya birinci derece akrabaları için talepte bulunması gerektiği unutulmamalıdır. Kişinin bakmakla yükümlü olduğu kişiler varsa yine sağlık nedeni ile yer değişikliği yapılabilecektir.
Hasta kişi talepte bulunan kişi ise ya da bakmakla yükümlü olduğu kişi ise yahut birinci derece akrabalarındansa bu takdirde tedavi süreci tedavinin ilerleyişi kişinin sağlık durumuna ilişkin tüm ayrıntılı bilgi ve belgelerin taleple sunulması olumlu dönüş alabilmek adına etkili olacaktır.
Hizmet Gereği Olarak Yapılacak Yer Değişikliği
Hizmet gereği yapılacak olan yer değişikliği hususu devlet memurunun talebi ile olmamakla birlikte rızası aranmaksızın yapılan bir uygulamadır. Burada kişinin ataması yapılan bölgede idari veya adli sebeplerle yaşadığı sıkıntı yahut soruşturma sonucunda artık kişinin o bölgede bulunması sakıncalı olarak addediliyorsa bu takdirde görev yerinin değiştirilmesi ön görülür. Kişinin tekrar atandığı bölgeye dönmesi fevkalade müstesna haller haricinde mümkün olmamaktadır. Öncelikli olarak daha çok ihtiyaç hasıl olan yerlere atama yapılması olağanken bununla birlikte ihtiyacın daha az olduğu bölgelere de kişilerin görevlendirilmesi yapılabilecektir.
Memurun İsteği ile Yapılabilecek Yer Değişikliği
Devlet memurlarının istemi üzerine yapılabilecek yer değişikliklerinde önemli konuların varlığı halinde mümkündür. Sağlık, güvenlik, aile ilişkileri ile ilgili olarak olabilecek bu konularda yine gerekli bilgi ve belgelerin sunulması ile söz konusu olabilecektir.
Zorunlu görev süresini daha tamamlamamış olan devlet memurları da yine başvurabilirler. Burada eksik kısım tamamlandıktan sonra söz konusu yer değişikliği vuku bulacaktır. Ancak belirtmek gerekir ki devlet memurunun güvenlik veya sağlık için talep ettiği yer değişikliğinde ivedi bir durumun olması ile birlikte belirlenen tarihler dışında da atama yapılabilecektir.
Yer Değiştirme Suretiyle Yapılan Atamalarda İtiraz
Yer değiştirme sureti ile yapılan atamalara itiraz ancak talepte bulunan kişinin talebine otuz gün boyunca geri dönülmemiş ya da olumsuz olarak geri dönülmüşse bu takdirde devlet memuru başvuruda bulunduğu talebe dayalı olarak altmış gün içerisinde yürütmenin durdurulması talebiyle iptal davası açabilir.
Emsal Yargı Kararları
Danıştay Kararı- İDDK, Yürütmenin Durdurulması İtiraz No: 2015/1153 09.11.2015 Tarihli Karar
İstemin Özeti : Danıştay Onaltıncı Dairesince verilen yürütmenin durdurulması isteminin reddine ilişkin 05/05/2015 günlü, E:2015/11221 sayılı karara, davacı itiraz etmekte ve yürütmenin durdurulmasını istemektedir.
Düşüncesi : İtirazın reddi gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca dosya incelendi, gereği görüşüldü:
16/08/2014 tarihli ve 29090 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Devlet Memurlarının Yer Değiştirme Suretiyle Atanmalarına İlişkin Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik’in 1. maddesiyle değiştirilen asıl Yönetmeliğin 11. maddesinin 3. fıkrasında yer alan;
“Hizmet gereği başka bir hizmet alanına veya bölgesine atanan memurlar, kurumların özel yönetmeliklerinde belirlenecek istisnalar dışında ayrıldığı hizmet alanına yeniden atanamaz.”
kuralının, 2. maddesiyle değiştirilen asıl Yönetmeliğin 12. maddesinde; “öğrenim” özrüne yer verilmemesine ilişkin eksik düzenlemenin, 4. maddesiyle değiştirilen asıl Yönetmeliğin 14. maddesinin 1. fıkrasının (d) bendinde yer alan;
“kesintisiz son üç yıl” ibaresinin iptali ve yürütmesinin durdurulması istemiyle açılan davada, Danıştay Onaltıncı Dairesince verilen yürütmenin durdurulması isteminin reddine ilişkin 05/05/2015 günlü, E:2015/11221 sayılı karara, davacı itiraz etmekte ve yürütmenin durdurulmasını istemektedir.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 27. maddesine göre Danıştay veya idari mahkemeler idari işlemin uygulanması halinde giderilmesi güç veya olanaksız zararların ortaya çıkması ve idari işlemin açıkça hukuka aykırı olması şartlarının birlikte gerçekleşmesi durumunda yürütmenin durdurulmasına karar verebilirler.
Dairece, dava konusu 16/08/2014 günlü, 29090 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Devlet Memurlarının Yer Değiştirme Suretiyle Atanmalarına İlişkin Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik’in yürütmenin durdurulması isteminin reddine karar verilen 1. maddesiyle değiştirilen aynı Yönetmeliğin 11. maddesinin 3. fıkrası dışındaki diğer maddeleri bakımından davacı tarafından ileri sürülen hususların kararın bu kısımlarının kaldırılmasını gerektirecek nitelikte olmadığı anlaşılmıştır.
Dava konusu Yönetmeliğin 1. maddesiyle değiştirilen asıl Yönetmeliğin 11. maddesinin 3. fıkrasında yer alan; “Hizmet gereği başka bir hizmet alanına veya bölgesine atanan memurlar, kurumların özel yönetmeliklerinde belirlenecek istisnalar dışında ayrıldığı hizmet alanına yeniden atanamaz.” kuralına ilişkin yürütmenin durdurulması isteminin reddi yönünden davacının itiraz istemine gelince;
25/06/1983 günlü, 18088 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Devlet Memurlarının Yer Değiştirme Suretiyle Atanmalarına İlişkin Yönetmelik’in “Hizmetin Gereği Olarak Yapılabilecek Yer Değiştirmeler” başlıklı 11. maddesinin, dava konusu Yönetmeliğin 1. maddesiyle değiştirilmeden önceki halinde; “Aşağıda belirtilen hallerde, bölgelerdeki ve/veya hizmet alanlarındaki zorunlu çalışma süreleri tamamlanmadan hizmetin gereği olarak yer değiştirme suretiyle atanma yapılabilir:
a) Haklarında adli, idari, inzibati bir soruşturma yapılmış ve bu soruşturma sonucunda o yerde kalmalarında sakınca görülmüş olması,
b) Sicil raporu sonuçlarına göre olumsuzluğun tesbit edilmiş olması,
Bu gibilerin ayrıldıkları hizmet bölgesindeki eksik hizmetleri başka bir hizmet alanında tamamlattırılır.” kuralına yer verilmiştir.
Dava konusu değişiklikle anılan madde; “Haklarında adli veya idari bir soruşturma yapılmış ve bu soruşturma sonucunda o yerde kalmasında sakınca görülmüş olan memurun hizmet bölgelerindeki ve/veya hizmet alanlarındaki zorunlu çalışma sürelerini tamamlamadan ve yer değiştirme suretiyle atanma dönemi beklenmeksizin hizmetin gereği olarak yer değiştirme suretiyle ataması yapılabilir.
Hizmet gereği yer değişikliği yapılan memurun ayrıldığı hizmet bölgesindeki eksik hizmetleri aynı hizmet bölgesi içindeki başka bir hizmet alanında tamamlattırılır. Memurun görev yaptığı hizmet bölgesinde ihtiyaç bulunmaması halinde diğer hizmet bölgelerine de ataması yapılabilir. Bu şekilde ataması yapılan memurun ayrıldığı hizmet bölgesindeki eksik hizmetleri daha sonra tamamlattırılır.
Hizmet gereği başka bir hizmet alanına veya bölgesine atanan memurlar, kurumların özel yönetmeliklerinde belirlenecek istisnalar dışında ayrıldığı hizmet alanına yeniden atanamaz.” şeklinde düzenlenmiştir.
Değişiklikten önce, Yönetmeliğin 11. maddesi çerçevesinde görev yeri değiştirilen memurun eski görev yerine ileri bir tarihte tekrar atanması mümkün iken, dava konusu değişiklikle, hizmet gereği görev yeri değiştirilen memurun, memuriyet süresi boyunca bir daha eski görev yerine atanmasının yolu kapatılmıştır.
Hizmet gereği görev yeri değiştirilen memurun, belirli ve makul bir süre öngörülmek suretiyle eski görev yerine atanamaması, yürütülen hizmetin gereği olarak kabul edilebilir ise de, dava konusu düzenlemede olduğu gibi, memurun belirli bir hizmet alanına, memuriyet yaşantısı boyunca bir daha atanamaması durumu, ölçülülük ilkesine aykırı olup, hizmet gereğini aşan bir sonuç doğurmaktadır.
Bu nedenle, memurun ömür boyu yasaklılığı sonucunu doğuran ve hukuki dayanağı bulunmayan dava konusu düzenlemede, kamu yararı ve hizmet gerekleri bakımından hukuka uyarlık bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle, Danıştay Onaltıncı Dairesinin 05/05/2015 günlü, E:2015/11221 sayılı kararının;
16/08/2014 tarihli ve 29090 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Devlet Memurlarının Yer Değiştirme Suretiyle Atanmalarına İlişkin Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin 1. maddesiyle değiştirilen asıl Yönetmeliğin 11. maddesinin 3. fıkrası yönünden yürütmenin durdurulması isteminin reddine ilişkin kısmına yönelik davacı itirazının KABULÜNE ve anılan Yönetmelik hükmünün YÜRÜTMESİNİN DURDURULMASINA,
Dairece yürütmenin durdurulması isteminin reddine karar verilen diğer kısımlara yönelik davacının itirazının REDDİNE, dava konusu Yönetmeliğin 2. maddesiyle değiştirilen asıl Yönetmeliğin 12. maddesi yönünden oyçokluğuyla, diğer kısımlar yönünden oybirliğiyle, 09/11/2015 gününde karar verildi.